ဗမာနိုင်ငံတော် လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်း
၁၉၄၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁ ရက်တွင် ဂျပန်တို့သည် မြန်မာနိုင်ငံအား လွတ်လပ်ရေးပေးခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးရသည်နှင့် နိုင်ငံတော်အဓိပတိ ဒေါက်တာဘမော်မှ လွတ်လပ်ရေးကြေညာစာတမ်းကို လက်မှတ်ထိုးကြေညာခဲ့သည်။
မြန်မာဘာသာ
[ပြင်ဆင်ရန်]ဗမာနိုင်ငံတော်သည် အင်္ဂလိပ်တို့၏ အဓမ္မသိမ်းပိုက်ထားခြင်းကို နှစ်ပေါင်းငါးဆယ်ကျော်မျှခံခဲ့ရပြီးနောက် မိမိ၏နေရာနတ်သန် နေရာမှန်ဖြစ်ပေသော တန်ခိုးအရှိန်အဝါလွတ်လပ်စွာဖြင့် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်ရှိပေသော ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတော်ကြီးများ၏ အဆင့်အတန်းသို့ ဤနေ့ဤအခါတွင် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာလေပြီ။ ဗမာနိုင်ငံတော်သည် ကာလအဓွန့်ရှည်မြင့်စွာကပင် ရာဇဝင်အဆက်မပြတ် လွပ်လပ်သောနိုင်ငံတော်အဖြစ်ဖြင့် ကမ္ဘာတစ်လွှမ်း၌ မားမားမတ်မတ် ကြွားကြွားဝင့်ခဲ့လေသည်။ ဗမာနိုင်ငံ၏ ဂုဏ်ရောင်သည်လည်း ထိုအခါက အဇာတတစ်ခွင်ကောင်းတင်ပြင်ဝယ် နေသွင်လနှယ်သျှမ်းသျှမ်းကြွယ်၍ ဗမာနိုင်ငံတော်ကြီးသည်လည်း အရှေ့အနောက်တောင်မြောက် ဝဲယာလေးမျက်နာပတ်ပတ် တောင်အထပ်ထပ်ကို ဖြတ်ကျော်နယ်ပြန် နိုင်ငံတော်ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ဗမာနိုင်ငံတော်သည် ဂုဏ်ရောင်တက်ဖြိုး၍ တန်ခိုးကြီးမားသော သားကောင်းရတနာတို့ ထွန်းကားပေါ်ပေါက်ရာ နိုင်ငံတော်လည်းဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ရဲမက်အင်အားလွန်ကြီးမား၍ ဗိုလ်လူအများရိုသေခန့်ညားခြင်းခံခဲ့ရသော နိုင်ငံတော်လည်းဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ဗမာနိုင်ငံတော်သည် လူခပ်သိမ်းတို့၏ တိုးတက်ရာတိုးတက်ကြောင်းကိုလည်း ထပ်လောင်းဖြည့်စွက် တောင်ရွက်အောင်မြင်ခဲ့လေသည်။ ပုဂံပြည်ကြီးနှင့်တကွ လှပတင့်တယ် ရှုချင်စဖွယ်ဖြစ်သော ဂူ၊ ကျောင်း၊ ပုထိုး ဗမာ့လက်စွမ်းအချိုးချိုးသည် ထိုသို့တိုးတက်ရာတိုးတက်ကြောင်း၏ အထွဋ်အထိပ်ဖြစ်သည်မှာ ယခုတိုင်အထင်အရှားဖြစ်ပေသည်။
အင်္ဂလိပ်တို့ကျုးကျော်စော်ကားခြင်းမပြုမီ ကာလရှည်ကြာစွာကပင် ထင်ရှားခဲ့သော ဗမာတို့၏ အဆက်မပြတ် တိုက်ခိုက်သမျှသောစစ်ပွဲတို့၌ ရန်သူဟူသမျှကို မဆုတ်မဆိုင်းခုတ်ပိုင်းချိုးနှိမ်၍ မိမိတို့၏လွတ်လပ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းစောင်ရှောင့်ခဲ့သောကြောင့်ကား အထင်အရှားရှိပေသည်။
လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၅၀ ကျော်က ဗမာနှင့်အင်္ဂလိပ်တို့ စစ်ကြီးသုံးကြိမ်ဖြစ်ပွားပြီးသည်၏အဆုံး၌ ဗမာနိုင်ငံတော်သည် မိမိ၏လွတ်လပ်ရေးကို မဆုံးရှုံးစဖူးဆုံးရှုံးခဲ့ရလေသည်။ အာရှတိုက်တွင် သူခိုးဉာဏ်၊ ဓားပြဉာဏ်ကို အစဉ်လက်သုံးပြုသော အင်္ဂလိပ်တို့သည်အထက်ပါစစ်ပွဲများကိုစဉ်နွှဲကြစဉ်အခါက အာရှတိုက်ကြီးမှာလည်း စည်းလုံးညီညွတ်ခြင်းမရှိသည့်အပြင် ခုခံတိုက်ခိုက်ရန် အာရှတိုက်လုံခြုံရေးလုပ်ငန်းလည်း မပြီးဆုံးသေးချေ။ ဗမာတို့အတွက်အဓိကဖြစ်သော ဤလုပ်ငန်းများသည် ဤစစ်ကြီးကိုအောင်မြင်မှသာလျှင် ပြီးမြောက်နိုင်ပေမည်။ ထို့ကြောင့်ဗမာတို့သည် ဤစစ်ကြီးကိုအောင်မြင်စေရန် မိမိကိုယ်ကိုလုံးဝအပ်နှင်းပူဇော်ကြလေသည်။
နိဂုံးချုပ်လိုသည်မှာ ဗမာနိုင်ငံတော်သစ်ကို အတည်ဖြစ်လျက်ရှိနေသာ ဆိုင်ရာတရားဥပဒေများနုင့် အုပ်ချုပ်ရေးဥပဒေများအရ တစ်သွေမသိမ်းစီမံအုပ်ချုပ်မည်ဟု ကြေညာလိုက်သည်။ ဤသို့စီမံအုပ်ချုပ်သဖြင့် ဗမာနိုင်ငံတော်အတွင်းရှိ လူအပေါင်းတို့သည် ကောင်းမွန်သောအုပ်ချုပ်မှုကို ဧကန်မုချရကြမည်။ တရားလမ်းမှန်ကျမှုကိုလည်း ဧကန်မုချရကြမည်။ တရားသဖြင့်ရထိုက်သော အခွင့်အရေးအားလုံးကိုလည်း ဧကန်မုချခံစားကြရမည်။
ဗမာတို့သည် မိမိတို့၏ကိုယ်စားဖြစ်သော အုပ်ချုပ်မှုစီမံရေးအဖွဲ့မှတစ်ဆင့် ဗမာ့လွတ်လပ်ရေးနှင့် ဗမာနိုင်ငံတော်သစ်ကို တည်ထောင်အုပ်ချုပ်ရန် အခြေခံစည်းမျဉ်းများကို ဤနေရာ၌သစ္စာအဓိဋ္ဌာန်ပြု၍ ကြေညာလိုက်သည်။ ဤကြေညာချက်သည် ဗမာတစ်မျိုးလုံး၏ အလိုဖြစ်ရကား ဤကြေညာချက်အတိုင်း တစ်သွေမသိမ်း လိုက်နာဆောင်ရွက်မည်။ ဗမာအပေါင်းတို့သည် ဤကြေညာချက်အတိုင်း ထမြောက်အောင်မြင်သည်အထိ အစွမ်းကုန်ဆောင်ရွက်မည်ဟု သစ္စာပြုလိုက်သည်။ ဤလုပ်ငန်း၊ ဤသစ္စာ၊ ဤကြေညာချက်တို့အတွက် နတ်လူအပေါင်းတို့သည် သက်သေအရာတည်ကြပါစေကုန်သတည်း။
