မဟာဗုဒ္ဓဝင်/အခန်း- ၁၂
အခဏ်း-၁၂
ယသသူဌေးသား ရဟန်းပြုခြင်းအကြောင်း
မြတ်စွာဘုရားသည် ပဉ္စဝဂ္ဂီရဟန်းတို့နှင့် အရှင်နာလကမထေရ်အား ဓမ္မစက္ကပဝတ္တနသုတ္တန်, အနတ္တလက္ခဏသုတ္တန်, နာလကသုတ္တန်တို့ကို ဟောကြားချွေချွတ်၍ ဗာရာဏသီပြည် ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်တောမှာပင် ဝါကပ်နေထိုင် သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် သေနနိဂုံးသူ (ဃနာနို့ဆွမ်းကပ်လှူသူ) ဗာရာဏသီ သူဌေးကတော်ကြီးဖြစ်သော သုဇာတာ၏သား ယသအမျိုးကောင်းသားသည် သိမ်မွေ့နူးညံ့သော ကိုယ်နှုတ်နှလုံးရှိသူ ဖြစ်သည့်ပြင် များပြားလှစွာသော စည်းစိမ်ဥစ္စာ အခြံအရံနှင့်လည်း ပြည့်စုံသူ ဖြစ်၏။
၅၀၁
ထိုယသသူဌေးသားမှာ ဆောင်းရာသီ စံနေရန်အတွက် ပြာသာဒ်တဆောင်, နွေရာသီ စံနေရန်အတွက် ပြာသာဒ်တဆောင်, မိုးရာသီ စံနေရန်အတွက် ပြာသာဒ်တဆောင်ဟူ၍ ပြာသာဒ်သုံးဆောင်တို့ ရှိလေသည်။ ယသသူဌေးသားသည် (မြတ်စွာဘုရား မိဂဒါဝုန်တော၌ သီတင်းသုံး နေတော်မူခိုက်ဖြစ်သော ထိုအခါ၌) မိုးရာသီဖြစ်သဖြင့် မိုးဥတုနှင့် လျောက်ပတ်သော စံအိမ်ပြာသာဒ်ထက်၌ မိုးလေးလပတ်လုံး တီးမှုတ် ကခုန် သီဆိုမှု၌ ကျွမ်းကျင်လိမ္မာသော ကခြေသည်အပေါင်း ခြံရံလျက် စံအိမ်ပြာသာဒ်ကြီးတဆောင်လုံးမှာ ယောက်ျားဟူ၍ တယောက်မျှမရှိပဲ တံခါးစောင့်မှအစ ဖျော်ဖြေမှုယုသူ ဟူသမျှတို့မှာ မိန်းမချည်းဖြစ်လျက် လွန်ကဲကြီးကျယ်သော ကာမဂုဏ်ချမ်းသာကို ခံစားပျော်ပါး၍ ပြာသာဒ်အောက်သို့ မဆင်းပဲ နေထိုင်ဆဲ ဖြစ်လေသည်။ (ယသ၏ဖခင် သူဌေးကြီးကား “ဤမျှ ခမ်းနားကြီးမားသော စည်းစိမ်ချမ်းသာကို ခံစား၍နေသည့် ငါ့သားအား ယောက်ျားတယောက်ယောက်ကိုမြင်လျှင် ရွံရှာကြောက်လန့်ခြင်း အလျှင်းပင် မဖြစ်ပါစေလင့်”ဟု ရည်ရွယ်ကာ စံအိမ်ပြာသာဒ်ကြီးအတွင်း ပြုဖွယ်ကိစ္စ အဝဝတို့အတွက် မိန်းမများကိုသာ ခန့်စီမံခြင်း ဖြစ်လေသည်။)
ထိုသို့ ယောက်ျားမပါ တူရိယာငါးပါးတို့ဖြင့် တီးမှုတ် သီဆို ကခုန်ပျော်ပါး မိန်းမသားများဖြင့်သာ ကြီးမားသော ကာမစည်းစိမ်ကို မြိန်ရှက်စွာ ခံစားသုံးစွဲ၍နေခိုက် တနေ့သ၌ ယသသူဌေးသားသည် စောစီးစွာ အိပ်ပျော်၍ သွားလေသည်။ အဖျော်အဖြေ အပြုအစု အယုအယ ကခြေသည်အပေါင်းသည်လည်း သူဌေးသား အိပ်ပျော်လတ်သော် မလိုအပ်တော့ပြီဖြစ်၍ မိမိတို့ စွဲကိုင်ရင်းဖြစ်သော တူရိယာများကို အသီးအသီး ပွေ့လျက် ပိုက်လျက် ခေါင်းအုံးလျက် အိပ်စက်ကြလေ၏။ ပွဲကြည့်ဧည့်ခံဆောင် ထိုခန်းမကြီးအတွင်း၌ကား ထိန်ထိန်လျှံညီ ဆီမီးများကို တညဉ့်လုံး ထွန်းထားအပ်လေသည်။
၅၀၂
ထိုအခါ ယသသူဌေးသားသည် သူတပါးတို့မနိုးခင် အလျင်လက်ဦး အိပ်ရာမှ နိုးလတ်၍ မိမိ၏အခြွေအရံ မောင်းမကခြေသည်များ တချို့က စောင်းကိုပိုက်လျက် တချို့က မုရိုးစည်ကိုလွယ်လျက် တချို့က ထက်စည် (ဖားစည်)ကို ပွေ့ဖက်လျက် တချို့က ဆံပင်တွေ ဖရိုဖရဲကျဲလျက် တချို့က တံထွေးလျှာရည် တစီစီယိုကျလျက် တချို့က ယောင်ယမ်းစကား ပြောကြားလျက် လက်သို့ရောက်ရှိသော သုသာန်ပမာ လွန်စွာ စက်ဆုပ်ဖွယ် အိပ်မောကျ၍ နေကြသည်ကို မြင်ရလေသော် ယသသူဌေးသားအား ကာမဂုဏ်တို့၏ အာဒီနဝအပြစ်သဘော ထင်ရှား၍လာလေ၏။ ကာမဂုဏ်တို့၌ ငြီးငွေ့သောစိတ်များ တရိပ်ရိပ် ဖြစ်ပွါး တည်ရှိလာလေ၏။
ထိုအခါ ယသသူဌေးသားသည် သံဝေဂကြီးစွာ ဖြစ်ရှိရကား “ဥပဒ္ဒုတံ ၀တ ဘော၊ ဥပဿဋ္ဌံ ဝတ ဘော = အို.. သူရောကိုယ်ပါ ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်ဆိုး ဤဒုက္ခအိုးကြီးကို အမျိုးမျိုးသော ကိလေသာတရားတို့ ထိပါးနှိပ်စက်အပ်လှချည့်တကား၊ အို.. သူရောကိုယ်ပါ ခပ်သိမ်းသော သတ္တဝါတို့၏ ခန္ဓာကိုယ်ဆိုး ဒုက္ခအိုးကြီးကို အမျိုးမျိုးသော ကိလေသာတရားတို့ ညှဉ်းပန်း နှိပ်စက်အပ်လှချည့်တကား”ဟု သံဝေဂဉာဏ်အစွမ်းကြောင့်ဖြစ်သော ဥဒါန်းစကားကို တယောက်တည်း မြွက်ဆို ကျူးရင့်လေ၏။
ထိုအခါ ယသသူဌေးသားသည် (မိမိ၏ အတွေ့အကြုံ အာရုံတို့၌ ငြီးငွေ့၍) အိပ်ရာညောင်စောင်း လျောင်းရာမှထကာ ရွှေခြေနင်းများကို စီးနင်းလျက် (မည်သူတဦးတယောက်ကိုမျှ အသိမပေးပဲ) ထွက်ခဲ့လေရာ အိမ်တံခါးဝသို့ရောက်လျှင် နတ်တို့က “ယသသူဌေးသား၏ ရှင်ရဟန်းပြုခြင်းကိစ္စအတွက် တဦးတယောက်မျှ အဆီးအတား အန္တရာယ် မပြုနိုင်စေသတည်း”ဟု စောစီးကပင် ကြိုတင်၍ တံခါးကို ဖွင့်ထားနှင့်ကြသဖြင့် လွယ်လင့်စွာပင် အိမ်မှထွက်ခဲ့၍ မြို့တံခါးသို့ ရောက်ပြန်သော် ရှေးနည်းအတူပင် မြို့စောင့်နတ်များက မြို့တံခါးကို ဖွင့်လှစ်ထားနှင့်ကြသဖြင့်
