သိမ်မျိုးစုံမဟာဋီကာ/ခမတိကတ္တုရုပ် ဝဇိရာရာမဆရာတော် ဝိနိစ္ဆယ
ပညာသိရီသဒ္ဓမ္မ ကဝိဓဇမဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇဂုရု မြန်မာဘုရင် ဘွဲ့ တံဆိပ်တော်ရ ဝဇီရာရာမဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် ခမတီတိရုစ္စတိ -ဟု မဟာဝါ ဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာ ဖွင့်သောကြောင့် ယင်းခမတိပုဒ်ကို ခမ္မတိဟု (မ) ဒွေးတော်နှင့် မရွတ်လင့်။ ခမတိ - ဟူသော သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗ၏ သံဝဏ္ဏနာဖြစ်သော ရုစ္စတိ ပုဒ်ကို အချို့ ဆရာတို့ ကမ္မရုပ် အနက်ယောဇနာကြသည်။ သဒ္ဒနီတိဓာတုမာလာ ဒိဝါဒိဂိုဏ်း သုဒ္ဓကတ္တုရုပ်အရာမှာ ဘတ္တံ မေ ရုစ္စတိ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ မမ ရုစ္စတိ-ဟု တိုက်ရိုက်ပင် ထုတ်တော်မူသောကြောင့် ယင်းရုစ္စတိပုဒ်ကား ကမ္မရုပ်မဟုတ် ကတ္ထုရုပ်သာဖြစ်သည်။
ရူပသိဒ္ဓိဋီကာ -ယဿ ဒါတုကာမော ရောစတေ-စသောသုတ်၌ ရောစတေ ဟူသော ကတ္တုရုပ်ကို ရောစတေ ရုစ္စတိ ဖွင့်သည်။ ယင်းဋီကာ၌ ရုစ္စတိ-ပုဒ်သည် ကမ္မရုပ်ဖြစ်မူ ဧကန္တ ကတ္တုရုပ်ဖြစ်သော ရောစတေဟူသော သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗကို ကမ္မဝါစကပုဒ်ဖြင့် မဖွင့်သင့်။ ထို့ကြောင့် ယင်းသံဝဏ္ဏနာဖြင့် ရုစ္စတိ-ပုဒ်၏ ကတ္တုရုပ်အဖြစ် အလွန်ထင်ရှားလှသည်။ ခမတိ-ဟူသော သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗ၏ သံဝဏ္ဏနာဖြစ်သော ရုစ္စတိပုဒ် ကတ္တုရုပ်ဖြစ်မူ သံဝဏ္ဏေတဗ္ဗ ခမတိပုဒ်၏ ကတ္တုရုပ်အဖြစ်ကို မချွတ်မုချ နိဿံသယ မှတ်သင့်တော့သည်သား၊ ထို့ကြောင့် မြန်မာ,သီဟိုဠ်,ယိုးဒယား ကမ္မဝါ ပါဠိစသည်တို့၌ ခမတိ-ဟု ဒွေးတော်မဲ့ချည်းသာ တညီတညွတ်တည်းရှိကြသည်။
ယဿာယသ္မတော-ပုဒ် သံဃဿ-ပုဒ်တို့မှာ ကတွတ္ထ၌ ဆဋ္ဌိဝိဘတ်မဟုတ်။ ရူပသိဒ္ဓိ သဒ္ဒနီတိစသော ကျမ်းတို့၌ သမ္ပဒါန်အရာမှာ မာယသ္မန္တာနမ္ပိ သံဃ ဘေဒေါ ရုစ္စိတ္ထ၊ ခမတိ သံဃဿ -ဟု ပြယုဂ်တိုက်ရိုက် ထုတ်တော်မူကြသောကြောင့် သမ္မဒါနတ္ထ၌ စတုတ္ထီသာ။ ယင်း ခမတိပုဒ်၊ ရုစ္စတိပုဒ်တို့မှာ အနက်အားဖြင့် ကံအရိပ်အရောင် ကာရိုက်အရိပ်အရောင် ထင်သော်လည်း ကမ္မရုပ် ဟေတုကတ္တုရုပ်မဟုတ်။ သုဒ္ဓကတ္တု ရုပ်သာ မှတ်ရမည်။ ယဿယသ္မတော၊ အကြင်အရှင်အား။ ကရဏံ၊ ပြုခြင်းသည်။ ခမတိ၊ နှစ်သက်၏၊ ဝါ၊ နှစ်သက်စေ၏။ ယဿာယသ္မတော၊ အကြင်အရှင်အား။ နက္ခမတိ၊ မနှစ်သက်၊ ဝါ၊ မနှစ်သက်စေ-ဟု အနက် ယောဇနာတော်မူ၏။