မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

သဒ္ဒသံခိပ်/တဒ္ဓိတ်ပိုင်း

ဝီကီရင်းမြစ် မှ
သဒ္ဒသံခိပ်ကျမ်း
by လယ်တီဆရာတော်
(၅) တဒ္ဓိတ်ပိုင်း
3597သဒ္ဒသံခိပ်ကျမ်း — (၅) တဒ္ဓိတ်ပိုင်းလယ်တီဆရာတော်

(၅၂၆) အနုဗန်-ဏ၊ ဝုဒ္ဓိပြ၊ အ, လျှင်အာ, ဝုဒ္ဓိ။
(၅၂၇) ဧ, မှာ ဣဝဏ်၊ ဩ, ဥဝဏ်၊ သုံးတန်ပွါး-ဝုဒ္ဓိ,။
(၅၂၈) ပုဒ်စ, ပုဒ်လယ်၊ ပုဒ်ဆုံး, ဝယ်၊ သုံးသွယ်ပွါးဝုဒ္ဓိ။
(၅၂၉) ဝိ, နိ, ဒု, သု၊ ဝုဒ္ဓိစုမှ၊ တချို့မျှ၊ ယ, ဝ, လာလည်းရှိ။
(၅၃၀) ဝေယျာကရဏိက၊ နေယျာယိက၊ ဒေါဝါရိက၊ သောဝဂ္ဂိက၊ အစဉ်ပြ၊ ပဒ-လေးခုသိ။
(၅၃၁) ဏ, နှင့်-ဏာန၊ ဏာ ယန၊ ဏိက, ဏိယ, ဏျံ။
(၅၃၂) ဏဝ, ဏေရ၊ ဏိ, ဏေယျ၊ ည-လျှင်ဆယ့်တစ်တန်။
(၅၃၃) သမ္ဗန်အပစ္စ၊ အနက်ပြ၊ သက်ကြလိင်သုံးတန်။

(ဝသိဋ္ဌဿ =ဝသိဋ္ဌမည်သောသူ၏၊ အပစ္စံ =သားတည်း၊ ဝါသိဋ္ဌော၊ ဝါသေဋ္ဌော =ဝသိဋ္ဌ၏သား၊ ကစ္စာနော၊ ကစ္စာယနော =ကစ္စည်း၏သား၊ သကျပုတ္တိကော၊ သကျပုတ္တိယော =သာကီဝင်မင်းသား ဘုရား၏သား၊ အာဒိစ္စော =အဒိတိနတ်သမီး၏သား၊ ပဏ္ဍဝေါ =ပဏ္ဍု၏သား၊ သာမဏေ ရော =ရဟန်း၏သား၊ ဒက္ခိ =ဒက္ခ၏သား၊ ကတ္တိကေယျော =ကတ္တိကာနတ် သမီး၏သား၊ ရာဇညော =မင်းမျိုး၏သား။ ။ ဆောင်ပုဒ်။)။

အပစ္စတဒ္ဓိတ်။

------ * -----

(၅၃၄) ရတ္တံ, ဣဒံ၊ သဉ္ဇာတံ၊ ဘဝံအာဂတ။
(၅၃၅) အဿ နိဝါ သော၊ ဣဿရော၊ ယုတ္တော, ဝိသယ။
(၅၃၆) အဿ, ဒေဝတာ၊ စသည်မှာ၊ သက်ပါပစ္စည်း-ဏ။

(ကသာဝေန =ဖန်ရည်ဖြင့်၊ ရတ္တံ =ဆိုးအပ်သော သင်္ကန်းတည်း၊ ကာသာဝံ =ဖန်ရည်ဖြင့်ဆိုးအပ်သောသင်္ကန်း၊ သောကရံ =ဝက်၏အသား၊ မာနသံ =စိတ်၌ကောင်းစွာဖြစ်သည်၊ မာဓုရော =မဓုရပြည်၌ဖြစ်သည်၊ မာဓုရော =မဓုရပြည်မှလာသည်၊ မာဓုရော =မဓုရပြည်လျှင်နေရာ ရှိသောသူ၊ မာဓုရော =မဓုရပြည်ကိုအစိုးရသောသူ၊ ကတ္တိကော = ကြတ္တိကာနက္ခတ်နှင့်ယှဉ်သောလ၊ ဝါသာဒေါ =ခြင်္သေ့တို့၏ကျက်စားရာ အရပ်၊ ဗုဒ္ဓေါ =ဘုရားလျှင်အိမ်ဦးနတ်ရှိသောသူ။ ။ ဆောင်ပုဒ်။) ရတ္တာဒိတဒ္ဓိတ်။

