စက္ခုပါလတ္ထေရဝတ္ထုဂါထာ
၁-ယမကဝဂ်
၁-စက္ခုပါလတ္ထေရဝတ္ထုအဋ္ဌကထာဂါထာ
ယဿ သော ဝိဟတတ္ထာမော, ကထံ ဓမ္မံ စရိဿတိ။
ယဿ၊ အကြင်သူ၏။ ဟတ္ထပါဒါ၊ လက်ခြေတို့သည်။ ဇရာဇဇ္ဇရိတာ၊ ဇရာကြောင့် အိုမင်းကုန်သည်။ ဝါ၊ ဇရာညှင်း၍ အိုမင်း ကုန်သည်။ (ဟုတွာ၊ ၍။) အနဿဝါ၊ နားမထောင်ကုန်သည်။ ဝါ၊ အလိုအတိုင်းမဖြစ်ကုန်သည်။ ဟောန္တိ၊ ဖြစ်ကုန်၏။ သော၊ ထိုသူ သည်။ ဝိဟတတ္ထာမော၊ ပျက်စီးသော အားအင်ရှိသည်။ (ဟုတွာ၊ ၍။) ကထံ၊ အဘယ်သို့လျှင်။ ဓမ္မံ၊ တရားကို။ စရိဿတိ၊ ကျင့်နိုင်ပါတော့အံ့နည်း။ (ဋ္ဌ-၁)
သဗ္ဗမ္ပိဒံ ဟာယတု ဒေဟနိဿိတံ, ကိံ ကာရဏာ ပါလိတ တွံ ပမဇ္ဇသိ။
မမာယိတာနိ၊ ငါ့ဥစ္စာဟု ပြုအပ်ကုန်သော။ ဝါ၊ မြတ်နိုးအပ်ကုန်သော။ စက္ခူနိ၊ မျက်စိတို့သည်။ ဟာယန္တု၊ ယုတ်လျော့မူလည်း ယုတ်လျော့ပါစေကုန်။ သောတာနိ၊ နားတို့သည်။ ဟာယန္တု၊ ကုန်။ ကာယော၊ တစ်ကိုယ်လုံးသည်။ တထေဝ၊ ထို့အတူပင်။ (ဟာယတု၊ ယုတ်လျော့မူလည်း ယုတ်လျော့ပါစေ။) ဒေဟနိဿိတံ၊ ကိုယ်၌ မှီသော။ ဣဒံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ ဤအလုံးစုံသည်သော်လည်း။ ဟာယတု၊ စေ။ ပါလိတ၊ ပါလအမည်ရှိသော ခန္ဓာကိုယ်! ကိံ ကာရဏာ၊ အဘယ်အကြောင်းကြောင့်။ တွံ၊ သင်သည်။ ပမဇ္ဇသိ၊ မေ့လျော့ဘိ သနည်း? (ဋ္ဌ-၂)
အနဿဝါ။ ။ အာသုဏန္တီတိ အဿဝါ၊ [အာ+သု+အ၊] န+အဿဝါ အနဿဝါ၊-အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၄၈၊ သံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၃၊ မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၉၈၊ စူဠနိ၊ဋ္ဌ၊၁၁၇။]
သဗ္ဗမ္ပိဒံ ဇီရတု ဒေဟနိဿိတံ, ကိံ ကာရဏာ ပါလိတ တွံ ပမဇ္ဇသိ။
မမာယိတာနိ၊ ကုန်သော။ စက္ခူနိ၊ တို့သည်။ ဇီရန္တု၊ ဆွေးမြေ့မူလည်း ဆွေးမြေ့ပါစေကုန်။ သောတာနိ၊ တို့သည်။ ဇီရန္တု၊ စေကုန်။ ကာယော၊ သည်။ တထေဝ၊ ပင်။ (ဇီရတု၊ ဆွေးမြေ့မူလည်း ဆွေးမြေ့ပါစေ။) ဒေဟနိဿိတံ၊ သော။ ဣဒံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ သော်လည်း။ ဇီရတု၊ စေ။ ပါလိတ၊ ကိုယ်။ ကိံ ကာရဏာ၊ ကြောင့်။ တွံ၊ သည်။ ပမဇ္ဇသိ၊ နည်း? (ဋ္ဌ-၃)
