သိင်္ဂါလကမာတုထေရီအကြောင်း
(၁၃) သိင်္ဂါလကမာတုထေရီအကြောင်း
(ဤထေရီမအကြောင်းကို အင်္ဂုတ္တရအဋ္ဌကထာ၌ အကျဉ်းမျှသာ ဖွင့်ပြသောကြောင့် ထိုအင်္ဂုတ္တရအဋ္ဌကထာနှင့် သိင်္ဂါလကမာတုထေရီ အပါဒါန် = နှစ်ရပ်ကို ပေါင်းစပ်၍ ဖော်ပြပေအံ့)-
(က) ထေရီမ၏ ရှေးဆုတောင်း
ဤသိင်္ဂါလကမာတု ထေရီအလောင်း အမျိုးကောင်းသမီးသည် ပဒုမုတ္တရမြတ်စွာ လက်ထက်တော်အခါဝယ် အမတ်သမီးဖြစ်၍ ဖခင်အမတ်ကြီးနှင့် အတူတကွ ကျောင်းတော်သို့လိုက်ပါ မြတ်စွာဘုရား၏ တရားကို နာရသဖြင့် သဒ္ဓါကြည်ညိုဖြစ်ရှိကာ ဘိက္ခုနီမပြုလုပ်၍ စတုပါရိသုဒ္ဓိသီလကို ခရုသင်းပွတ်သစ်အတူ စင်ဖြူစွာ ကျင့်သုံးသည့်ပြင် ဘုရား တရား သံဃာ = ရတနာသုံးပါး၌ အလွန့်အလွန် ရိုသေလေးစားလျက် တရားနာခြင်း၌ အထူးလုံ့လကြိုးကုတ် အားထုတ်သူဖြစ်လျက် ဘုရားရှင်ကို (အရှင်ဝက္ကလိ မထေရ်ကဲ့သို့) ဖူးမြော်ခြင်း၌ အလွန်ဆန္ဒပြင်းပြသူ ဖြစ်လေသည်။
တနေ့သ၌ ပဒုမုတ္တရ မြတ်စွာဘုရားရှင်က ဘိက္ခုနီမတပါးကို “သဒ္ဓါဓိမုတ္တ = သဒ္ဓါတရား ကြီးမားလွန်ကဲသော အရာ”၌
၁၄၄
အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူသည်ကို တွေ့မြင်ရ၍ အားကျကာ ထိုသဒ္ဓါဓိမုတ္တ ဧတဒဂ်ရာထူးကို ဆုတောင်းပတ္ထနာမှု ပြု၍ သိက္ခာသုံးပါးကို တိုးတက်ဖြည့်ကျင့်လေသည်။ ထိုအခါ ပဒုမုတ္တရ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဘိက္ခုနီမကို “ယဿ သဒ္ဓါ တထာဂတေ၊ အစလာ သုပ္ပတိဋ္ဌိတာ” အစရှိသော သုံးဂါထာတို့ဖြင့် “ဘုရား, တရား, သံဃာ = ရတနာသုံးပါး၌ ကြည်ညိုခြင်း သဒ္ဓါတရား သီလတရား ဖြောင့်မတ်သော အသိဉာဏ်ပညာ ဤတရားရှိသောသူကို မဆင်းရဲသူဟူ၍ ခေါ်ဆိုရကြောင်း(နှင့်) ထို့ကြောင့် သဒ္ဓါ, သီလ, ပသာဒ = တရားသံဃာ၌ ကြည်ညိုခြင်း, ဓမ္မဒဿန = တရားကိုသိမြင်သော ဉာဏ်ပညာ ဤတရားလေးပါးကို ပညာရှိသူသည် အဖန်ဖန် အားထုတ်ရမည့်အကြောင်း” ဟောကြားတော်မူလေသည်။ (ထိုသုံးဂါထာကို အပဒါနပါဠိ ၂၊ မျက်နှာ ၂၈၆-၌ ကြည့်ရှုမှတ်ယူကုန်ရာ၏)။
ထိုတရားကို ကြားနာရ၍ ထိုဘိက္ခုနီမလေးသည် အလွန် ဝမ်းမြောက်ကာ မိမိ၏ ဆုတောင်းပြည့်မည်, မပြည့်မည်ကို မြတ်စွာဘုရားရှင်သို့ မေးလျှောက်လေသည်။ ပဒုမုတ္တရ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကလည်း ဤအကျွန်ုပ်တို့၏ မြတ်စွာဘုရားရှင် လက်ထက်တော်၌ ထိုဆုတောင်း ပြည့်ဝမည့်အကြောင်း ဗျာဒိတ်စကား မိန့် ကြားတော်မူလေသည်။ မြတ်စွာဘုရား၏ ဗျာဒိတ်စကား ကြားသိရ၍ ထိုဘိက္ခုနီမလေးသည် အလွန် ဝမ်းမြောက်ကာ မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ပဋိပတ်အကျင့်ဖြင့် အသက်ထက်ဆုံး မေတ္တာရှေ့ထား၍ ပြုစုခဲ့လေသည်။ (မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ မေတ္တာစိတ် အမြဲထား၍ ပဋိပတ်အကျင့်ကို မှန်ကန်စွာ ကျင့်ခြင်းသည်ပင် မြတ်စွာဘုရားကို ပဋိပတ်အကျင့်ဖြင့် ပြုစုလုပ်ကျွေးခြင်း မည်သည်)။
(ခ) နောက်ဆုံးဘဝ ရဟန်းမ-ပြုခြင်း