------- * ------

(၅၃၇) တရ, စရ၊ ဝဟ, ဝစ္ဆေ၊ အဓိတေ၊ သက်လေ-ဏိက, တည်း။
(၅၃၈) တေန ကတ၊ နိဓာန, နှင့်၊ ယုတ္တ, သိပ္ပ၊ ဘဏ္ဍ, ဇီဝိ၊ အစရှိ၊ သက်ဘိ- ဏိက, တည်း။

(နာဝါယ =လှေဖြင့်၊ တရတိ =ကူးတတ်၏၊ ဣတိ =ထိုကြောင့်၊ နာဝိကော =နာဝိကမည်၏၊ နာဝိကော =လှေဖြင့်ကူးသောသူ၊ သာကဋိကော =လှည်းဖြင့်သွားသောသူ၊ အံသိက =ပခုံးဖြင့်ရွက်ဆောင်သူ၊ ပရဒါရိကော =သူ့မယားကို သွားလာသောသူ၊ ဗျာကရဏိကော = ဗျာကရုဏ်းကျမ်းကို သင်ကြားသောသူ၊ ကာယိကံ =ကိုယ်ဖြင့်ပြုအပ် သောအမှု၊ ကာယိကာ =ကိုယ်၌အမြဲတည်သော ဝေဒနာ၊ ဒေါဝါရိကော = တံခါး၌အမြဲယှဉ်သောသူ၊ ဝေဏိကော = စောင်းတီးခြင်း အတတ်ရှိသော သူ၊ ဂန္ဓိကော =နံ့သာလျှင် ရောင်းရန် ဘဏ္ဍာရှိသောသူ၊ သူကရိကော = ဝက်ကိုသတ်၍ အသက်မွေးသောသူ။ ။ ဆောင်ပုဒ်။)

တရတျာဒိတဒ္ဓိတ်။

(၅၃၉) ဇာတာဒိ နက်၊ ဟောပုဒ်ထွက်၊ သက်လေ-ဣမ, တည်း။
(၅၄၀) ဣယ, ဣက၊ ဏျ, ဏေယျ၊ ကိယ, များပစ္စည်း။

(ပုရေ = ရှေး၌၊ ဇာတော = ဖြစ်သည်တည်း၊ ပုရိမော =ရှေး၌ဖြစ်သည်၊ မနုဿဇာတိယော၊ မနုဿဇာတိကော =လူမျိုး၌ ဖြစ်သည်၊ ပုတ္တိမော၊ ပုတ္တိယော၊ ပုတ္တိကော =သားရှိသောသူ၊ ကမ္မညံ =အမှု၌ ကောင်းသည်၊ ပဗ္ဗတေယျံ =တောင်၌ဖြစ်သောဝတ္ထု၊ ဇာတိကိယော =ပဋိသန္ဓေ၌ ဖြစ်သောသူ။ ။ ဆောင်ပုဒ်။)။

ဇာတာဒိ, တဒ္ဓိတ်။

------ * -----

(၅၄၁) သမူဟ, မှာ၊ ဏ, ကဏ်, တာ၊ က, ပါ-လေးပစ္စည်း။
(၅၄၂) သင်္ချာနောက်, က၊ ဒွိဘာဝ၊ အယ-ဣ, ပြုနည်း။

(ဒွိန္နံ =နှစ်ခုတို့၏၊ သမူဟော =အပေါင်းတည်း၊ ဒွယံ =နှစ်ခုအပေါင်း၊ တယံ =သုံးခုအပေါင်း၊ ဟတ္ထိကံ =ဆင် အပေါင်း၊ ဇနတာ =လူအပေါင်း၊ ဒွိကံ၊ ဒုကံ၊ ဒုက္ကံ =နှစ်ခုအပေါင်း၊ တိကံ၊ တိက္ကံ

=သုံးခုအပေါင်း။ ။ ဆောင်ပုဒ်။)

သမူဟ, တဒ္ဓိတ်။

------- * ------

(၅၄၃) ဌာန, ဟိတ၊ အရဟ၊ ယောဂျ, သာဓု, ဟူ။
(၅၄၄) ဏျိ, ယ, နီယာ၊ နေယျေ, ယာ၊ သက်ရာပစ္စည်းယူ။

(မဒဿ =မူးယစ်ခြင်း၏၊ ဌာနံ =အကြောင်းတည်း၊ မဇ္ဇံ = မူးယစ် ကြောင်း၊ မဒနီယံ =မူးယစ်ကြောင်း၊ ဥပါဒါနိယံ =ဥပါဒါန်၏ အစီးအပွါး၊ ဩဃနီယံ =ဩဃ၏ အစီးအပွါး၊ ပူဇနီယံ၊ ပူဇနေယျံ =ပူဇော်ထိုက်သည်၊ ဒဿနီယံ၊ ဒဿနေယျံ =ရှုကြည့်ခြင်းငှါလျောက်ပတ်သည်။ဆောင်ပုဒ်။)