သဗ္ဗမ္ပိဒံ ဘိဇ္ဇတု ဒေဟနိဿိတံ, ကိံ ကာရဏာ ပါလိတ တွံ ပမဇ္ဇသိ။
မမာယိတာနိ၊ ကုန်သော။ စက္ခူနိ၊ တို့သည်။ ဘိဇ္ဇန္တု၊ ပျက်စီးမူ လည်း ပျက်စီးပါစေကုန်။ သောတာနိ၊ တို့သည်။ ဘိဇ္ဇန္တု၊ ကုန်။ ကာယော၊ သည်။ တထေဝ၊ ပင်။ (ဘိဇ္ဇတု၊ ပျက်စီးမူလည်း ပျက် စီးပါစေ။) ဒေဟနိဿိတံ၊ သော။ ဣဒံ သဗ္ဗမ္ပိ၊ သော်လည်း။ ဘိဇ္ဇတု၊ စေ။ ပါလိတ၊ ကိုယ်။ ကိံ ကာရဏာ၊ ကြောင့်။ တွံ၊ သည်။ ပမဇ္ဇသိ၊ နည်း? (ဋ္ဌ-၄)
ပါလိတ။ ။ ပါလော+အဿ အတ္ထီတိ ပါလိတော၊ [ပါလ+ဣတ၊] နာမည်က ပါလတည်း၊ ပါလိတမဟုတ်၊ ထိုကြောင့် “ပါလိတ-ပါလိတ!”ဟု မပေးရ။
ဘိဇ္ဇန္တု။ ။ “ဘိဒေါ ရု ဒွိဓာကရဏ-ဝိသေသနေ ဒိ ဘိဇ္ဇနေ (ဓာတွတ္ထ)” အရ ဒိဝါဒိ ဘိဒဓာတ်သည် ဘိဇ္ဇန(ပျက်စီးခြင်း)အနက်ကို ဟော၏။
နိယတော မစ္စုရာဇဿ, ကိံ ပါလိတ ပမဇ္ဇသိ။
(မယာပိ၊ ငါသည်လည်း။ ဝေဇ္ဇော၊ ဆေးဆရာကို။) တိကိစ္ဆာယ၊ ဆေးကုခြင်းမှ။ ပဋိက္ခိတ္တော၊ ပယ်မြစ်အပ်ပြီ။ ဝေဇ္ဇေနာပိ၊ ဆေး ဆရာသည်လည်း။ (အဟံ၊ ငါ့ကို။ တိကိစ္ဆာယ၊ မှ။) ဝိဝဇ္ဇိတောရှောင်ကြဉ်အပ်ပြီ။ မစ္စုရာဇဿ၊ သေမင်း၏။ ဝါ၊ သေမင်းသည်။ နိယတော၊ အမြဲသတ်မှတ်အပ်သူတည်း။ [သေလူတည်း၊ ဟူလို။] (တစ် နည်း) မစ္စုရာဇဿ၊ သေမင်းအလို့ငှာ။ ဝါ၊ သေမင်းဖို့။ နိယတော၊ မြဲ၏။ ဝါ၊ သေချာ၏။ [သေဖို့ သေချာ၏၊ ဟူလို။] ပါလိတ၊ ကိုယ်။ ကိံ၊ အဘယ်ကြောင့်။ ပမဇ္ဇသိ၊ နည်း? (ဋ္ဌ-၅)
သေယျမာနော န ဂစ္ဆာမိ, နတ္ထိ ဗာလေ သဟာယတာ။
ဟန္ဒ၊ ယခု။ အဟံ၊ ငါသည်။ ဟတစက္ခု၊ ကိုယ်တိုင် ဖျက်ဆီး အပ်ပြီးသော မျက်စိရှိသည်။ ဝါ၊ မျက်စိတို့ကို ကိုယ်တိုင် ဖျက်ဆီး ပြီးသည်။ အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ ကန္တာရဒ္ဓါနံ၊ အဓွန့်ရှည်သော ခရီးခဲသို့။ အာဂတော၊ လာမိပြီးသည်။ (အသ္မိ၊ ဖြစ်၏။ တထာပိ၊ ထိုသို့ ဖြစ် သော်လည်း။) သေယျမာနော (ပိ)၊ လဲနေစေဥုးတော့။ န ဂစ္ဆာမိ၊ မလိုက်။ (ကသ္မာ၊ အဘယ်ကြောင့်နည်း?) ဗာလေ၊ လူမိုက်၌။ သဟာယတာ၊ အဖော်ကောင်း၏ ဖြစ်ကြောင်းဖြစ်ရာ ဂုဏ်အင်္ဂါ သည်။ နတ္ထိ၊ မရှိ။ (တသ္မာ၊ ထိုကြောင့်တည်း။) (ဋ္ဌ-၆)
