တပုဿ, ဘလ္လိက ညီနောင်အကြောင်း
၁၄၇
အခဏ်း-၄၅
ဥပါသကစရိတ
(၁) တပုဿ,ဘလ္လိက ညီနောင်အကြောင်း
(က) ဥပါသကာတို့၏ ရှေးဆုတောင်း
(ဤတပုဿ, ဘလ္လိက ညီနောင်အကြောင်းကို အင်္ဂုတ္တရအဋ္ဌကထာ, ထေရဂါထာ အဋ္ဌကထာ ဧကကနိပါတအဖွင့်တို့မှ ထုတ်နုတ်ရေးသား ဖော်ပြပေအံ့)-
ဤတပုဿနှင့် ဘလ္လိက ဥပါသကာတို့အလောင်း အမျိုးကောင်းသား ညီနောင်နှစ်ဦးတို့သည် ပဒုမုတ္တရမြတ်စွာ လက်ထက်တော်အခါဝယ် ဟံသာဝတီ မင်းနေပြည်၌ အမျိုးကောင်းသားများပင် ဖြစ်ကြ၍ နောက်အဖို့ဝယ် မြတ်စွာဘုရား၏ တရားဒေသနာကို ကြားနာကြစဉ် မြတ်စွာဘုရားရှင်က ဥပါသကာ နှစ်ယောက်တို့ကို ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံ တည်သောအရာဝယ် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူသည်ကို တွေ့မြင်ရ၍ အားကျကြကာ အဓိကာရကောင်းမှု ကုသိုလ်ကို ပြုပြီးလျှင် ထိုဧတဒဂ်ရာထူး ဌာနန္တရကို ဆုတောင်းပတ္ထနာမှု ပြုခဲ့ကြလေသည်။ (အင်္ဂုတ္တရအဋ္ဌကထာမှ)။
အကြားကာလ ဘဝများ
ထိုအမျိုးကောင်းသား နှစ်ဦးတို့သည် အသက်ထက်ဆုံး ကုသိုလ်ကောင်းမှုကို ပြုကြ၍ ထိုဘဝမှ စုတေပြီးနောက် အပါယ်လေးပါးသို့ မလားမရောက်ကြပဲ နတ်ပြည်လူ့ပြည်တို့၌ ကျင်လည်ကျက်စားခဲ့ကြရာ ဘလ္လိက ဥပါသကာအလောင်း အမျိုးကောင်းသားသည် ဤဘဒ္ဒကမ္ဘာမှ အထက် လွန်ခဲ့သော (၃၁) သုံးဆယ့်တကမ္ဘာထက်က မြတ်စွာဘုရား မပွင့်ထွန်းသော ခေတ်အခါဝယ် သုမနအမည်တော်ရှိသော ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ အရှင်မြတ်အား သစ်သီးကြီးငယ်ကို လှူခဲ့၍ သုဂတိဘုံတို့၌သာ
၁၄၈
ကျင်လည်ကျက်စားခဲ့လျက် သိခီမြတ်စွာဘုရားရှင် လက်ထက်တော်အခါဝယ် အရုဏဝတီပြည်၌ ပုဏ္ဏားသားတဦး ဖြစ်လာလေသည်။ ထိုပုဏ္ဏားသားသည် “သိခီမြတ်စွာဘုရားရှင်အား ဘုရားဖြစ်တော်မူပြီးစ သတ္တသတ္တာဟ စံနေတော်မူပြီး၍ အဋ္ဌမသတ္တာဟသို့ အရောက်တွင် ဥဇိတ, ဩဇိတ- အမည်အသီးသီးရှိကြသည့် လှည်းကုန်သည် ညီနောင်တို့သည် ဆွမ်းဦးကို လှူဒါန်း ဆက်ကပ်ကြလေပြီ”ဟူသော သတင်းစကားကို ကြားသိရ၍ မိမိ၏သူငယ်ချင်း (တပုဿအလောင်း)နှင့် အတူတကွ သိခီမြတ်စွာဘုရားရှင် ထံတော်မှောက်၌ သွားရောက်ရှိခိုးကြ၍ နက်ဖြန် ကောင်းမှုကုသိုလ်အလို့ငှါ ပင့်ဖိတ်ခဲ့ကြကာ ကြီးစွာသော အလှူကို ပေးလှူကြပြီးလျှင် “မြတ်စွာဘုရား.. တပည့်တော်တို့ သူငယ်ချင်း နှစ်ယောက်လုံးပင် နောက်အခါဝယ် အရှင်ဘုရားတို့ကဲ့သို့သော မြတ်စွာဘုရားအား ဆွမ်းဦး အလှူဒါယကာများ ဖြစ်ကြရပါလိုကုန်၏”ဟု ဆုတောင်းပတ္ထနာမှု ပြုခဲ့ကြလေသည်။