ဌာနာဒိတဒ္ဓိတ်။

------- * ------

(၅၄၅) ပမာ, နောက်မှာ၊ ပမေယျာ၊ အာယိတတ္တ, တည်း။

(ဓူမာယိတတ္တံ= အခိုးကဲ့သို့ထင်မြင်၏၊)

ဥပမာတဒ္ဓိတ်။

------- * ------

(၅၄၆) နိဿိတ, နှင့်၊ ဌာန, အနက်၊ ဤနှစ်ချက်၊ သက်လေလ္လ, ပစ္စည်း။

(ဒုဋ္ဌုံ =မကောင်းသည်ကို၊ နိဿိတံ =မှီသည်တည်း၊ ဒုဋ္ဌုလ္လံ = မကောင်းသည်ကိုမှီသည်။)

နိဿိတတဒ္ဓိတ်။

------ * -----

(၅၄၇) လွန်ကဲသမှု၊ တဗ္ဗဟု၊ အာလု, ပစ္စည်းသက်။

(အဘိဇ္ဈာလု= အဘိဇ္ဈာများသောသူ။)

တဗ္ဗဟုလ, တဒ္ဓိတ်။

အနေကတ္တ, တဒ္ဓိတ်ခုနစ်ပါးပြီး၏။

------- * ------

(၅၄၈) သဒ္ဒါဖြစ်ရိပ်၊ အကြောင်းဟိတ်၊ နိမိတ်ဘာဝငြား။
(၅၄၉) ဇာတ်, ဂုဏ်, ကြိယာ၊ ဒြဗ်, သညာ၊ ငါးဖြာဘာဝပွား။
(၅၅၀) ဘာဝ, ကမ္မ၊ ဟိတ, သာဓု၊ သကတ်, စု၊ သက်မှုပစ္စည်းများ။
(၅၅၁) ဏျ, တာ, တ္တ၊ တ္တန, ဗျ၊ ဏိယ, ဏေယျ, ပေ။
(၅၅၂) ဏ, ကဏ်, နှင့်-တွ၊ ပေါင်းဒသ၊ ဘာဝပစ္စည်းထွေ။

(ပဏ္ဍိတဿ =ပညာရှိမည်ခြင်း၏၊ ဘာဝေါ = ဖြစ်ကြောင်းတည်း၊ ပဏ္ဍိစ္စံ = ပညာရှိမည်ကြောင်း၊ ပဏ္ဍိတတ္တံ =ပညာရှိမည်ကြောင်း၊ ဇာယတ္တံ = မယား၏အဖြစ်၊ ဒါသဗျံ =ကျွန်၏အဖြစ်၊ ပဏ္ဍိတယံ =ပညာရှိ၏အဖြစ်၊ သောစေယျံ =စင်ကြယ်သည်၏အဖြစ်၊ ဝေသမံ =မညီမညွတ်သည်၏ အဖြစ်၊ ရာမဏေယျကံ =မွေ့လျော်ဖွယ်၏အဖြစ်၊ သတွံ =ထင်ရှားရှိ သည်၏အဖြစ်၊ ဝီရိယံ =ရဲရင့်သောသူ၏အမှု၊ သာမညံ =ရဟန်း၏ အစီး အပွါး၊ ကမ္မညံ =အမှု၌ကောင်းသည်၊ ဒေဝတာ = နတ်။)

(၅၅၃) ဥဇု, မုဒု၊ ဥသဘ, တွင်၊ ဏ, နှောင်းမြင်က၊ ရှေ့ဥ, လျှင်အာ၊ နောက်-ဥ, မှာ၊ ပြုရာ- အဝ, ထား။
(၅၅၄) ဣသိ, နောက်တွင်၊ ဏ, နှောင်းမြင်၊ ဣ, လျှင်- အာရိ, ငြား။

(အဇ္ဇဝံ =ဖြောင့်မတ်သည်၏အဖြစ်၊ မဒ္ဒဝံ =နူးညံ့သည်၏အဖြစ်၊ အာသဘံ =ဥသဘ၏အဖြစ်၊ အာရိသျံ =ရသေ့၏အဖြစ်။)