ကန္တာရဒ္ဓါနံ။ ။ “ကန္တာရဒ္ဓါနမဂ္ဂန္တိ ကန္တာရံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂံ၊ နိရုဒကံ ဒီဃမဂ္ဂံ (ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၉၀)”အဖွင့်ကို ကြည့်ပေးသည်၊ “ကံ တာရေန္တိ နယန္တိ ဧတ္ထာတိ ကန္တာရော၊ [က+တရ+ဏ၊] ကေန ပါနီယေန တရန္တိ အတိက္ကမန္တိ ယန္တိ ကန္တာရော၊ (အဝုတ္တကမ္မသာဓန)၊ သပ္ပဋိဘယတ္တာ ကန္တတိ ဆိန္ဒတိ နိစ္စ- ဂမနာဂမနမေတ္ထာတိ ကန္တာရော၊ [ကတိ+အရ+ဏ၊-ဓာန်-ဋီ-၁၉၂။] အဒ္ဓါနံ '+အယနံ အဒ္ဓါနံ၊ [အဒ္ဓ+အယ+ယု၊ အဒ္ဓ အယနမှ ယချေ၊-ဓာန်-ဋီ-၁၉၃၊] ကန္တာရော စ+သော+အဒ္ဓါနံ စာတိ ကန္တာရဒ္ဓါနံ”ဟုပြု၊ “ကန္တာရဒ္ဓါနပက္ခန္ဒောတိ ကန္တာရေ ဝိဝနေ ဒီဃမဂ္ဂံ အနုပဝိဋ္ဌော(ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၅၀)” အဖွင့်အလို “ကန္တာရေ+အဒ္ဓါနံ ကန္တာရဒ္ဓါနံ-တောခရီးခဲဝယ် အဓွန့်ရှည် သောခရီး”ဟုပြု။
ဗာလေ။ ။ “ဗာလံ နိဿာယ သီလာဒိဂုဏသင်္ခါတာ သဟာယတာ နတ္ထိ(ဝိမတိ၊၂၊၂၀၈)”အဖွင့်အလို “ဗာလေ-ကို၊ (နိဿာယ-မှီ၍၊) သဟာ- ယတာ-သည်၊ နတ္ထိ”ဟု ပေး၊ ဗာလေဝယ် ကံအနက်၌ သတ္တမီ၊ (တစ်နည်း) တေသု ဝုဒ္ဓိဖြင့် အံကို ဧပြု၊ (တစ်နည်း) ဒုတိယာမှ သတ္တမီသို့ ပြန်နေသော ဝိဘတ္တိဝိပလ္လာသ၊ (တစ်နည်း) ဒုတိယာဧကဝုစ်မှ ဗဟုဝုစ်သို့ ပြန်နေသော ဝစနဝိပလ္လာသ၊ (တစ်နည်း) ဗဟုမှိ ဝိယ ဧကမှိပိ (နီတိ-၆၆၅)သုတ်ဖြင့် ဧကဝုစ်အနက်၌ ဗဟုဝုစ်ယောဝိဘတ်သက်ဟုကြံ၊ ဤဒုတိယပါဒသည် ကာရဏဝါကျတည်း။ (ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၉၆)
မရိဿာမိ နော ဂမိဿာမိ, နတ္ထိ ဗာလေ သဟာယတာ။
ဟန္ဒ၊ ယခု။ အဟံ၊ သည်။ ဟတစက္ခု၊ သည်။ အသ္မိ၊ ၏။ ကန္တာရဒ္ဓါနံ၊ သို့။ အာဂတော၊ သည်။ (အသ္မိ၊ ၏။ တထာပိ၊ သော်လည်း။) မရိဿာမိ၊ သေအံ့။ ဝါ၊ အသေခံအံ့။ နော ဂမိဿာမိ၊ မလိုက်တော့။ (ကသ္မာ၊ နည်း?) ဗာလေ၊ ၌။ သဟာယတာ၊ သည်။ နတ္ထိ။ (တသ္မာ၊ တည်း။) (ဋ္ဌ-၇)
ပါပဂရဟီ အယံ ပါလော, အာဇီဝံ ပရိသောဓယိ။