၅၀၃
လွယ်လင့်စွာပင် အဆီးအတား အနှောက်အယှက်မရှိ မြို့မှ ထွက်ခဲ့၍ ခရီးဆက်လေရာ ဗာရာဏသီပြည်အနီး ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်တောကြီးသို့ စောစီးစွာပင် ဆိုက်ရောက်လေ၏။
ထိုအချိန်၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ညဉ့်၏ မိုးသောက်ယံ နောက်ပိုင်းတွင် စောစီးစွာထ၍ ဟင်းလင်းအပြင် လွင်တီးခေါင်၌ စင်္ကြံလျှောက်တော်မူနေဆဲ ဖြစ်ရကား ယသသူဌေးသား အဝေးမှ လာနေသည်ကို မြင်တော်မူလေလျှင် စင်္ကြံမှဆင်းသက်ကာ သင့်လျော်စွာ ခင်းထားအပ်သော ဘုရားနေရာ၌ ထိုင်နေတော်မူလေ၏။ ထိုအခါ ယသသူဌေးသားသည် မြတ်စွာဘုရား၏ အနီးထံမှောက် ရောက်ရှိလတ်သော် ယခင်မြွက်ဆို ကျူးရင့်ခဲ့သော သံဝေဂဥဒါန်းစကားကိုပင် မြွက်ဆို ကျူးရင့်ပြန်လေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ယသသူဌေးသားကို “ချစ်သားယသ.. ဤငါဘုရား သိရှိ၍ထားသော နိဗ္ဗာန်တရားသည် အမျိုးမျိုးသော ကိလေသာတို့ မနှိပ်စက် မညှဉ်းပန်းအပ်သော တရားဖြစ်ပေ၏။ ချစ်သား ယသ.. လာလော့၊ ဤနေရာ၌ သင်ချစ်သား ထိုင်နေလော့၊ သင်ချစ်သားအား ငါဘုရားသည် နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း တရားကောင်းကို ဟောပြပေအံ့”ဟူ၍ ဖိတ်ခေါ်စကား တိုက်တွန်းစကားကို မိန့်ကြားတော်မူလေ၏။ ထိုအခါ ယသသူဌေးသားသည် “ဤမြတ်စွာဘုရား သိမြင်ထားသည့် နိဗ္ဗာန်တရားသည် အမျိုးမျိုးသော ကိလေသာတို့ မနှိပ်စက် မညှဉ်းပန်းအပ်သောတရား ဖြစ်သတဲ့”ဟု နှစ်သက်ရွှင်လန်း ဝမ်းမြောက်တက်ကြွသော စိတ်ရှိလျက် မိမိ စီးနင်းခဲ့သော ရွှေခြေနင်းများကို ချွတ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားရှင်အနီးသို့ ရိုသေလေးမြတ် ချဉ်းကပ်၍ ရှိခိုးကာ လျောက်ပတ်သော နေရာ၌ ထိုင်နေလေ၏။
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် လျောက်ပတ်သောနေရာ၌ ထိုင်နေပြီးသော ယသသူဌေးသားအား မဂ်ဖိုလ် ရောက်ကြောင်း ကောင်းမြတ်သော တရားလမ်းစဉ်ဖြစ်သည့် (၁) ဒါနကထာ = ဒါနနှင့်စပ်သော တရားစကား၊ (၂) သီလကထာ = သီလနှင့်စပ်သော
၅၀၄
တရားစကား၊ (၃) သဂ္ဂကထာ = နတ်ရွာသုဂတိနှင့်စပ်သော တရားစကား၊ (၄) မဂ္ဂကထာ = မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း လမ်းကောင်းကျင့်စဉ်နှင့်စပ်သော တရားစကားတို့ကို အစဉ်အတိုင်း ဟောကြားတော်မူလေ၏။
ဒါနကထာ
ဒါနကထာ = ဒါနနှင့်စပ်သော တရားစကား ဟူသည်မှာ “ဤ ဒါနကောင်းမှုသည် မျက်မှောက်ဘဝချမ်းသာ, တမလွန်ဘဝချမ်းသာ, နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာတို့၏ အကြောင်းဖြစ်၏။ လူ့စည်းစိမ် နတ်စည်းစိမ် အစရှိသော စည်းစိမ်အမျိုးမျိုးတို့၏ အကြောင်းရင်းဖြစ်၏၊ အသုံးအဆောင်ဖြစ်သော အာရုံဝတ္ထုများ ထိုဝတ္ထုများကို သုံးဆောင်၍ဖြစ်သော ချမ်းသာမှုများ၏ တည်ရာလည်း ဖြစ်၏။ ဗျသနဘေးရောက်ဆိုက်သော သတ္တဝါများအဖို့ အစောင့်အရှောက်ကောင်းလည်း ဖြစ်၏။ ပုန်းအောင်းရာ လားရာ လည်းလျောင်းရာလည်း ဖြစ်၏။ ဤပစ္စုပ္ပန်ဘဝ, တမလွန်ဘဝတို့၌ ဒါနနှင့်တူသော မှီရာတည်ရာ ဆွဲတွယ်ရာ အစောင့်အရှောက် ကောင်း ပုန်းအောင်းရာ လားရာ လည်းလျောင်းရာဟူ၍ မရှိချေ။
မှန်၏.. ဤဒါနကောင်းမှုသည် မှီရာဖြစ်သောကြောင့် ရတနာခြယ်စီသော သီဟာသနပလ္လင်နှင့် တူ၏၊ ထောက်တည်ရာ ဖြစ်သောကြောင့် မဟာပထဝီမြေကြီးနှင့် တူ၏၊ ဆွဲတွယ်ရာ ဖြစ်သောကြောင့် မျက်မမြင်သူကန်းတို့၏ ဆွဲလှမ်းအားပြုရာ ကြိုးနှင့်လည်း တူ၏။ ဆက်ဦးအံ့.. ဤဒါနကောင်းမှုသည် အပါယ်ဘူမိ ဒုဂ္ဂတိဆင်းရဲမှ ကူးမြောက်ကြောင်း ဖြစ်သောကြောင့် သင်္ဘောလှေနှင့် တူ၏။ လောဘ မစ္ဆရိယ အစရှိသော တဖက်ရန်သူဘေးမှ ကင်းရှင်းသက်သာစေတတ်သောကြောင့် စစ်မြေအရပ်၌ တပ်မှူး သူရဲကောင်း သဖွယ်လည်း ဖြစ်၏၊ ဆင်းရဲမွဲတေခြင်းဘေးမှ ကင်းဝေးအောင် စောင့်ရှောက်တတ်သောကြောင့် ခိုင်ခံ့စွာပြုပြင် စီရင် မွမ်းမံအပ်သော မြို့ကြီးသဖွယ်လည်း ဖြစ်၏။ မနာလိုခြင်း = ဣဿာ, ဝန်တိုခြင်း = မစ္ဆရိယ - အစရှိသော
၅၀၅