(၅၅၅) သရ, ဏျ, ရှိ၊ လာဘိ-သ, သာ၊ မနောမှာ၊ ဩ, လာဗျည်းနှောင်းငြား။

(မာနသံ =စိတ်၌ဖြစ်သည်၊ သောမနဿံ =ဝမ်းမြောက်သူ၏အဖြစ်၊ မနောမယံ =စိတ်ဖြင့်ပြီးသည်၊ မနောဓာတု =မနောဓာတ်။)

(၅၅၆) ဘာဝ, ကမ္မ၊ နှစ်နက်ပြ၊ သက်ကြ-ဏီ, ပစ္စည်း။

(ပါရမီ =သူမြတ်တို့၏အဖြစ်အမှု၊ သာမဂ္ဂီ = ညီညွတ်သည်၏အဖြစ် အမှု၊ ပါရိပူရီ =ပြည့်စုံသည်၏အဖြစ်။)

(၅၅၇) တာ, နှင့်-ဏီ, မှာ၊ ဣတ္ထိသာ၊ ကြွင်းမှာ-နပုန်းများ သတည်း။

ဘာဝတဒ္ဓိတပြီး၏။

-------- * ------

(၅၅၈) အတိဿယံ၊ ဝိသေသံ၊ သက်ရန်ပစ္စည်းများ။
(၅၅၉) တရ, တမ၊ ဣသိက၊ ဣယ, ဣဋ္ဌ, ငါး။

(ပါပတရော၊ ပါပတမော၊ ပါပိယော၊ ပါပိဋ္ဌော၊ ပါပိသိကော= အလွန်အကြူးအထူးယုတ်မာသည်။)

(၅၆၀) ဣယ, ဣဋ္ဌ၊ နှောင်းတုံက၊ ဝုဒ္ဓ, ပသတ္ထာ,။
(၅၆၁) ဇေယျ, ဇေဋ္ဌ၊ သေယျ, သေဋ္ဌ၊ ပြီးပြန်ရ၊ အတ္ထကြီးမြတ်သာ။
(၅၆၂) ဣယ, ဣဋ္ဌ၊ နှောင်းတုံက၊ အပ္ပ, ယုဝ, မှာ။
(၅၆၃) ကဏိယ, ကဏိဋ္ဌ၊ ပြီးပြန်ရ၊ အတ္ထ-အငယ်သာ။
(၅၆၄) ဣယ, ဣဋ္ဌ၊ နှောင်းတုံက၊ န္တ, ဝီ, ကြေသမှု။
(၅၆၅) မေဓိယ, မေဓိဋ္ဌ၊ သတိယ, သတိဋ္ဌ၊ ဂုဏိယ, ဂုဏိဋ္ဌ၊ ခြောက်ပဒ၊ မုချပြီးသမှု။
ဝိသေသတဒ္ဓိတ်ပြီး၏။

-------- * -------

(၅၆၆) မေဓာ, မာယာ၊ သဒ္ဒါနှစ်ဒွိ၊ အဿတ္ထိ၊ သက်ဘိ-ဝီ, ပစ္စည်း။

(မေဓာဝီ =ပညာရှိသည်၊ မာယာဝီ = လှည့်ပတ်ဉာဏ်ရှိသည်၊ ဣယ၊ ဣဋ္ဌ၊ နှောင်းရာ၌၊ မေဓိယော၊ မေဓိဋ္ဌော =ပညာရှိအပေါင်းတို့ထက် လွန်ကဲသောပညာရှိ။)

(၅၆၇) တပ, ယသ၊ တေဇ, နောက်မှီ၊ အဿတ္ထီ၊ သက်ပြီဿီ, ပစ္စည်း။

(တပဿီ =အကျင့်ရှိသည်၊ ယသဿီ =အခြံအရံရှိသည်၊ တေဇဿီ = တန်ခိုးရှိသည်။)

(၅၆၈) အဝဏ်, နောင်မှ၊ အဿ, အတ္ထိ၊ သက်တုံဘိ၊ ဣက, ဤ, ပစ္စည်း။

(ဒဏ္ဍိကော၊ ဒဏ္ဍီ = တောင်ဝှေးရှိသောသူ၊ မာလိကော၊ မာလီ = ပန်းရှိသောသူ။)

(၅၆၉) အဝဏ်, နောက်မှ၊ အဿတ္ထ၊ ဝန္တ, ပစ္စည်းတည်း။
(၅၇၀) န္တ, နှောင်းတုံမှု၊ ဒီဃ, စု၊ ပြုလေ-ရဿချည်း။

(ဂုဏဝါ = ဂုဏ်ရှိသောသူ၊ ပညဝါ = ပညာရှိသောသူ။)