သဟဿနေတ္တော၊ တစ်ထောင်သောမျက်စိရှိသော။ ဝါ၊ မျက် စိတစ်ထောင်အမြင်ဆောင်နိုင်သော။ ဒေဝိန္ဒော၊ နတ်တို့သနင်း သိ ကြားမင်းသည်။ ဒိဗ္ဗစက္ခုံ၊ နတ်၌ဖြစ်သောမျက်စိကို။ (နတ်မျက်စိကို)။ ဝိသောဓယိ၊ စင်ကြယ်စေပြီ။ ဝါ၊ သုတ်သင်ပြီ။ ပါပဂရဟီ၊ ယုတ်မာသူကို ကဲ့ရဲ့တတ်သော။ အယံ ပါလော၊ ဤပါလထေရ် သည်။ အာဇီဝံ၊ အသက်ရှင်ကြောင်းအမှုကို။ ဝါ၊ အသက်မွေးမှုကို။ ပရိသောဓယိ၊ ထက်ဝန်းကျင် စင်ကြယ်စေပြီ။ (ဋ္ဌ-၈)
ဓမ္မဂရုကော အယံ ပါလော, နိသိန္နော သာသနေ ရတော။
သဟဿနေတ္တော၊ သော။ ဒေဝိန္ဒော၊ သည်။ ဒိဗ္ဗစက္ခုံ၊ ကို။ ဝိသောဓယိ၊ ပြီ။ ဓမ္မဂရုကော၊ တရားကို အလေးပြုသော။ ဝါ၊ တရား ကို လေးစားသော။ အယံ ပါလော၊ သည်။ သာသနေ၊ သာသနာ တော်၌။ ရတော၊ မွေ့လျော်သည်။ (ဟုတွာ၊ ၍။) နိသိန္နော၊ နေပြီ။ (ဋ္ဌ-၉)
တင်္ခဏေန အာဂန္တွာန, စက္ခုပါလမုပါဂမိ။
သဟဿနေတ္တော၊ သော။ ဒေဝရဇ္ဇသိရိန္ဓရော၊ နတ်ပြည်၏ အသရေကို ဆောင်သော။ ဒေဝိန္ဒော၊ သည်။ တင်္ခဏေန၊ ထိုခဏ ဖြင့်။ ဝါ၊ တစ်ခဏချင်းဖြင့်။ အာဂန္တွာန၊ လာ၍။ စက္ခုပါလံ၊ စက္ခု ပါလထေရ်သို့။ ဥပါဂမိ၊ ချဉ်းကပ်ပြီ။ (ဋ္ဌ-၁၀)
တင်္ခဏေန။ ။ တာဒိသော+ခဏော တင်္ခဏော၊ “တခဏော”ဟု ဆို လိုလျက် နိဂ္ဂဟိတ်လာ၊ ကြိယာပဝဂ်အနက်၌ တတိယာသက်။(ကင်္ခါ မဟာဋီ၊၂၊၂၁၆)
စက္ခုပါလ။ ။ နဋ္ဌစက္ခုဘိန္နစက္ခုပရိဟီနစက္ခုအန္ဓစက္ခု အဿ, အသ္မိံံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ စက္ခု၊ ပါလံ ပါလနာမံ နာမကမ္မံ သင်္ခါ သမညာ ဝေါဟာရော ပဏ္ဏတ္တိ အဿ, အသ္မိံ ဝါ ဝိဇ္ဇတီတိ ပါလော၊ စက္ခု စ+သော+ပါလော စာတိ စက္ခုပါလော-ကန်းသောမျက်စိရှိသော ပါလအမည်ရှိသောထေရ် (ဓမ္မ-ဋီ-၁၂)၊ ဆရာတို့ကား “စက္ခုနာ+ဥပလက္ခိတော+ပါလော စက္ခုပါလော-ကွယ်သောမျက်စိဖြင့် မှတ်အပ်သော ပါလထေရ်”ဟု ကြံတော် မူ၏။
သင်္ခိပိတွာန တံ မဂ္ဂံ, ခိပ္ပံ သာဝတ္ထိမာဂမိ။
သဟဿနေတ္တော၊ သော။ ဒေဝရဇ္ဇသိရိန္ဓရော၊ သော။ ဒေဝိန္ဒော၊ သည်။ တံ မဂ္ဂံ၊ ထိုလမ်းကို။ သင်္ခိပိတွာန၊ ချုံး၍။ ဝါ၊ ရှုံ့၍။ ခိပ္ပံ၊ လျင်မြန်စွာ။ သာဝတ္ထိံ၊ သာဝတ္ထိမြို့သို့။ အာဂမိ၊ ရောက်ပြီ။ (ဋ္ဌ-၁၁)
စက္ခုပါလတ္ထေရဝတ္ထု ပါဠိဂါထာ