အကုသိုလ် အညစ်အကြေးတို့ မလိမ်းထေး မကပ်ငြိအပ်သောကြောင့် ပဒုမာကြာပန်းသဖွယ်လည်း ဖြစ်၏၊ ထိုမစ္ဆရိယအစရှိသော အကုသိုလ် အမှိုက်သရိုက်တို့ကို ဖုတ်မြှိုက် လောင်ကျွမ်းစေတတ်သောကြောင့် မီးသဖွယ်လည်း ဖြစ်၏၊ ထိုအကုသိုလ်ရန်သူတို့ ချဉ်းကပ်နိုင်ခဲသောကြောင့် အဆိပ်လျင်သော မြွေသဖွယ်လည်း ဖြစ်၏။ ထိတ်လန့်ကြောက်ရွံ့ခြင်း ကင်းစေတတ်သောကြောင့် ခြင်္သေ့မင်းသဖွယ်လည်း ဖြစ်၏။ (အလှူရှင် ဒါယကာသည် ယခုဘဝမှာလည်း တစုံတခုသော ရန်သူမှ မထိတ်လန့်ရပေ။ တမလွန်မှာမူကား ဆိုဖွယ်ရာမရှိပြီ)၊ အင်အားကြီးမားသောကြောင့် ဆင်ပြောင်ကြီးသဖွယ် ဖြစ်၏ (အလှူရှင်ဒါယကာသည် ယခုဘဝမှာလည်း အပင်းအသင်းအားကောင်း၍ တမလွန်ဘဝမှာလည်း ကိုယ်အား ဉာဏ်အား စသည်တို့ အလွန်အားကြီးသူ ဖြစ်၏)၊ ပစ္စုပ္ပန် တမလွန် ဘဝနှစ်တန်၌ အလွန်အကြူး အထူးကြီးပွါးကြောင်း ကောင်း မြတ်သော မင်္ဂလာဟု ပညာရှိသူတော်ကောင်းတို့ အသိအမှတ် ပြုအပ်သောကြောင့် ဖြူစင်သော နွားလား ဥသဘသဖွယ်လည်း ဖြစ်၏။ ဝိပတ္တိလေးမျိုး ဆင်းရဲသော မြေဆိုးမှ လွန်မြောက်ကာ သမ္ပတ္တိလေးမျိုး ဘေးကင်းရာ မြေကောင်းသို့ ရောက်စေတတ်သောကြောင့် (ဆောင်တတ်သောကြောင့်) ၀လာဟက သိန္ဓောမြင်းမင်းသဖွယ်လည်း ဖြစ်၏။
ဤဒါနကောင်းမှုသည် ဘုရားသွားခဲ့သော လမ်းကောင်းလမ်းကြောင်း လမ်းမှန်လည်း ဖြစ်၏၊ ငါဘုရား၏ အဆက်အနွယ်လည်း ဖြစ်၏။ ငါဘုရားသည် ပါရမီ ကောင်းမှုကုသိုလ်တို့ကို ဖြည့်ကျင့်စဉ် ဝေလာမအလှူကြီး မဟာဂေါဝိန္ဒ အလှူကြီး မဟာသုဒဿန အလှူကြီး ဝေဿန္တရာ အလှူကြီး အစရှိသော အလှူကြီးပေါင်း များစွာတို့ကို ဖြစ်စေအပ် (လှူဒါန်းအပ်)ခဲ့ကုန်ပြီ။ ယုန်သူတော်ကောင်း ဗောဓိလောင်းဖြစ်စဉ် ငါဘုရားသည် အလျှံမစဲ မီးပုံကြီးထဲ၌ မိမိကိုယ်ကို စွန့်လှူကာ အလှူခံပုဂ္ဂိုလ်တို့၏စိတ်ကို အရပိုင်ပိုင် ငါချိုင်၍ ယူအပ်ခဲ့လေပြီ။ ။(ဤ၌ အလှူခံပုဏ္ဏား သိကြားမင်း၏စိတ်သည်
၅၀၆
အာရုံတပါးသို့ မသွားရောက်တော့ပဲ အလောင်းတော် ယုန်ပညာရှိ၏ အလှူရဲရင့်ပုံကိုသာ ထပ်တလဲလဲ အာရုံပြု၍ ဖြစ်ရှိနေသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်နေသည်ကိုပင် “အလှူခံပုဂ္ဂိုလ်တို့၏စိတ်ကို အရပိုင်ပိုင် ငါ ချိုင်ယူအပ်ခဲ့လေပြီ”ဟု ယဉ်ကျေးစွာ ဝင်္ကဝုတ္တိအလင်္ကာနည်းဖြင့် ဟောကြားခြင်း ဖြစ်သည်။ ။ဤ၌ “မိမိကိုယ်ကို စွန့်လှူကာ”ဟူသော စကားရပ်ဖြင့် “ဒါန၏အကျိုးကို ကောင်းကောင်းကြီး သိမြင်တော်မူကြသောကြောင့် အလောင်းတော်ကြီးများသည် မိမိ၏ အသက်ကိုပင်သော်လည်း စွန့်လှူတော်မူကြကုန်၏။ သို့ရကား အဘယ်မည်သော ပညာရှင်သည် အပြင်အပ ဗာဟိရ၀တ္ထု၌ ငြိတွယ်မှုကို ပြုသင့်ပေအံ့နည်း၊ မပြုသင့်သည်သာတည်း”ဟူ၍ ဩဝါဒကို ပေးတော်မူ၏။)
ဆက်ဦးအံ့.. ဒါနကောင်းမှုသည် လောကီဘက်၌ သိကြားမင်းစည်းစိမ်, မာရ်နတ်မင်းစည်းစိမ်, ဗြဟ္မာမင်းစည်းစိမ်, စကြာမင်းစည်းစိမ်တို့ကို ပေးစွမ်းနိုင်၏။ လောကုတ္တရာဘက်၌လည်း သာဝကဗောဓိဉာဏ်, ပစ္စေကဗောဓိဉာဏ်, သမ္မာသမ္ဗောဓိဉာဏ်တို့ကို ပေးစွမ်းနိုင်၏။
ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားသည် ယသသူဌေးသားအား ဒါနနှင့်စပ်သော တရားစကားကို ဟောကြားတော်မူ၏။
သီလကထာ
(ဒါနကောင်းမှု ပြုသူမှသာ သီလကို စောင့်ထိန်းနိုင်သောကြောင့် ဒါနကထာ၏ အခြားမဲ့၌ သီလကထာကို မြတ်စွာဘုရား ဟောကြားတော်မူ၏။ ထင်ရှားစေဦးအံ့.. ဒါနဟူသည်မှာ အလှူခံပုဂ္ဂိုလ်တို့၌ အစီးအပွါးကို လိုလား၍ဖြစ်စေ ပူဇော်လို၍ဖြစ်စေ မိမိဥစ္စာကို သူတပါးတို့အား စွန့်ကြဲပေးကမ်းခြင်းဖြစ်သည်၊ သို့ရကား ဒါနကောင်းမှု ပြုသောသူသည် သတ္တဝါတို့အပေါ်၌ အစီးအပွါးကို ဧကန်လိုလားသူ ပုဂ္ဂိုလ်သူမြတ်ဖြစ်၍ သူတပါးကို သတ်ဖြတ်ရန်အကြောင်း သူတပါး၏ဥစ္စာကို ခိုးယူရန်အကြောင်း
၅၀၇
လုံးဝ မရှိနိုင်ချေ။ ထို့ကြောင့် ဒါနကောင်းမှု ပြုသူမှသာ သီလကို စောင့်ထိန်းနိုင်ရကား မြတ်စွာဘုရားသည် ဒါနကထာ၏ အခြားမဲ့၌ သီလကထာကို ဟောကြားတော်မူ၏။)
သီလကထာ = သီလနှင့်စပ်သော တရားစကား ဟူသည်မှာ “ဤသီလကောင်းမှုသည် သတ္တဝါတို့၏ မှီရာ ထောက်တည်ရာ ဆွဲတွယ်ရာ အစောင့်အရှောက်ကောင်း ပုန်းအောင်းရာ လားရာ လည်းလျောင်းရာဖြစ်၏။ ဤသီလကောင်းမှုသည် ငါဘုရား၏ အဆက်အနွယ်ဖြစ်၏၊ ငါဘုရားသည် သင်္ခပါလနဂါးမင်း ဖြစ်စဉ်အခါ, ဘူရိဒတ်နဂါးမင်း ဖြစ်စဉ်အခါ, စမ္ပေယျနဂါးမင်း ဖြစ်စဉ်အခါ, သီလဝမင်း ဖြစ်စဉ်အခါ, မာတုပေါသကဆင်မင်း ဖြစ်စဉ်အခါ, ဆဒ္ဒန်ဆင်မင်း ဖြစ်စဉ်အခါ အစရှိသော အဆုံးမရှိ အပိုင်းအခြားမရှိသော ဘဝပေါင်းများစွာတို့၌ သီလကို မကျိုးမပေါက် မကျားမပျောက်အောင် စောင့်ရှောက် ဖြည့်ကျင့်ခဲ့လေပြီ။
မှန်၏.. ဤပစ္စုပ္ပန်ဘဝစည်းစိမ် တမလွန်ဘဝစည်းစိမ်တို့အတွက် သီလနှင့်တူသော မှီရာ ထောက်တည်ရာ ဆွဲတွယ်ရာ အစောင့်အရှောက်ကောင်း ပုန်းအောင်းရာ လားရာ လည်းလျောင်းရာဟူ၍ မရှိ၊ သီလတည်းဟူသော အဆင်တန်းနှင့်တူသော အဆင်တန်းဆာမျိုး, သီလတည်းဟူသော ပန်းနှင့်တူသော ပန်းမျိုး, သီလတည်းဟူသော နံ့သာနှင့်တူသော နံ့သာမျိုးဟူ၍ မရှိ။ ဆက်ဦးအံ့.. သီလပန်းကို ပန်ဆင်ကာ သီလနံ့သာကို လိမ်းကျံလျက် သီလတည်းဟူသော အဆင်တန်ဆာ ဆင်၍ထားသူကို နတ်နှင့်တကွသော လူအပေါင်းပင် ကြည့်ရှု၍ တင်းမတိမ် အားမရနိုင်ချေ။
ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားသည် ယသသူဌေးသားအား သီလနှင့်စပ်သော တရားစကားကို ဟောကြားတော်မူ၏။
သဂ္ဂကထာ
(ဤသီလကောင်းမှုကို အကြောင်းပြု၍ ဤမည်သော နတ်ရွာစည်းစိမ်ကို ရရှိ၏-ဟု ပြဆိုဘို့ရန် သီလကထာ၏
၅၀၈
အခြားမဲ့၌ သဂ္ဂကထာ = နတ်ရွာနှင့်စပ်သော တရားစကားကို ဟောကြားတော်မူ၏။)
သဂ္ဂကထာ = နတ်ရွာနှင့်စပ်သော တရားစကား ဟူသည်မှာ “ဤနတ်ရွာသုဂတိ မည်သည်ကို လူတိုင်းလူတိုင်း အလိုရှိအပ် နှစ်သက်အပ်၏၊ လူတိုင်းလူတိုင်း၏ စိတ်နှလုံးကို ပွါးတိုး စိုပြေစေတတ်၏၊ ဤနတ်ရွာ၌ အမြဲတစေ ပျော်ရွှင်မှုကို၎င်း, စည်းစိမ်ချမ်းသာတို့ကို၎င်း ရအပ်ပေ၏။ စတုမဟာရာဇ် နတ်တို့သည် လူတို့၏ အရေအတွက်အားဖြင့် အနှစ်ကိုးသန်းကြာ နတ်စည်းစိမ်ချမ်းသာကို ခံစားကြရကုန်၏။ တာဝတိံသာနတ်တို့သည်ကား လူတို့၏ အရေအတွက်အားဖြင့် နှစ်ပေါင်း သုံးကုဋေ ခြောက်သန်းကြာ နတ်စည်းစိမ်ချမ်းသာကို ခံစားကြရကုန်၏။
ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့် မြတ်စွာဘုရားသည် ယသသူဌေးသားအား နတ်ရွာချမ်းနှင့်စပ်သော တရားစကားကိုလည်း ဟောကြားတော်မူ၏။ (မှန်၏.. နတ်ရွာစည်းစိမ်ကား များပြား ကြီးကျယ်လှသောကြောင့် ထိုနတ်ရွာစည်းစိမ်အကြောင်း ဟောကြားတော်မူကြသော မြတ်စွာဘုရားတို့၏ ခံတွင်းတော်ပင် မလောက်နိုင်အောင် မဆံ့နိုင်အောင် ရှိချေ၏။)
မဂ္ဂကထာ
ဤ၌ နတ်ရွာချမ်းသာအကြောင်းကို ဟောပြီးလျှင် “ထိုနတ်ရွာချမ်းသာသည် ရာဂစသော ကိလေသာတို့ဖြင့် အမြဲတစေ အညှဉ်းပန်း အနှိပ်စက် ခံနေရ၏၊ အရိယမဂ်ကား လုံးလုံးလျားလျား ကိလေသာတို့မှ လွတ်မြောက်ပြီးဖြစ်သောကြောင့် ထိုကိလေသာတို့ဖြင့် အညှဉ်းပန်း အနှိပ်စက် မခံရချေ”ဟူ၍ ပြဆိုရန် သဂ္ဂကထာ၏ အခြားမဲ့၌ အရိယမဂ်နှင့်စပ်သော တရားစကားကို ဟောကြားတော်မူဘို့ပင် ဖြစ်၏၊ ထိုမဂ္ဂကထာကို ဟောကြားတော်မူလိုသော မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုမဂ်ကိုရဘို့ရန် အကြောင်းဥပါယ်ဖြစ်သည့်အတွက် ကာမာနံ အာဒီနဝကထာ +
၅၀၉
နေက္ခမ္မေ အာနိသံသကထာ (= ကာမဂုဏ်တို့၏ အပြစ်ကို ဖော်ပြသော တရားစကား + ထိုကာမဂုဏ်တို့မှ ထွက်မြောက်ရာ ရှင်ရဟန်းအဖြစ်မှစ၍ နိဗ္ဗာန်တိုင်အောင်သော နေက္ခမ္မတရား၌ အကျိုးအာနိသင်ကို ဖော်ပြသော တရားစကား)တို့ကိုလည်း ဟောကြားတော်မူသည်။
ကာမာနံအာဒီန၀နှင့် နေက္ခမ္မေအာနိသံသကထာ
မြတ်စွာဘုရားသည် ယသသူဌေးသားအား နတ်ရွာချမ်းသာနှင့်စပ်သော တရားစကားဖြင့် စိတ်ကို ဖြားယောင်းဆွဲဆောင်ပြီးလျှင် တဖန်“(ဆင်ကြီးကို အလှဆုံးဖြစ်အောင် တန်းဆာဆင်ပြီးလျှင် ထိုဆင်ကြီး၏ နှာမောင်းကို တောင်းလောင်းဖြတ်ချလိုက်သော သူကဲ့သို့)” “ဤ နတ်ရွာချမ်းသာ ဟူသည်လည်း မမြဲသော အနိစ္စတရားသာ ဖြစ်၏၊ မခိုင်ခံ့သော အဒ္ဓုဝတရားသာ ဖြစ်၏။ ထိုနတ်ရွာချမ်းသာ၌ သာယာတပ်မက်မှု ဆန္ဒရာဂကို မပြုသင့်ပေ၊ ဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တို့သည် သာယာဖွယ်က နည်းပါးလျက် ဆင်းရဲပင်ပန်းရသည်ကသာ များလှကုန်၏၊ ဤဝတ္ထုအာရုံ ကာမဂုဏ်တရားအစု၌ သာယာဖွယ်က တရွေးလောက် အပြစ်တွေက မြင်းမိုရ်လောက် များပြားလှ၏”—
ဤသို့ အစရှိသည်ဖြင့် (ကိုယ်တော်မြတ်၏ တောထွက်ခဏ်း၌ ဆင်ခြင်စဉ်းစားတော်မူခဲ့ သိရှိတော်မူခဲ့သည့်အတိုင်း) ကာမဂုဏ်တို့၏ အပြစ်ကို၎င်း, သူယုတ်တို့သာ မှီဝဲအပ်၍ သူမြတ်တို့ မမှီဝဲ မသုံးစွဲအပ်သည့် ယုတ်ညံ့သော အခြင်းအရာကို၎င်း, ထိုကာမတရားတို့က သတ္တဝါတို့အား ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ပုံ အပူတိုက်ပုံကို၎င်း အကျယ်တဝင့် ဟောကြားတော်မူပြီးလျှင်-
ထိုကာမတရားတို့၌ အပြစ်ဒေါသ များပြားသည်နှင့်အမျှ ရဟန်းအဖြစ်ကစ၍ နိဗ္ဗာန်တိုင်အောင်သာ နေက္ခမ္မတရားအစု၌ အပြစ်ဒေါသ ကင်းစင်ပုံ ဆင်းရဲဒုက္ခနည်းပါးပုံ အကျိုးအာနိသင်ကိုလည်း အကျယ်တဝင့် ဟောကြားတော်မူလေသည်။
၅၁၀
ယသသူဌေးသား သောတာပန်တည်ခြင်း
ထိုသို့ ယသသူဌေးသားကို ဒါနကထာ အစရှိသော တရားဟောစဉ်ဖြင့် ဟောကြားတော်မူ၍ ထိုယသသူဌေးသား ခံ့သောစိတ်ရှိ, နူးညံ့သောစိတ်ရှိ, ပိတ်ပင်ခြင်းနီဝရဏမှ ကင်းသောစိတ်ရှိ, တက်ကြွ ဝမ်းမြောက်သောစိတ်ရှိ, ကြည်လင်သော စိတ်ရှိသည်ကို သိတော်မူသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ယသသူဌေးသားအား ဒုက္ခသစ္စာ, သမုဒယသစ္စာ, နိရောဓသစ္စာ, မဂ္ဂသစ္စာ တည်းဟူသော သစ္စာလေးဝ သာမုက္ကံသိက ဓမ္မ ဒေသနာကို ဟောကြားပြသတော်မူလေ၏။