(၅၇၁) ဣဝဏ်, ဥဝဏ်၊ ဩကာရန်မှ၊ အဿတ္ထ၊ မန္တ, ပစ္စည်းသက်။

(သတိမာ =သတိရှိသောသူ၊ ဓိတိမာ = ပညာရှိသောသူ၊ စက္ခုမာ = မျက်စိရှိသောသူ၊ ဂေါမာ =နွားရှိသောသူ)

(၅၇၂) မန္တ, နှောင်းမှု၊ အာယု-ဥ၊ ပြုလေ-အသ, တည်း။

(အာယသ္မာ = ရှည်သော အသက်ရှိသောသူ။)

(၅၇၃) ပါပ, အာဒိ၊ အဿတ္ထိ၊ ဣမန္တ, ပစ္စည်း။

(ပါပိမာ = မကောင်းမှုရှိသောသူ၊ စန္ဒိမာ = လနတ်သား။)

(၅၇၄) အဝဏ်, နှင့်-ဣ၊ အဿတ္ထိ၊ သက်ဘိ- ဏ, ပစ္စည်း။

(ဖလော =အသီးရှိသောသစ်ပင်၊ သဒ္ဓေါ =သဒ္ဓါရှိသောသူ၊ သတော =သတိရှိသောသူ။)

(၅၇၅) သ, ရ, အာလ၊ ဣလ, ဝ၊ တ, အဿတ္ထိ-ချည်း။

(လောမသော =အမွေးရှိသောသတ္တဝါ၊ မဓုရော =ချိုသော အရသာရှိသည်၊ ဝါစာလော =များသောစကားရှိသော သူ၊ ဇဋိလော = ဆံကျစ်ရှိသောသူ၊ ကေသဝေါ =ရှည်သောဆံရှိသောသူ၊ ပဗ္ဗတော = အဆစ်အဖုရှိသောတောင်။)

အဿတ္ထိ, တဒ္ဓိတ်ပြီး၏။

------ * -----

(၅၇၆) ပကတ, နိဗ္ဗတ္တ၊ သကတ္ထ၊ မယ, ပစ္စည်းတည်း။

(သုဝဏ္ဏမယံ = ရွှေဖြင့်အထွေအထူးပြုအပ်သောဝတ္ထု၊ ဂေါမယံ = နွားမှဖြစ်သောဝတ္ထု၊ ဒါနမယံ =ဒါနကုသိုလ်)

ပကတ, တဒ္ဓိတ်ပြီး၏။

-------- * ------

(၅၇၇) ဒွိ, ဒု, ဒွ, ဒွါ၊ ဒွေ, ဒေါ, ဗာ၊ သင်္ချာ-ဒွိ, ကိုပြု။
(၅၇၈) တိ, ကို-တေ, တ၊ စာ, စု, စ၊ ပန္န, ပဉ်, ကိုပြု။
(၅၇၉) ဆ, ကို-သော, သ၊ ဒသ်, ၏-ဒ၊ ရ, လ,-ဠ, အပြု။
(၅၈၀) ဧက, အဋ္ဌ၊ အာ, ပြုရ၊ သေသ-ရုပ်မြင်ရှု။

(ဧကာဒသ၊ ဧကာရသ = ၁၁၊ ဒွါဒသ၊ ဗာရသ = ၁၂၊ တေရသ၊ တေလသ =၁၃၊ စုဒ္ဒသ၊ စောဒ္ဒသ = ၁၄၊ ပန္နရသ = ၁၅၊ သောဠသ = ၁၆၊ သတ္တရသ =၁၇၊ အဋ္ဌာရသ =၁၈၊ နဝဒသ = ၁၉၊ ဝီသ၊ ဝီသတိ = ၂၀၊ တိံသ၊ တိံသတိ = ၃၀၊ စတ္တာရီသ၊ စတ္တာလီသ၊ တာလီသ = ၄၀၊ ပညာသ၊ ပဏ္ဏာသ = ၅၀၊ သဋ္ဌိ = ၆၀၊ သတ္တတိ = ၇၀၊ အသီတိ = ၈၀၊ နဝုတိ = ၉၀၊ သတံ =တစ်ရာ၊ သဟဿံ = တစ်ထောင်၊ ဒသသဟဿံ =တစ်သောင်း၊ သတသဟဿံ = တစ်သိန်း၊ ဒသသတသဟဿံ = တစ်သန်း၊ သင်္ချာအစဉ်။ ။ ဆောင်ပုဒ်။