(ပုံ) ဘမော်
ဥက္ကဋ္ဌ
ဗမာ့အုပ်ချုပ်မှုစီစဉ်ရေးအဖွဲ့
ရန်ကုန်နေပြည်တော်
၁၉၄၃ ခု ဩဂုတ်လ ၁ ရက်
အင်္ဂလိပ်ဘာသာ
[ပြင်ဆင်ရန်]Today, after more than fifty years of British occupation, Burma resumes her rightful place among the free and sovereign nations of the world. She proudly occupied that place throughout a very long stretch of unbroken history, during which her glory shone like the sun and the moon in the heavens. Her empire once extended far beyond the hills and seas in the north, south, east, and west; many among her people were famous and mighty; the strength of her arms also was acknowledged to be great; and she contributed in her time worthily to the progress of mankind. Throughout all their long history before British aggression, the Burmese people maintained their independence unbrokenly after subduing every enemy sooner or later in numerous wars...
Fifty years or so ago Burma lost her independence for the first time as a result of three Anglo-Burmese wars. Britain waged these wars... at a time when Asia was divided and unprepared, and the whole weight of sea power, superior war equipment, and the vast newly discovered resources of the industrial revolution were on the British side.... The result of this unequal contest was that most of the small Asian nations were destroyed by British cunning and material superiority. It was Burma's tragedy to be among those small nations....
The years of British occupation were indeed sorrowful for Burma. She entered into a long bondage.... The Burmese were slowly expropriated, losing as time went on most of their national substance, their vast material resources and opportunities, their culture, their language, and even their own way of living....
However, the Burmese national spirit remained uncorrupted by the darkness of those years. The struggle against the aggressor continued in one form or another as opportunity allowed or weapons were available, while British greed and tyranny kept the fire in every Burmese heart raging. Periodically the people broke loose in their desperation, there were mass risings, slaughter, destruction, and then the most violent British reprisals followed.... But still the struggle went on, gaps were slowly filled, new patriots came forward to suffer, in a spirit of utter dedication, the same repressions, imprisonment, exile, torture, and often death itself....
With the outbreak of the present war for the liberation of East Asia the Burmese struggle came at last to a turning point....Today, the Burmese people will at last reap the harvest from seeds which were sown for many years with ceaseless struggle and sacrifice....
The Burmese, therefore, by this solemn declaration now made in their name and in accordance with their national will by a constituent assembly representing them, publicly proclaim that from this day forever Burma is a fully independent and sovereign state.... Burma also declares herself to be a member of the Greater East Asia Co-Prosperity Sphere. She enters into this free and equal partnership so that by the united resources, will, and work of East Asia as a whole a new Asiatic order and economy may be established as a part of a world order which will ensure justice, peace, and prosperity to all peoples.
Signed xxx
Ba Maw
Chairman of The Independence Preparatory Commission
Rangoon Nay-Pyi-Daw
1943, August 1