(ထင်ရှားစွာ ပြဆိုရပါမူ.. မြတ်စွာဘုရားသည် ယသသူဌေးသားအား ဒါနကထာ အစရှိသော တရားဒေသနာအစဉ်ကို ဟောကြားတော်မူသောအခါ ယသသူဌေးသား၏ စိတ်အစဉ်မှာ မသဒ္ဓါခြင်း, ပျင်းရိခြင်း, မေ့လျော့ခြင်း, ပြန့်လွင့်ခြင်း, တွေဝေခြင်း တည်းဟူသော စိတ်၏အပြစ်ဒေါသများ ကင်းစင်သွားသဖြင့် သစ္စာလေးချက် နဲနက်သောတရားကို နာယူနိုင်လောက်သောအခြေမှာ တည်ရှိနေ၏၊ ဒိဋ္ဌိ မာန အစရှိသော ကိလေသာများ ကင်းသဖြင့် ဇမ္ဗူရာဇ်ရွှေစင်ပမာ ဆွဲတိုင်းထင် ငင်တိုင်းရ နူးညံ့သောအခြေမှာ တည်ရှိနေ၏။ နီဝရဏငါးပါး ကင်းရှင်းနေ၏။ နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း ကောင်းသော အကျင့်လမ်းစဉ်၌ အလွန်ဝမ်းမြောက်ခြင်း ပီတိပါမောဇ္ဇတရားတို့နှင့် ယှဉ်လျက်နေ၏။ သဒ္ဓါတရားနှင့် ပြည့်စုံသဖြင့် အလွန်ပင် ကြည်လင်နေ၏။ ထိုအခါကျမှ မြတ်စွာဘုရားသည် ဘုရားရှင်တို့မှသာ သတ္တဝါတို့၏ အလိုအကြိုက် စရိုက်နှင့်လျော်စွာ မဂ်ရောက်ဖိုလ်တည်ဖြစ်အောင် ဟောစွမ်းနိုင်သည့် ဒေသနာဆင်နည်းဖြင့် ယသသူဌေးသားအား ဒုက္ခသစ္စာ, သမုဒယသစ္စာ, နိရောဓသစ္စာ, မဂ္ဂသစ္စာ တည်းဟူသော သစ္စာလေးချက် တရားနက်ကို ဟောကြားတော်မူလေ၏ဟု ဆိုလိုသည်။)
ထိုသို့ ဟောကြားတော်မူသောအခါ လောက ဥပမာအားဖြင့် အညစ်အကြေးကင်းအောင် ဆေးကြော လျှော်ဖွပ်ပြီးသော
၅၁၁
အဝတ်အထည်သည် က၀ါသည် (= ပင်းမင်းဆရာ) ဆိုးအပ်သော အဝါ အနီ အစရှိသော ဆိုးရည်ကို ကောင်းစွာ ခံယူသကဲ့သို့ တလက်လက်တောက်ပသော အရောင်ရှိသကဲ့သို့ ထို့အတူ ယသသူဌေးသား၏ သန္တာန်၌ သောတာပတ္တိမဂ်ဉာဏ်အမြင် တည်းဟူသော ဓမ္မစက္ခုဝိဇ္ဇာသည် နိရောဓသစ္စာနိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ထင်ထင် အာရုံပြုလျက် အပါယ်သို့ လားရောက်ကြောင်းဖြစ်သော ရာဂအစရှိသော ကိလေသာမြူတို့ကို ပယ်ရှားလျက်၎င်း, ဒိဋ္ဌိ ဝိစိကိစ္ဆာ ကိလေသာအညစ်အကြေးတို့ကို အကြွင်းမဲ့ ပယ်သတ်လျက်၎င်း, ဖြစ်ဖြစ်သမျှဥဿုံ အလုံးစုံသော သင်္ခါရတရားအစုသည် ပျက်စီးချုပ်ပျောက်ခြင်းသဘော ရှိစွာ့တကားဟု ပိုင်းခြား ထင်ထင် (မည်သူတဦးတယောက်မျှ ဖျက်၍မရအောင်) သိမြင်လျက်၎င်း လျင်မြန်သော ဝိပဿနာဉာဏ်ပညာရှိသူ, ထက်သော ဉာဏ်ပညာရှိသူ, သုခပဋိပဒါခိပ္ပါဘိညရှိသူဖြစ်ရကား ထိုတထိုင်တည်းမှာပင် (ဖော်ပြရာပါ သောတာပတ္တိမဂ်ဉာဏ်အမြင်သည်) ထင်ရှား ဖြစ်ပေါ်လာလေ၏။ သောတာပန်ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်လေ၏ဟု ဆိုလိုသည်။
(ဤ၌၊ ၊အညစ်အကြေး လိမ်းထေးညစ်ပေနေသော အဝတ်အထည်ကို ကဝါသည် (= ပင်းမင်းဆရာ)သည် အဝါ အနီ အစရှိသော အလိုရှိရာ ဆိုးရည်မျိုးကို တပ်ဆိုးသော်လည်း အကျိုးမရနိုင် မစွဲနိုင်သကဲ့သို့ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏ ဗျာပါဒနီဝရဏ အစရှိသော နီဝရဏကိလေသာ အညစ်အကြေး လိမ်းထေးနေသော သတ္တဝါ၏စိတ်ကို သစ္စာလေးပါးတည်းဟူသော ဆိုးရည်ကို တပ်ဆိုးသော်လည်း အကျိုးမရနိုင် မတပ်စွဲနိုင်ချေ။ အညစ်အကြေး လိမ်းထေးညစ်ပေနေသော အဝတ်အထည်ကို ကျောက်ပြင်၌တင်ကာ ရေဖြင့်ဆွတ်လျက်ဆွတ်လျက် အညစ်အကြေးစွဲငြိရာအရပ်၌ ဆပ်ပျာ နွားချေး ပြာ ဤသုံးမျိုးတို့ဖြင့် ပွတ်တိုက်ဖွပ်လျှော်၍ စင်ကြယ်ပြီးသော အဝတ်အထည်ကိုသာ ကဝါသည် (= ပင်းမင်းဆရာ)သည် အလိုရှိရာ ဆိုးရည်မျိုးကို တပ်ဆိုးလျှင် အကျိုးရ တပ်စွဲကာ အလိုရှိရာ အရောင်တလက်လက် ထွက်သကဲ့သို့ ထို့အတူ မြတ်စွာဘုရားတည်းဟူသော ကဝါသည် (= ပင်းမင်းဆရာ သစ္စာလေးမျိုး ဆေးဆိုးသော ဆရာကြီး)သည်လည်း ကိလေသာအညစ်အကြေး လိမ်းထေးညစ်ပေ၍နေသော ယသသူဌေးသား၏ စိတ်အစဉ်တည်းဟူသော
၅၁၂
အဝတ်အထည်ကို အနုပုဗ္ဗိကထာ = တရားဟောစဉ် ကျောက်ပြင်၌ တင်ထားပြီးလျှင် ယသသူဌေးသား၏ သဒ္ဓါတရားတည်းဟူသော ရေစင်ဖြင့် ဆွတ်ကာဆွတ်ကာ ၎င်း၏ သတိ, သမာဓိ, ပညာ ဤသုံးမျိုးတို့ဖြင့် ပွတ်တိုက်ဖွပ်လျှော်တော်မူ၍ နီဝရဏကိလေသာ အညစ်အကြေး ကင်းဝေးစင်ကြယ်ပြီးသောအခါ ထို ယသသူဌေးသား၏ စိတ်အစဉ်တည်းဟူသော အဝတ်အထည်ကို သစ္စာလေးပါး တရားဆိုးရည်ကို တပ်ဆိုးသောအား ဟောကြားလိုက်သောအခါ ထိုယသသူဌေးသား၏ စိတ်အစဉ်၌ မဂ်ဉာဏ် (သောတာပတ္တိမဂ်ဉာဏ်)အမြင် ပေါ်ပေါက်ကာ သစ္စာလေးပါး တရားဆိုးရည်ကို မည်သူတဦးတယောက်မျှ ဖျက်ဆီး၍မရအောင် စွဲ၍သွားလေသည်ဟု ဆိုလိုသည်။)
ဖခင်သူဌေးကြီး သောတာပန်တည်ခြင်းနှင့် ယသသူဌေးသား ရဟန္တာဖြစ်ခြင်းအကြောင်း
နံနက်မိုးသောက် ရောက်လတ်သောအခါ ယသသူဌေးသား၏မိခင် သုဇာတာ သူဌေးကတော်ကြီးသည် နံနက်စောစောထလျက် ယသသူဌေးသားစံနေရာ ပြာသာဒ်ထက်သို့ တက်၍ ကြည့်ရှုလေသော် သားဖြစ်သူ ယသသူဌေးသားကို မမြင်သဖြင့် ပူပန်သောက ရောက်ရှိကာ ယသ၏ဖခင် သူဌေးကြီးထံမှောက် သွားရောက်ပြီးလျှင် “သူဌေးမင်း.. သင်သူဌေးမင်း၏သား ယသကို မတွေ့မမြင်ရ”ဟု ပြောဆိုလေ၏၊ ထိုအခါ ဖခင်သူဌေးကြီးသည် အဆောတလျင် အရပ်လေးမျက်နှာတို့သို့ မြင်းစေကျော်တို့ကို စေလွှတ်ပြီးလျှင် မိမိကိုယ်တိုင်ကမူ ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်တောဘက်သို့ ခရီးထွက် ရှာဖွေခဲ့ရာ ယသသူဌေးသား စီးသွားသော ရွှေခြေနင်းရာတို့ကို မြင်တွေ့၍ ထိုခြေနင်းရာကိုပင် ခံယူလျက် အစဉ်တစိုက် လိုက်ခဲ့လေ၏။
မြတ်စွာဘုရားသည်လည်း ယသ၏ဖခင် သူဌေးကြီး လာနေသည်ကို အဝေးမှပင် မြင်တော်မူ၍ “ငါဘုရားသည် ယသသူဌေးသားကို ဖခင်သူဌေးကြီး မမြင်ရအောင် တန်ခိုးဖြင့် ဖုံးကွယ်ထားမှ သင့်တော့မည်”ဟု ကြံစည်တော်မူပြီးလျှင် ယသသူဌေးသားကို ဖခင်သူဌေးကြီး မမြင်ရအောင် တန်ခိုးတော်ဖြင့် ဖုံးကွယ်ထားနှင့်လေသည်။
၅၁၃
ထိုအခါ ဖခင်သူဌေးကြီးသည် မြတ်စွာဘုရားထံမှောက်သို့ လာရောက်ပြီးလျှင် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. ယသအမျိုးကောင်းသားကို အရှင်ဘုရား တွေ့မြင်လိုက်ပါသလား”ဟု လျှောက်ထားမေးမြန်းလေ၏၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားက “သူဌေးကြီး.. သားကိုတွေ့လိုလျှင် ဤနေရာ၌ပင် ထိုင်ဦးလော့၊ သင်သူဌေးကြီးသည် ဤနေရာ၌ ထိုင်နေရင်းကပင် ဤအနား၌ ထိုင်နေသော သင်၏သား ယသအမျိုးကောင်းသားကို တွေ့မြင်ရပေလိမ့်မည်”ဟု မိန့်ဆိုတော်မူလတ်သော် ဖခင်သူဌေးကြီးသည် “ငါသည် ဤနေရာ၌ ထိုင်နေရင်းကပင် ဤအနား၌ ထိုင်နေသော ငါ့သား ယသအမျိုးကောင်းသားကို တွေ့မြင်ရပေလိမ့်မည်”ဟု နှစ်သက်အားရ ဝမ်းမြောက်ကာ မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေမြတ်နိုး ရှိခိုးပြီးလျှင် သင့်လျော်သော နေရာ၌ ထိုင်နေလေ၏။ ထိုသို့ ထိုင်နေပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ဖခင်သူဌေးကြီးအား ရှေး၌ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းအတိုင်း မဂ်ဖိုလ်ရောက်ကြောင်း ကောင်းမြတ်သော တရားလမ်းစဉ်ဖြစ်သည့် (၁) ဒါနကထာ = ဒါနနှင့်စပ်သော တရားစကား၊ (၂) သီလကထာ = သီလနှင့်စပ်သော တရားစကား၊ (၃) သဂ္ဂကထာ = နတ်ရွာ သုဂတိနှင့်စပ်သော တရားစကား၊ (၄) မဂ္ဂကထာ = မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း လမ်းကောင်းကျင့်စဉ်နှင့်စပ်သော တရားစကားတို့ကို အစဉ်အတိုင်း ဟောကြားတော်မူ၍ ထိုဖခင်သူဌေးကြီး ခံ့သောစိတ်ရှိ၊ နူးညံ့သောစိတ်ရှိ၊ ပိတ်ပင်ခြင်း နီဝရဏမှ ကင်းသောစိတ်ရှိ၊ တက်ကြွဝမ်းမြောက်သော စိတ်ရှိ၊ ကြည်လင်သော စိတ်ရှိသည်ကို သိတော်မူသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုဖခင်သူဌေးကြီးအား သစ္စာလေးဝ သာမုက္ကံသိက ဓမ္မဒေသနာကို ဟောကြားတော်မူလေလျှင် ဖခင်သူဌေးကြီးသည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်လေ၏။ (ဤယသ၏ဖခင် သူဌေးကြီးသည် ဤဘုရားသာသနာတွင် လူဒါယကာတို့ဘက်မှ အစဆုံး သောတာပန်တည်သော အရိယသာဝက ဖြစ်လေသည်။)
၅၁၄
ထိုအခါ ယသ၏ဖခင် သူဌေးကြီးသည် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. အလွန် နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေစွာ့၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. အလွန် နှစ်သက်ဖွယ်ရှိပါပေစွာ့၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. လောက ဥပမာအားဖြင့် မှောက်၍ထားအပ်သော ဝတ္ထုကို လှန်လိုက်သကဲ့သို့၎င်း, ဖုံးအုပ်ထားသော အရာဝတ္ထုကို ဖွင့်လှစ်လိုက်သကဲ့သို့၎င်း, မျက်စိလည် လမ်းမှားသောသူအား လမ်းမှန်ကို ပြောကြား လိုက်သကဲ့သို့၎င်း, 'မျက်စိအမြင်ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းအမျိုးမျိုးတို့ကို မြင်ကြပေလိမ့်မည်'ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ထွန်းညှိထားသကဲ့သို့၎င်း ထို့အတူပင် မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်အား များစွာသော အကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကို ထင်ရှားစွာ ဟောပြတော်မူအပ်ပါပေပြီ၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. ထိုအကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရားကို၎င်း, တရားတော်ကို၎င်း, ရဟန်းသံဃာတော်ကို၎င်း ကိုးကွယ်လည်းလျောင်း ပုန်းအောင်းရာဟူ၍ သိမှတ်ဆည်းကပ်ပါ၏၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်ကို ယနေ့ကစ၍ အသက်ရှည်သမျှ ကာလပတ်လုံး သရဏဂုံတည်သူ ဥပါသကာဟူ၍ မှတ်ယူတော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထားကာ လောကုတ္တရာသရဏဂုံ ခံယူလေ၏။ (ထို ယသသူဌေးသား၏ဖခင် သူဌေးကြီးသည်သာလျှင် လောက၌ အစဆုံး တေဝါစိက သရဏဂုံတည် သောတာပန် အရိယာဥပါသကာ ဒါယကာကြီး ဖြစ်လေ၏။)