ဒွါဝီသ၊ ဗာဝီသ = ၂၂၊ ဒွတ္တိံသ၊ ဗာတ္တိံသ = ၃၂၊ ဒွါစတ္တာလီသ၊ ဗာစတ္တာလီ၊ ဒွေစတ္တာလီသ = ၄၂၊ ဒွိပညာသ၊ ဒွေပညာသ = ၅၂၊ ဒွါသဋ္ဌိ၊ ဒွေသဋ္ဌိ = ၆၂၊ ဒွါသတ္တတိ၊ ဒွေသတ္တတိ = ၇၂၊ ဒွါသီတိ = ၈၂၊ ဒွါနဝုတိ၊ ဒွေနဝုတိ = ၉၂၊ တေဝီသ = ၂၃၊ တေတ္တိံသ = ၃၃၊ တေစတ္တာလီသ = ၄၃၊ တေပညာသ = ၅၃၊ တေသဋ္ဌိ = ၆၃၊ တေသတ္တတိ = ၇၃၊ တေ အသီတိ = ၈၃၊ တေနဝုတိ = ၉၃၊ ဒွေ =နှစ်ခုကုန်သော၊ သတာနိ = အရာတို့သည်၊ ဒွိသတံ =နှစ်ရာ၊ တိသတံ =သုံးရာ၊ နဝသတံ =ကိုးရာ။ ။ ဒွေ = နှစ်ခုကုန်သော၊ သဟဿာနိ = ထောင်တို့သည်၊ ဒွိသဟဿံ =နှစ်ထောင်၊ တိသဟဿံ =သုံးထောင်။ လ။ နဝသဟဿံ =ကိုးထောင်၊ ဝီသတိ သဟဿံ =နှစ်သောင်း၊ တိံသတိသဟဿံ =သုံးသောင်း၊ စတ္တာလီသ သဟဿံ =လေးသောင်း၊ ပညာသသဟဿံ = ငါးသောင်း၊ သဋ္ဌိသဟဿံ = ခြောက်သောင်း၊ သတ္တတိ သဟဿံ =ခုနစ်သောင်း၊ အသီတိသဟဿံ = ရှစ်သောင်း၊ နဝုတိသဟဿံ =ကိုးသောင်း။ အထက်သိန်းသန်းတို့၌ ဤနည်းတူပွါးလေ။ ။ ခု၊ ဆယ်၊ ရာ၊ ထောင်၊ သောင်း၊ သိန်း၊ သန်း။)

မူလ, ဘုမ္မိပြီး၏။

------- * -----

(ကောဋိ =ကောဋိဘုံလည်းကောင်း၊ ပကောဋိ =ပကောဋိဘုံ လည်းကောင်း၊ ကောဋိပကောဋိ =ကောဋိကောဋိ ဘုံလည်းကောင်း၊ နဟုတံ =လည်းကောင်း၊ နိန္နဟုတံ =လည်းကောင်း၊ အက္ခောဘဏီ =လည်း ကောင်း၊ ဗိန္ဒု =လည်းကောင်း၊ အမ္ဗုဒံ =လည်းကောင်း၊ နိရမ္ဗုဒံ =လည်း ကောင်း၊ အဗဗံ =လည်းကောင်း၊ အဋဋံ =လည်းကောင်း၊ အဟဟံ =လည်း ကောင်း၊ ကုမုဒံ =လည်းကောင်း၊ သုဂန္ဓိကံ =လည်းကောင်း၊ ဥပ္ပလံ =လည်း ကောင်း၊ ပုဏ္ဍရီကံ =လည်းကောင်း၊ ပဒုမံ =လည်းကောင်း၊ ကထာနံ =လည်း ကောင်း၊ မဟာကထာနံ =လည်းကောင်း၊ အသင်္ချေယျံ =အသင်္ချေယျဘုံ လည်းကောင်း။ ။ အထက်ဘုံနှစ်ဆယ်တည်း။ ။ မူလဘုံနှင့်ပေါင်း သော်၂၁-ဘုံဖြစ်၏၊)။