ထိုသူငယ်ချင်း နှစ်ယောက်တို့သည် ထိုထိုဘဝ၌ ကုသိုလ်ကောင်းမှုကို အတူတကွ ပြုလုပ်ကြ၍ နတ်ပြည် လူ့ပြည်တို့၌ ကျင်လည်ကျက်စား၍ လာခဲ့ကြရာ ကဿပမြတ်စွာ လက်ထက်တော်အခါ၌ ဂေါပါလ (သူဌေး)၏သား ညီနောင်ဖြစ်ကြ၍ နှစ်ပေါင်းများစွာ ရဟန်းသံဃာကို နွားနို့ဆွမ်းဖြင့် လှူဒါန်းပြုစု လုပ်ကျွေးခဲ့ကြလေသည်။ (ဤစကားရပ်စုကား ထေရဂါထာအဋ္ဌကထာမှ ဖြစ်သည်)။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ဥပါသကာဖြစ်ကြခြင်း
ထိုသူနှစ်ယောက်လုံးပင် ကဿပမြတ်စွာဘုရားနှင့် အကျွန်ုပ်တို့၏ မြတ်စွာဘုရား = ဤနှစ်ဆူသော ဘုရားရှင်တို့၏ အကြားကာလ ဗုဒ္ဓန္တရအသင်္ချေယျ တကပ်ပတ်လုံး နတ်ပြည် လူ့ပြည်၌ ကျင်လည်ခဲ့ကြ၍ အကျွန်ုပ်တို့၏ မြတ်စွာဘုရားအလောင်းတော် သဗ္ဗညုဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်တော်မူသည်မှ ရှေးမဆွကပင် “အသိတဉ္ဇန”မြို့ (ထေရဂါထာ အဋ္ဌကထာအလို ပေါက္ခရဝတီမြို့)ဝယ် လှည်းကုန်သည် သူကြွယ်၏ သားနှစ်ယောက်တို့ ဖြစ်လာကြ၍
၁၄၉
နောင်တော်ကား တပုဿအမည်, ညီတော်ကား ဘလ္လိကအမည် အသီးသီး ရှိကြလေသည်။
ထိုတပုဿနှင့် ဘလ္လိက ညီနောင်ကုန်သည် နှစ်ဦးတို့သည် နောက်တချိန်၌ အိမ်ရာကို စိုးအုပ် နေထိုင်ကြသည်ရှိသော် အခါမပြတ် လှည်းအစီးငါးရာတို့ဖြင့် ကုန်ရောင်းဝယ်မှု ပြုကြလျက် လှည့်လည် နေထိုင်ကြလေ၏။ ထိုအခါ အကျွန်ုပ်တို့၏ မြတ်စွာဘုရား အလောင်းတော်သည် သဗ္ဗညုဘုရားအဖြစ်သို့ ရောက်တော်မူ၍ သတ္တသတ္တာဟ (=ခုနစ်ရက် ခုနစ်လီ =၄၉-ရက်)ပတ်လုံး မဟာဗောဓိမဏ္ဍိုင်၌ နေတော်မူပြီး၍ အဋ္ဌမသတ္တာဟ အဝင်တွင် ရာဇာယတန = လင်းလွန်းပင်ရင်း၌ ထိုင်နေတော်မူဆဲဖြစ်၏။
ထိုအခါ တပုဿနှင့် ဘလ္လိက ကုန်သည်ညီနောင်တို့သည် လှည်းအစီးငါးရာတို့ဖြင့် ထိုအရပ်သို့ ရောက်လာကြကုန်၏။ ထိုကုန်သည်ညီနောင်တို့၏ အခြားမဲ့သော ကိုယ်အဖြစ်က မွေးမိသခင် ကျေးဇူးရှင်သည် ထိုအရပ်၌ နတ်ဖြစ်၍ နေလေ၏။ ထိုနတ်သည် “ယခုအခါ မြတ်စွာဘုရားတို့၏ အဖို့ရာ အစာအာဟာရကို ရမှ သင့်တော်မည်၊ မှန်၏- ဤအချိန်မှနောက်၌ မြတ်စွာဘုရားတို့မှာ အစာအာဟာရ မရှိကြပဲ မျှတခြင်းငှါ မတတ်နိုင်ကုန် (=သုဇာတာ သူဌေးကတော် လှူကပ်သော ဃနာနို့ဆွမ်း ၄၉-လုပ်တို့ဖြင့် ၄၉-ရက် မျှတခဲ့ပြီ၊ ယနေ့ အစာအာဟာရကို မြတ်စွာဘုရားရှင် မရခဲ့လျှင် မျှတနိုင်မည်မဟုတ်-ဟု ဆိုလိုသည်)၊ ငါ၏ ဤသားနှစ်ယောက်တို့သည်လည်း ဤခရီးဖြင့် သွားနေကြဆဲဖြစ်သည်။ ထိုငါ့သား နှစ်ယောက်တို့ကို ယနေ့ မြတ်စွာဘုရားရှင်တို့အား ဆွမ်းလှူကြစေမှ သင့်တော့မည်”ဟု ကြံစည် ဆင်ခြင်ကာ လှည်းအစီးငါးရာတို့၌ က-အပ်သော နွားတို့၏ အသွားပြတ်အောင် = အသွားရပ်အောင် နတ်တို့၏တန်ခိုးဖြင့် ပြုလုပ်လေ၏။
ကုန်သည်ညီနောင်တို့သည် “ဤသို့ နွားများ အသွားရပ်ခြင်းသည် အဘယ့်ကြောင့် ဖြစ်သနည်း”ဟု အထူးထူး အပြားပြားသော အကြောင်းနိမိတ်များကို ကြည့်ရှုရှာဖွေ ဆင်ခြင်ကြလေသည်။ ထိုအခါ မိခင်ဟောင်း ဘုမ္မဇိုဝ်းနတ်သည်
၁၅၀
ကုန်သည်ညီနောင်တို့ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်သောအဖြစ်ကို သိရှိ၍ ယောက်ျားတယောက်၏ ကိုယ်၌ ပူးဝင်ပြီးလျှင် “သားတို့.. သင်တို့သည် အဘယ့်ကြောင့် ပင်ပန်းကြကုန်သနည်း၊ သင်တို့အဖို့ရာ ငါမှတပါး အခြားသော ဘီလူးပူးဝင် လှည့်ပတ်မှုသော်၎င်း, ဘုတ်ပြိတ္တာပူးဝင် လှည့်ပတ်မှုသော်၎င်း, နတ်နဂါးပူးဝင် လှည့်ပတ်မှုသော်၎င်း မရှိချေ၊ စင်စစ်သော်ကား သင်တို့၏ လွန်ခဲ့သောဘဝက မိခင်ဖြစ်သော ငါသည် ယခုအခါ ဤအရပ်၌ ဘုမ္မဇိုဝ်းနတ်ဖြစ်၍ နေသည်၊ အားတော်ဆယ်ပါးနှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် လင်းလွန်းပင်ရင်း၌ သီတင်းသုံး နေထိုင်တော်မူဆဲဖြစ်၏။ ချစ်သားတို့.. သင်တို့သည် ထိုမြတ်စွာဘုရားအား ဆွမ်းဦးကို လှူဒါန်းကြလော့”ဟု တိုက်တွန်းစကား ပြောကြားလေ၏။
ကုန်သည်ညီနောင်တို့သည် မိခင်ဟောင်း ဘုမ္မဇိုဝ်းနတ်၏ စကားကို ကြားသိကြရလျှင် အလွန်ဝမ်းမြောက်သော စိတ်နှလုံးရှိကြလျက် “ဆွမ်းအာဟာရအသစ် စီမံနေလျှင် အချိန်ကြာမြင့်နေချေမည်”ဟု ကြံစည် အောက်မေ့ကြ၍ မုံ့ကြွက်ကျစ်(နှင့်) ပျားဆုပ်မုံတို့ကို ရွှေလင်ပန်း၌ ထည့်ယူခဲ့ကြ၍ မြတ်စွာဘုရားရှင် အထံတော်သို့ သွားရောက်ကြပြီးလျှင် “မြတ်စွာဘုရား.. ဤဘောဇဉ်ကို ကရုဏာရှေးရှု အလှူခံတော်မူကြပါဘုရား”ဟု လျှောက်ထားကြလေကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် ရှေးရှေး နောင်တော့်နောင်တော် မြတ်စွာဘုရားရှင်တို့၏ အလေ့အကျက်တော်ကို ကြည့်ရှု ဆင်ခြင်တော်မူလေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားအား စတုမဟာရာဇ် နတ်မင်းကြီး လေးဦးတို့သည် ပဲနောက်အဆင်းရှိသည့် (ပကတိ) ကျောက်သပိတ်လေးလုံးတို့ကို ဆက်ကပ်လှူဒါန်းလာကြကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် “ထိုနတ်မင်းကြီး လေးယောက်တို့၏ အဖို့ရာ အကျိုးကြီးမြတ်ပါစေ”ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် သပိတ်လေးလုံးတို့ကို “သပိတ်တလုံးတည်းသာ ဖြစ်ပါစေသတည်း”ဟု အဓိဋ္ဌာန်တော်မူလေ၏။ ထိုသို့ အဓိဋ္ဌာန်တော်မူချက်အရ ကျောက်သပိတ် လေးလုံးတို့သည် အနားရစ် လေးရစ်ရှိသည့် သပိတ်တလုံးတည်းသာ ဖြစ်လေကုန်၏။
၁၅၁
ထိုခဏ၌ ကုန်သည်ညီနောင်တို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ သပိတ်တော်၌ မုန့်ကြွက်ကျစ်(နှင့်) ပျားဆုပ်မုန့်တို့ကို လောင်းလှူကြ၍ မြတ်စွာဘုရားရှင် မုန့်ဆွမ်း ဘုဉ်းပေးတော်မူပြီးသောအခါ သောက်တော်ရေ သုံးတော်ရေ ဆက်ကပ်ကြပြီးနောက် ဆွမ်းကိစ္စ ပြီးဆုံးသောအခါဝယ် မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ရိုသေမြတ်နိုး ရှိခိုးကြပြီးသော် အပြစ်လွတ်ရာအရပ်၌ ထိုင်နေကြကုန်၏။ ထိုအခါ ကုန်သည်ညီနောင်တို့အား မြတ်စွာဘုရားသည် တရားဟောတော်မူလေ၏။ ဒေသနာနိဂုံး ဆုံးသောအခါ ကုန်သည်ညီနောင် နှစ်ဦးလုံးတို့သည်ပင် ဒွေဝါစိကသရဏဂုံ၌ တည်ကြလေသည်။ (ဤကုန်သည်ညီနောင်တို့ ဒွေဝါစိကသရဏဂုံ တည်ကြောင်းကို အောက် မဟာဗုဒ္ဓဝင် ဒုတိယတွဲ၊ စာမျက်နှာ ၃၉၄-မှ စ၍ ပြန်လည်သုံးသပ် ဖတ်ရှုကုန်ရာ၏)။
ထိုကုန်သည် ညီနောင်တို့သည် ဒွေဝါစိကသရဏဂုံ တည်ကြပြီးနောက် မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ရိုသေမြတ်နိုး ရှိခိုးကြ၍ မိမိတို့မြို့သို့ ပြန်လည်လိုကြကုန်သည်ရှိသော် မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို “မြတ်စွာဘုရား.. တပည့်တော်များအား နေ့စဉ်ပြုစုပူဇော်ရန် ဝတ္ထုကို ကရုဏာရှေ့ထား ပေးသနားတော်မူကြပါဘုရား”ဟု လျှောက် ထားကြလေကုန်၏။ မြတ်စွာဘုရားသည် လက်ျာလက်တော်ဖြင့် ဦးခေါင်းတော်ကို သုံးသပ်၍ ကုန်သည် ညီနောင်တို့အား ဆံတော်ဓာတ်ရှစ်ဆူတို့ကို ပေးသနားတော်မူလိုက်လေ၏။ ကုန်သည် ညီနောင်တို့သည်လည်း ဆံတော်ဓာတ်တို့ကို ရွှေကြုတ်တို့၌ ထည့်သွင်းကြလျက် မိမိတို့မြို့သို့ ပင့်ဆောင်ခဲ့ကြပြီးလျှင် အသိတဉ္ဇနမြို့ တံခါးဝ၌ သက်တော်ရှင်ဆံတော်ဓာတ် ရှစ်ဆူတို့ကို စေတီတော်ကြီး တည်ထား ကိုးကွယ်ကြလေကုန်၏။ ထိုစေတီတော်ကြီးမှ ဥပုသ်နေ့များ၌ နီလရောင်ခြည်တော်တို့သည် ထွက်ကြွကွန့်မြူးကုန်၏။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် နောက်အဖို့ဝယ် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌ နေတော်မူ၍ ဥပါသကာတို့ကို အစဉ်အတိုင်း ဧတဒဂ်ရာထူး
၁၅၂
ဌာနန္တရတို့၌ ထားတော်မူသည်ရှိသော် ဤတပုဿ, ဘလ္လိက ကုန်သည်ညီနောင်တို့ကို-
“ဧတဒဂ္ဂံ ဘိက္ခဝေ မမ သာဝကာနံ ဥပါသကာနံ ပဌမံ သရဏံ ဂစ္ဆန္တာနံ ယဒိဒံ တပုဿဘလ္လိကာ ဝါဏိဇ္ဇာ = ရဟန်းတို့.. သူခပ်သိမ်းတို့အလျင် ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်ခြင်း = သရဏဂုံသို့ ရောက်ကြကုန်သော ငါဘုရား၏ တပည့် = သာဝက ဥပါသကာတို့တွင် တပုဿနှင့် ဘလ္လိက ကုန်သည်ညီနောင်တို့သည် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး ဖြစ်ကုန်၏”-
ဟု ချီးကျူး မိန့်မြွက်တော်မူကာ “ပဌမံ သရဏဂမန = ရှေးဦးစွာ သရဏဂုံ ခံယူသောအရာ”ဝယ် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူလေ၏။
ညီနောင်တို့၏ မဂ်ဉာဏ်အလား
ထိုတပုဿ, ဘလ္လိက ကုန်သည်ညီနောင်တို့သည် လောကဝယ် အစဆုံး သရဏဂုံခံယူသူ ဥပါသကာတို့ ဖြစ်ကြလေသည်။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ဗာရာဏသီပြည်သို့ ကြွရောက်တော်မူကာ ဓမ္မစကြာတရားကို ဟောကြားတော်မူပြီးနောက် အစဉ်သဖြင့် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူစဉ် တပုဿ, ဘလ္လိက ကုန်သည်ညီနောင်တို့သည် ရာဇဂြိုဟ်သို့ ကုန်ရောင်းရောက်ကြ၍ မြတ်စွာဘုရားရှင် အထံတော်သို့ ဆည်းကပ်ရှိခိုးကြကာ အပြစ်လွတ်ရာအရပ်၌ ထိုင်နေလေကုန်၏။ ထိုကုန်သည် ညီနောင်အား မြတ်စွာဘုရား တရားဟောကြားတော်မူလေလျှင် နောင်တော်ဖြစ်သော တပုဿကုန်သည်သည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်၍ ဥပါသကာသာလျှင် ဖြစ်လေ၏။ ညီတော် ဘလ္လိကကုန်သည်သည်ကား သာသနာဝန်ထမ်း ရဟန်းပြု၍ အဘိညာဏ်ခြောက်ပါးနှင့် ပြည့်စုံသော = ဆဠဘိညရဟန္တာ ဖြစ်လေ၏။ (ထေရဂါထာ ဋ္ဌ ၁၊ မျက်နှာ ၆ဝ-မှ)။
ဤကား တပုဿ, ဘလ္လိကညီနောင် အကြောင်းတည်း။