ယသသူဌေးသား ရဟန္တာဖြစ်ခြင်း
ဖခင်သူဌေးကြီးအား မြတ်စွာဘုရား တရားဟောကြားတော်မူစဉ်ပင် ယသသူဌေးသားသည် သောတာပတ္တိမဂ်သို့ ရောက်စဉ်က မိမိသိမြင်ခဲ့ရသော တရားလမ်း ကျင့်စဉ်အတိုင်း သစ္စာလေးပါးတရားအစုကို သုံးသပ် ဆင်ခြင်လေလျှင် အထက်မဂ်သုံးပါးသို့ အစဉ်အတိုင်း ရောက်ရှိကာ ရဟန္တာဖြစ်လေ၏၊ သို့ရကား ယသသူဌေးသား၏ စိတ်သည် တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် တစုံတခုသော
၅၁၅
တရားကိုမျှ “ငါ+ငါ့ဥစ္စာ”ဟု စွဲယူမှု အလျှင်းကင်းပြတ်ပြီးလျှင် မဖြစ်သော ချုပ်ခြင်းဖြင့် ချုပ်ငြိမ်းကြသော အာသဝေါတရားတို့မှ ရှင်းရှင်းကြီး လွတ်မြောက်ပြီး ဖြစ်လေတော့၏။
ဖခင်သူဌေးကြီး သားကိုမြင်၍ ဘုရားနှင့်တကွ အိမ်သို့ ဆွမ်းစားပင့်ခြင်း
ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် “ယသ အမျိုးကောင်းသားကား အာသဝေါကုန်ခန်း ရဟန္တာဖြစ်လေပြီ၊ ရှေးလူဖြစ်စဉ်ကလို လူ့ဘောင်သို့ လျှောကျ၍ ကာမစည်းစိမ်ကို ဘယ်နည်းနှင့်မျှ ခံစား သုံးဆောင်တော့မည် မဟုတ်ချေ။ သို့ရကား သားအဖနှစ်ဦး အချင်းချင်း မမြင်ရအောင် ဖန်ဆင်းထားသော တန်ခိုးအစီအရင်ကို ငြိမ်းစေမှ သင့်တော်တော့မည်”ဟု ကြံစည်တော်မူပြီးလျှင် ထိုအချင်းချင်း မမြင်ရအောင် ဖန်ဆင်းထားသော တန်ခိုးအစီအရင်ကို ငြိမ်းစေတော်မူလေ၏၊ သားအဖနှစ်ဦးတို့သည် အချင်းချင်း မြင်ကြစေသတည်းဟု အဓိဋ္ဌာန်ပြုတော်မူလေ၏။
ဖခင်သူဌေးကြီးသည် ပကတိ ထိုင်နေရင်းကပင် မိမိအနီး၌ ထိုင်နေသော သားဖြစ်သူ ယသအမျိုးကောင်းသားကို (ဘွားကနဲ) မြင်ရလေလျှင် အလွန်ဝမ်းမြောက်သော စိတ်ရှိလျက် “ချစ်သားယသ.. သင့်မိခင်သည် သင်ချစ်သားကို မမြင်ရသည့်အတွက် စိုးရိမ်ပူဆွေး ငိုကြွေးခြင်းသို့ ရောက်၍နေရှာပြီ၊ သင့်မိခင်အား အသက်ကို ပေးပါလော့”ဟု ယသ အမျိုးကောင်းသားအား ပြောကြားလေ၏။
ထိုအခါ ယသသူဌေးသားသည် (ဖခင်သူဌေးကြီးအား အဖြေခွန်းတုံ့မပေးပဲ) မြတ်စွာဘုရားကို မော်၍ ဖူးမြော်ကြည့်ရှုလေ၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားက ဖခင်သူဌေးကြီးကို “ဒါယကာသူဌေးကြီး.. ယခု ငါဘုရား မေးမြန်းမည့်စကားကို သင်သူဌေးကြီးသည် အဘယ်သို့ သဘောကျသနည်း၊ သင်သူဌေးကြီးသည် သေက္ခ ဉာဏ်အမြင်ဖြင့် သစ္စာလေးပါးတရားကို သိမြင်အပ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ အကြင်သူသည် သေက္ခဉာဏ်အမြင်ဖြင့် သစ္စာလေးပါးတရားကို
၅၁၆
သိမြင်အပ်လေပြီ၊ ထိုသူသည် သောတာပတ္တိမဂ်သို့ ရောက်စဉ်က မိမိသိမြင်ခဲ့ရသော တရားလမ်းကျင့်စဉ်အတိုင်း သစ္စာလေးပါး တရားအစုကို သုံးသပ်ဆင်ခြင် သိမြင်၍ အထက်မဂ်သုံးပါးသို့ အစဉ်အတိုင်းရောက်ရှိကာ အာသဝေါကုန်ခန်း ရဟန္တာဖြစ်လေရာ၏၊ ထိုရဟန္တာဖြစ်ပြီးသောသူသည် ရှေးလူဖြစ်စဉ်ကလို လူ့ဘောင်သို့ လျှောကျကာ ကာမစည်းစိမ်ကို ခံစားပါဦးမည်လော”ဟု မေးမြန်းတော်မူလေရာ ဖခင်သူဌေးကြီးက “မခံစားတော့ပါဘုရား”ဟု အဖြေစကား ပြန်ကြားလျှောက်ထားလေသည်။
တဖန် မြတ်စွာဘုရားက (မိန့်ဆိုတော်မူလိုရင်းသို့ ရောက်အောင်) “ဒါယကာသူဌေးကြီး.. သင်သူဌေးကြီးသည် သေက္ခဉာဏ်အမြင်ဖြင့် သစ္စာလေးပါးတရားကို သိမြင်အပ်သကဲ့သို့ ထို့အတူ သင်၏သား ယသ အမျိုးကောင်းသားသည်လည်း သေက္ခဉာဏ်အမြင်ဖြင့် သစ္စာလေးပါးတရားကို (သင်မရောက်ခင်ကပင်) သိမြင်အပ်ပြီး ဖြစ်လေသည်၊ ထိုယသ အမျိုးကောင်းသားသည် သောတာပတ္တိမဂ်သို့ ရောက်စဉ်က မိမိသိမြင်ခဲ့ရသော တရားလမ်းကျင့်စဉ်အတိုင်း သစ္စာလေးပါး တရားအစုကို သုံးသပ်ဆင်ခြင် သိမြင်၍ အထက်မဂ်သုံးပါးသို့ အစဉ်အတိုင်းရောက်ရှိကာ ယခုအခါ အာသဝေါကုန်ခန်း ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်လေပြီ။ ဒါယကာသူဌေးကြီး.. ယသ အမျိုးကောင်းသားသည် ရှေးလူဖြစ်စဉ်ကလို လူ့ဘောင်သို့လျှောကျကာ ကာမစည်းစိမ်တို့ကို ဘယ်နည်းနှင့်မျှ ခံစားသုံးဆောင်တော့မည် မဟုတ်ချေ”ဟု ဖခင်သူဌေးကြီးအား မိန့်ကြားတော်မူသောအခါ ထိုဖခင်သူဌေးကြီးသည် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. ယသအမျိုးကောင်းသား၏စိတ်သည် တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့် တစုံတခုသောတရားကိုမျှ “ငါ+ငါ့ဥစ္စာ”ဟု စွဲယူမှု အလျှင်းကင်းပြတ်ပြီးလျှင် အာသဝေါတရားတို့မှ ရှင်းရှင်းကြီး လွတ်မြောက်ပြီးဖြစ်ရကား (ရဟန္တာဖြစ်ပြီးရကား-ဟု ဆိုလိုသည်) ယသအမျိုးကောင်းသားသည် စီးပွါးချမ်းသာ လာဘ်လာဘတို့ကို ကောင်းစွာရအပ်ပါပြီ၊