(၅၈၁) မူလ-ကစ၊ ဘုံ-ဝီသ၊ ဒသ, စဉ်တိုင်းပွါး။
(၅၈၂) ထိုထိုဘုံမှာ၊ ခု, ဆယ်, ရာ၊ ဌာန-ခုနစ်ပါး။
(ခု၊ ဆယ်၊ ရာ၊ ထောင်၊ သောင်း၊ သိန်း၊ သန်း။)
(၅၈၃) ခုနစ်ဌာန၊ နည်းမူလ၊ ဒသ, စဉ်တိုင်းပွါး။
(၅၈၄) အသင်္ချေဘုံ၊ အလွတ်ကြုံ၊ သူ့ဘုံတစ်မျိုးထား။
(၅၈၅) သင်္ချေကြီးငယ်၊ မဆုံးဖွယ်၊ အကျယ်နန္တများ။
(၅၈၆) နိရုတ္တိဒီပနီ၊ ကျမ်းမဟီ၊ ဤတွင်လွန်ခြားနား။
(၅၈၇) မိဿ, ဂုဏိတ,၊ သမ္ဗန္ဓ,၊ ကေတ, အနေကာ,။
(၅၈၈) ယော, မြှောက်, စပ်, မှတ်၊ များဟောလတ်, ငါးရပ် မျိုးသင်္ချာ။
(၅၈၉) ဧကာဒသ၊ မိဿက၊ ဂုဏ-ဒွိသတာ,။
(၅၉၀) ဒသသတ,၊ သဟဿ၊ ဂုဏိတ-ချည်းသာ။
(၅၉၁) စတုရာသီတိသဟဿ၊ ဤပဒ၊ သမ္ဗန္ဓသင်္ချာ။
(၅၉၂) သင်္ချာပိဋက၊ မေရုစ၊ သင်္ကေတသင်္ချာ။
(၅၉၃) သတတေဇ,၊ အနေက၊ မှတ်ကြ-ငါးမျိုးသာ။
သင်္ချာတဒ္ဓိတ်ပြီး၏။

-------- * -------

(၅၉၄) ပြည့်ကြောင်းအမှန်၊ ပူရဏံ၊ သက်ရန်-ပစ္စည်းများ။
(၅၉၅) ဒွိ, တိ, နောက်မှာ၊ တီယ သာ၊ တ္ထ, ဋ္ဌာ,-စ, ဆ, မှ။
(၅၉၆) ပဉ္စာဒိ, မှာ၊ မ, လျှင်သာ၊ ဝီသာဒိ, နောက်အ။

(ဒုတီယော =နှစ်ခုမြောက်၊ တတီယော =သုံးခုမြောက်၊ စတုတ္ထော = လေးခုမြောက်၊ ပဉ္စမော =ငါးခုမြောက်၊ ဆဋ္ဌော၊ ဆဋ္ဌမော =ခြောက်ခု မြောက်၊ သတ္တမော =ခုနစ်ခုမြောက်။ စသည်တည်း။ ။ ဧကာဒသော = ဆယ့်တစ်ခုမြောက်၊ ဝီသော၊ ဝီသတိမော =နှစ်ဆယ်မြောက်။)

(၅၉၇) ဒိဝဍ္ဎ, ဒိယဍ္ဎ၊ နှစ်ပဒ၊ အဍ္ဎ, ဒုတီယမှပြီး။
(၅၉၈) အဍ္ဎတိယ၊ အဍ္ဎုတေယျ၊ နှစ်ပဒ၊ အဍ္ဎ, တတီယမှပြီး။
(၅၉၉) ပုဒ်-အဍ္ဎုဍ္ဎု၊ ဤပဒ၊ အဍ္ဎု, စတုတ္ထမှပြီး။
ပူရဏ-တဒ္ဓိတ်ပြီး၏။

--------- * --------

(၆၀၀) ဗဟု, ကတိ၊ ဧကာဒိ, မှ၊ ဝါရ-ဆိုတုံ၊ အကြိမ်ကြုံ၊ က္ခတ္တုံပစ္စည်းချည်း။
(၆၀၁) ဝိဘာဂ, မှာ၊ ထိုနောင်သာ၊ ဓာ, ဇ္ဈ, သော, ပစ္စည်း။
(၆၀၂) သဗ္ဗ, ညု, ဘယ၊ ဣတရ, နှင့်၊ ယ, တ, နောက်မှာ၊ ပကာရ, နက်၊ ဟောကိန်းထွက်၊ သက်လေ-ထာပစ္စည်း။
(၆၀၃) ကိံ, ဣမ, မှ၊ ပကာရ၊ သက်ကြ-ထံပစ္စည်း။
(၆၀၄) ထံ, နှင့်ပေါင်းပြန်၊ ကိံ, ဣမံ၊ ကထံ, ဣတ္ထံ, ပြီး။
(၆၀၅) ဝိစ္ဆာ, ဝိဘာဂ၊ ပကာရ, သက်ကြ- သော, ပစ္စည်း။
အဗျယ- တဒ္ဓိတ်ပြီး၏။

------- * -----

(၆၀၆) သဗ္ဗာဒိ, မှ၊ အဿ၊ ပရိမာန်၊ နှိုင်းရှည့်သံ၊ သက်ရန်တ္တက, ဝန္တ, တည်း။
(၆၀၇) ဝန္တ, နှောင်းက၊ အာ, ပြုရ၊ ဧတ, ဒွေးဘော်ချည်း။