မနသာ စေ ပဒုဋ္ဌေန, ဘာသတိ ဝါ ကရောတိ ဝါ၊
တတော နံ ဒုက္ခမနွေတိ, စက္ကံဝ ဝဟတော ပဒံ။
ဓမ္မာ၊ စေတသိက်ခန္ဓာတရား၃-ပါးတို့သည်။ မနောပုဗ္ဗင်္ဂမာ၊ စိတ်သာလျှင် ရှေ့သွားခေါင်းဆောင်ရှိကုန်၏။ မနောသေဋ္ဌာ၊ စိတ်သာလျှင် အမြတ်ဆုံးရှိကုန်၏။ မနောမယာ၊ စိတ်ကြောင့် ပြီး စီးရကုန်၏။ ပဒုဋ္ဌေန၊ အဘိဇ္ဈာအစရှိသော အပြစ်တို့သည် ဖျက် ဆီးအပ်သော။ မနသာ၊ စိတ်ဖြင့်။ စေ ဘာသတိ ဝါ၊ အကယ်၍ မူလည်း ပြောဆိုအံ့။ စေ ကရောတိ ဝါ၊ အကယ်၍မူလည်း ပြုလုပ်အံ့။ တတော၊ ထိုသို့ ပြောဆိုပြုလုပ်ခြင်းကြောင့်။ နံ၊ ထို ပုဂ္ဂိုလ်သို့။ ဒုက္ခံ၊ ဆင်းရဲသည်။ အနွေတိ၊ အစဉ်လိုက်၏။ (ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း?) ဝဟတော၊ ဝန်ဆောင်နွားလား၏။ ပဒံ၊ ခြေသို့။ စက္ကံ၊ လှည်းဘီးသည်။ (အနွေတိ) ဣဝ၊ အစဉ်လိုက်သကဲ့ သို့တည်း။ [အာလုပ်ထည့်လိုမူ “ဘိက္ခဝေ”ဟုထည့်။ မနသာ၌ ကရိုဏ်း အနက်, ဣတ္ထမ္ဘူတလက္ခဏအနက်။ “စေ ကရောတိ ဝါ”နောင် “စေ စိန္တေတိ ဝါ၊ အကယ်၍မူလည်း ကြံအံ့”ဟုလည်း ထည့်ပေးကြ၏။] (ပါ-၁)
ဘာသတိ ဝါ ကရောတိ ဝါ။ ။ တစ်ရံတစ်ခါ၌ ပြောရုံသာ ပြော၏, ပြုရုံသာ ပြု၏၊ ၂မျိုးလုံး တစ်ဆက်တည်း မဖြစ်၊ တစ်ခါတစ်ရံ၌ကား ပြော လည်း ပြော, ပြုလည်း ပြု၏၊ ဤသို့ ဝိကပ်အနက်လည်း မမြဲ, သမုစ္စည်း အနက်လည်း မမြဲသောကြောင့် ဤဝါသဒ္ဒါမျိုးကို “အနိယမတ္ထ-မမြဲသော အနက်ကို ဟောသောနိပါတ်”ပုဒ်ဟု ခေါ်ရသည်၊ အနိယမတ္ထအရာ၌ ပစ္စုပ္ပန်ပြောဆဲ, ပြုဆဲဟုသာ သတ်မှတ်ချက်မရှိ၊ အတိတ်ပြောပြီး ပြုပြီး, အနာဂတ်ပြောလတ္တံ့ ပြုလတ္တံ့တို့နှင့်လည်း သက်ဆိုင်၏၊ ဤသို့ ကာလ သတ်မှတ်ချက်မရှိသော (ကာလ၃မျိုးလုံးနှင့်ဆိုင်သော) အနိယမတ္ထ၌ ဝတ္တ မာနာ ပစ္စုပ္ပန္နေသုတ်၌ “ဝတ္တမာနာ”ဟူသော ယောဂဝိဘာဂဖြင့် ဝတ္တမာန် သက်ရသည်။[သီးသီးရံခါ, ပြိုင်ရံခါ, အနိယမတ္ထာထွန်းသတည်း။]
စက္ခုပါလတ္ထေရဝတ္ထု အဋ္ဌကထာဂါထာ
အဓမ္မော နိရယံ နေတိ, ဓမ္မော ပါပေတိ သုဂ္ဂတိံ။