ထိုအမျိုးကောင်းသမီးသည် ကမ္ဘာတသိန်းကြာ အပါယ်သို့ မလားမရောက်ရပဲ နတ်ပြည် လူ့ပြည်တို့၌သာ ကျင်လည် ကျက်စားခဲ့၍ ဤဘုရားမြတ်စွာ ပွင့်ထွန်းတော်မူရာ ကာလဝယ်
၁၄၅
ရာဇဂြိုဟ်ပြည်၌ သူဌေးသမီးဖြစ်၍ အရွယ်ရောက်လတ်သော် အမျိုးဇာတ်တူ သူဌေးသားတဦး၏ အိမ်သို့လိုက်ပါ အိမ်ရှင်မဖြစ်၍ သားတယောက်ကို ဖွားမြောက်ခဲ့လေသည်။ ထိုသား၏အမည်ကို “သိင်္ဂါလကသတို့သား”ဟူ၍ မှည့်ခေါ်ကြလေသည်။ မိခင် သူဌေးမကလေးသည်လည်း သားကိုအကြောင်းပြုကာ “သိင်္ဂါလကမာတု = သိင်္ဂါလက၏ မိခင်”ဟူ၍ အမည်တွင်လေ၏။
သိင်္ဂါလကမာတု သူဌေးမလေး၏ သားဖြစ်သူ သိင်္ဂါလက သတို့သားကား အယူဖောက်ပြား လွဲမှားသူဖြစ်ကာ အရပ်မျက်နှာတို့ကို ရှိခိုးခြင်းအမှု မပြတ်ပြုလေ၏။ တနေ့သ၌ မြတ်စွာဘုရားရှင် ရာဇဂြိုဟ်ပြည်တွင်းသို့ ဆွမ်းခံကြွဝင်တော်မူလတ်သော် သိင်္ဂါလကသတို့သား အရပ်မျက်နှာတို့ကို လှည့်လည်ကာ ရှိခိုးနေသည်ကို တွေ့မြင်တော်မူရ၍ လမ်းခရီး၌ပင် ရပ်တည်တော်မူကာ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုသိင်္ဂါလက သတို့သားကို အဆုံးအမ ဩဝါဒတရား ဟောကြားတော်မူလေသည်။
ထိုတရားပွဲ၌ ယောက်ျား မိန်းမပေါင်း နှစ်ကုဋေတို့ သစ္စာလေးပါး တရားသိမြင် ကျွတ်တမ်းဝင်ကြလေသည်။ သိင်္ဂါလကမာတု သူဌေးမလေးသည် ထိုတရားပွဲ၌ သောတာပတ္တိဖိုလ်သို့ ရောက်၍ ရဟန်းမ-ပြုခဲ့လေသည်၊ သိင်္ဂါလကမာတုထေရီဟူ၍ အမည်တွင်လေသည်။ ထိုသိင်္ဂါလကမာတု ထေရီသည် ရဟန်းမ-ပြုပြီးသော အချိန်မှစ၍ သဒ္ဓိန္ဒြေကို (ရှေးဆုတောင်းအတိုင်း) လွန်လွန်ကဲကဲ ရရှိလေသည်။ ထေရီမသည် တရားနာရန် ကျောင်းတော်သို့ သွားရောက်လတ်သော် မြတ်စွာဘုရား၏ ရူပကာယ အသရေတော်ကို ဖူးမြော်လျက်သာ နေရှာလေသည်။ မြတ်စွာဘုရားရှင်သည် ထေရီမ၏ သဒ္ဓါတရား အထူးသက်ဝင်သည်ကို သိတော်မူ၍ ထိုထေရီမနှင့် သပ္ပါယဖြစ်သည့် ကြည်ညိုဖွယ်သော တရား (သဒ္ဓါဖြစ်စေနိုင်သော တရား)ကိုသာလျှင် အဓိကထား ဟောကြားတော်မူလေသည်။ ထေရီမသည်လည်း သဒ္ဓါတရားကိုပင် အဦးပြု၍ ဝိပဿနာတရား ပွါးများ အားထုတ်လတ်သည်တွင်
၁၄၆
အရဟတ္တဖိုလ်ပေါက် ရောက်လေ၏။ (သဒ္ဓါဓုရရဟန္တာထေရီမ ဖြစ်လေ၏)။
(ဂ) ဧတဒဂ်ဘွဲ့ထူး ရရှိခြင်း
ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် နောက်အဖို့ဝယ် ဇေတဝန်ကျောင်းတော်၌ နေတော်မူလျက် ဘိက္ခုနီမတို့ကို အစဉ်အတိုင်း ဧတဒဂ်ရာထူးဌာနန္တရ၌ ထားတော်မူသည်ရှိသော် သိင်္ဂါလကမာတုထေရီကို-
“ဧတဒဂ္ဂံ ဘိက္ခဝေ မမ သာဝိကာနံ ဘိက္ခုနီနံ သဒ္ဓါဓိမုတ္တာနံ ယဒိဒံ သိင်္ဂါလကမာတာ = ရဟန်းတို့.. သဒ္ဓါတရား ကြီးမားထက်သန်ကြသည့် ငါဘုရား၏ တပည့်မ = သာဝိကာ ဘိက္ခုနီမများစွာတို့တွင် သိင်္ဂါလကမာတုထေရီ ဘိက္ခုနီသည် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး ဖြစ်ပေ၏”-
ဟု ချီးကျူး မိန့်မြွက်တော်မူကာ “သဒ္ဓါဓိမုတ္တ = သဒ္ဓါတရား ကြီးမားလွန်ကဲသော အရာ”ဝယ် အသာဆုံး အမြတ်ဆုံး = ဧတဒဂ်ရာထူး၌ ထားတော်မူလေ၏။
ဤကား သိင်္ဂါလကမာတုထေရီ အကြောင်းတည်း။
ဤတွင် ထေရီအပဒါန (အခဏ်း ၄၄) ပြီး၏။