(ယတ္တကံ =အကြင်မျှလောက် အတိုင်းအရှည်ရှိ၏၊ တတ္တကံ၊ ဧတ္တကံ၊ ကိတ္တကံ၊ ယာဝတ္တကံ၊ တာဝတ္တကံ =တို့၌၊ ယာဝ, တာဝ, နောင်တ္တက, သက်၏၊ အချို့၌-တ, တစ်ခုကျေ၏၊ အာ, ပြုရာ၏၊ သဗ္ဗာဝန္တံ = အလုံးစုံအတိုင်းအရှည်ရှိ သော၊ လောကံ =ကို၊ ပဿတိ = ၏၊)

ပရိမာန-တဒ္ဓိတ်ပြီး၏။

------ * -----

(၆၀၈) ပဋိ ဘာဂ၊ ကာရုည, နှင့်၊ ကုစ္ဆ, နိန္ဒာ၊ သညာ, သကတ်၊ နက်ခြောက်ရပ်၊ မှတ်လေ-က, ပစ္စည်း။
(၆၀၉) သမာသ်, တဒ္ဓိတ်၊ ကိတ်, ၏နောက်ပေ၊ စကားပြေ၊ သက်လေ-က, ပစ္စည်း။
(၆၁၀) မဖြစ်စဘူး၊ အဖြစ်ကြူး၊ အထူးအဗ္ဘုတ။
(၆၁၁) ဘူ, နှင့်-အသ၊ ကရ, ယှဉ်လတ်၊ အဗ္ဘာတနက်၊ သကတ် နက်၊ သက်လေ-စီ, ပစ္စည်း။
(၆၁၂) အချို့ကျေလျှင်း၊ အချို့ကြွင်း၊ ခေါ်ရင်း-ဧကသိသ်။
(၆၁၃) သဒ္ဒါတစ်ချက်၊ အနက်များစွာ၊ ဟောစိမ့်ငှါ၊ ပြုပါဧကသိသ်။
(၆၁၄) သုတိ, အားမူ၊ တူ, မတူ၊ တစ်စိတ်တူ၊ ခွဲယူဧကသိသ်။

(ပုရိသောစ =ယောကျ်ားလည်း၊ ပုရိသောစ =ယောကျ်ားလည်း၊ ပုရိသာ =ယောကျ်ားတို့၊ ပုတ္တောစ =သားလည်း၊ ဓီတာစ =သ္မီးလည်း၊ ပုတ္တာ = သားသ္မီးတို့၊ နာမဉ္စ =နာမ်လည်း၊ ရူပဉ္စ =ရုပ်လည်း၊ နာမရူပဉ္စ =နာမ်ရုပ် နှစ်ပါးစုံလည်း၊ နာမရူပံ =နာမ်ရုပ်နှစ်ပါးစုံ။)

ဧကသိသ်ပြီး၏။

-------- * -------

(၆၁၅) သဒ္ဒါ, နှစ်ချက်၊ အနက်များစွာ၊ နှံ့စိမ့်ငှါ၊ ဝိစ္ဆာ, ဒွေဘော်ပွါး။
(၆၁၆) ဒဗ္ဗ, ဂုဏာ၊ ကြိယာ၊ ဝိစ္ဆာ-သုံးမျိုးပြား။

(ဂါမေ ဂါမေ =ရွာတိုင်းရွာတိုင်း၊ ဇလံ =ရေသည်၊ အတ္ထိ = ရှိ၏၊ ဂါမော ဂါမော =ရွာတိုင်းရွာတိုင်း၊ ရမဏီယော =မွေ့လျော်ဖွယ်ရှိ၏၊ ဂါမော ဂါမော = ရွာတိုင်းရွာတိုင်း၊ ဂမျတေ =သိအပ်၏၊)

ဝိစ္ဆာပြီး၏။

----- * ----

(၆၁၇) အနက်တစ်ပါး၊ သဒ္ဒါပွါး၊ ခေါ်ငြားအာမေဍိတ်။
(၆၁၈) ကြောက်လန့်, အမျက်၊ ပူဆွေးချက်, နှင့်၊ အုပ်ကျက်, ဆောလျင်၊ ကြည်, ရွှင်, အံ့, ချီး၊ နှစ်ကြိမ်ပြီး၊ ရုပ်သီး အာမေဍိတ်။
(၆၁၈) ပိုဒ်ပေါင်း ကိုးဆယ်၊ လင်္ကာခြယ်၊ ဤဝယ်တဒ္ဓိတ်ပြီး။
အာမေဍိတ်ပြီး၏။

------- * ------