ဟိ၊ မှန်၏။ ဓမ္မော၊ ဂုဏ်တရားသည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ ကုသိုလ်တရားသည်လည်းကောင်း။ အဓမ္မော၊ ဂုဏ်၏ဆန့်ကျင်ဘက်တရားသည်လည်းကောင်း။ ဝါ၊ အကုသိုလ် (ဒုစရိုက်) တရား သည်လည်းကောင်း။ [အဓမ္မောတိ ဓမ္မပဋိပက္ခော ဒုစ္စရိတံ။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၈။] ဥဘော၊ တရား၂-ပါးတို့သည်။ သမဝိပါကိနော၊ တူမျှသော အကျိုးရှိကုန်သည်။ န (ဟောန္တိ)၊ မဖြစ်ကုန်။ အဓမ္မော၊ ဂုဏ်၏ ဆန့်ကျင်ဘက်တရားသည်။ ဝါ၊ အကုသိုလ် (ဒုစရိုက်) တရားသည်။ (အဓမ္မစာရိံ၊ အဓမ္မကို ကျင့်လေ့ရှိသူကို။) နိရယံ၊ ငရဲသို့။ နေတိ၊ ဆောင်၏။ ဓမ္မော၊ ဂုဏ်တရားသည်။ ဝါ၊ ကုသိုလ်တရားသည်။ (ဓမ္မစာရိံ၊ ဓမ္မကို ကျင့်လေ့ရှိသူကို။) သုဂတိံ၊ သုဂတိသို့။ ပါပေတိ၊ ရောက်စေနိုင်၏။ (ဋ္ဌ-၁၂)
န ဟိ ဓမ္မော။ ။ “န ဟိတက်ရာ, ဟိနက်မှာ ဟိတ်ပါ ဒဠှီစွဲ(ရွှေ- ၄၃)”အရ ဟိကို ဒဠှီကရဏအနက်ယူပေးခဲ့သည်၊ မင်းခင်းနီဂံ-၂၃၁၌ ဟေတုအနက်ယူ၍ “ဓမ္မော-လည်းကောင်း၊ အဓမ္မော-လည်းကောင်း၊ (ဣတိ-သို့၊) ဥဘော-တို့သည်၊ သမဝိပါကိနော-ကုန်သည်၊ န ဟောန္တိ၊ (ကသ္မာ-နည်း?) ဟိ (ယသ္မာ)-အကြင့်ကြောင့်၊ အဓမ္မော-သို့၊ အဓမ္မစာရိံ- ကို၊ နိရယံ-နေတိ၊ ဓမ္မော-သည်၊ သုဂတိံ-သို့၊ ပါပေတိ၊ (တသ္မာ ဥဘောတို့သည်၊ သမဝိပါကိနော-ကုန်သည်၊ န ဟောန္တိ-ကုန်)”ဟု ပေး၏၊ ဓမ္မော အရ ဓမ္မ ၄မျိုးတွင် ဂုဏဓမ္မတည်း၊ တရားကိုယ်အနက်အားဖြင့် ပုည (ကောင်းမှု)အနက်တည်း(ပဋိသံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၇)။
သမဝိပါကိနော။ ။ “သမော+ဝိပါကော သမဝိပါကော၊ သမဝိပါကော ဧတေသံ အတ္ထီတိ သမဝိပါကိနော”ဟုပြု၊ ဒဏ္ဍိနောနှင့် တူ၏၊ နီ ယော-၇၄၌ကား “သမော+ဝိပါကော တေသံ အတ္ထီတိ သမဝိပါကိနော” ဟု ဗဟုဗ္ဗီဟိသမာသ် ဝိဂြိုဟ်ပြု၏၊ သမာသ်အဆုံး၌ ဣပစ္စည်း, သို့မဟုတ် ဣပြု၊ သာရမတိနောကဲ့သို့ “ယောနံ နော”ဟူသော ဝိနာဓိကာရယောဂ ဝိဘာဂဖြင့် ယောကို နောပြုရာ၏။ [သမဝိပါကိနောတိ သဒိသဝိပါကာ သမာနဖလာ၊-ထေရ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၈။]
စက္ခုပါလတ္ထေရဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။