၅၁၇
လူအဖြစ်ကိုလည်း ကောင်းစွာရအပ်ပါပြီ၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. ရှင်တော်ဘုရားသည် ယနေ့နံနက်ဖြစ်သော ကောင်းမှုကုသိုလ်နှင့် နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်ခြင်း အကျိုးငှါ ယသအမျိုးကောင်းသား နောက်လိုက်ရဟန်းနှင့် အတူတကွ တပည့်တော်၏ ဆွမ်းကို သည်းခံ သာယာတော်မူပါဘုရား”ဟု လျှောက်ထား ပင့်ဖိတ်လေရာ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆိတ်ဆိတ်နေသဖြင့် သူဌေးကြီး၏ ဆွမ်းစားပင့်လျှောက်ချက်ကို လက်ခံသာယာတော်မူ၏။
ထိုအခါ သူဌေးကြီးသည် မြတ်စွာဘုရား လက်ခံတော်မူကြောင်းကို ကောင်းစွာသိ၍ ထိုင်ရာမှထပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေစွာရှိခိုးလျက် လက်ျာရစ်လှည့်ပြီး၍ မိမိအိမ်သို့ ပြန်လေ၏။
ယသသူဌေးသား ရဟန်းပြုခြင်း
ထိုအခါ ယသသူဌေးသားသည် ဖခင်သူဌေးကြီး ပြန်သွား၍ မကြာမီပင် မြတ်စွာဘုရားရှင်ကို ရိုသေစွာ ရှိခိုးပြီးသော် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. အကျွန်ုပ်သည် မြတ်စွာဘုရား၏ထံတော်၌ ရှင်အဖြစ်ကို ရပါရစေ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရပါရစေ”ဟု ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ကို တောင်းပန်လေသော် မြတ်စွာဘုရားသည် “ဧဟိ ဘိက္ခု၊ သွာက္ခာတော ဓမ္မော၊ စရ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယ = ချစ်သား.. လာလော့၊ သင်ချစ်သား တောင်းခံအပ်သော ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ကို ခံယူလော့၊ တရားတော်ကို ငါဘုရား ကောင်းစွာ ဟောကြားအပ်ပြီ၊ ပစ္ဆိမစိတ် ပရိနိဗ္ဗာနစုတိစိတ်တိုင်အောင် သင်ချစ်သားသည် သီလသိက္ခာ သာသနာ တည်းဟူသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့်ကြံကြိုးကုတ် အားထုတ်လေလော့”ဟု ရွှေလက်တော်ကို ဆန့်တန်း၍ ဧဟိဘိက္ခု ခေါ်တော်မူလိုက်သည်နှင့် တပြိုင်နက် ယသအမျိုးကောင်းသားသည် ရှစ်ပါးသော ဣဒ္ဓိမယပရိက္ခရာတို့ သူ့နေရာနှင့်သူ အဆင်သင့် ဆင်ယင်ပြီးသားဖြစ်လျက် အဝါ ၆၀-ရသော မထေရ်ကြီးပမာ မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေစွာရှိခိုးလျက် ရဟန်းပြုပြီးသား ရဟန်းအသွင်သို့ ကူးပြောင်းသွားလေတော့သည်။
၅၁၈
(ဧဟိ ဘိက္ခုဟူ၍ မြတ်စွာဘုရားက ရွှေနှုတ်မြွက်၍ ခေါ်တော်မူလိုက်ခြင်းသည်ပင် ထိုအရှင်ယသအဖို့ရာ ဧဟိဘိက္ခုရဟန်းခံခြင်း ဖြစ်လေသည်၊ သိမ်ဝင်ဖွယ်ရာမရှိပြီ)။ (ထိုသို့ အရှင်ယသ ရဟန်းဖြစ်သောအခါ လူ့ပြည်လူသား ရဟန္တာအရှင်မြတ်များကား မြတ်စွာဘုရား, ပဉ္စဝဂ္ဂီမထေရ်ငါးပါး, အရှင်ယသ ဤသို့အားဖြင့် ခုနစ်ပါး ဖြစ်ကြကုန်၏။)
မိခင်သူဌေးကတော်ကြီး သုဇာတာနှင့် ယသ၏ဇနီးဟောင်းတို့ သောတာပန်တည်ကြခြင်း
ယသသူဌေးသားကို ဧဟိဘိက္ခု ရဟန်းပြုပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နံနက်အခါ၌ သင်္ကန်းတော်ကို ပြင်ဆင်ဝတ်ရုံလျက် သပိတ်သင်္ကန်းကို ယူဆောင်တော်မူပြီးလျှင် အရှင်ယသကို နောက်လိုက်ရဟန်းပြုကာ ဖခင်သူဌေးကြီးအိမ်သို့ ကြွသွား၍ ခင်းထားအပ် မြတ်သောနေရာ၌ ထက်ဝယ်ဖွဲ့ခွေ ထိုင်နေတော်မူလေ၏။ ထိုအခါ အရှင်ယသ၏ မိခင်ဖြစ်သော သုဇာတာ သူဌေးကတော်ကြီးနှင့် ဇနီးဟောင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားအထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ရိုသေမြတ်နိုး ရှိခိုးပြီးလျှင် သင့်တင့် လျောက်ပတ်သော နေရာ၌ ထိုင်နေကြလေကုန်၏။
ထိုသို့ ထိုင်နေပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုမိခင်နှင့် ဇနီးဟောင်းတို့အား ရှေး၌ ဆိုအပ်ပြီးသာနည်းအတိုင်း မဂ်ဖိုလ်ရောက်ကြောင်း ကောင်းမြတ်သော တရားလမ်းစဉ်ဖြစ်သည့် (၁) ဒါနကထာ = ဒါနနှင့်စပ်သော တရားစကား၊ (၂) သီလကထာ = သီလနှင့်စပ်သော တရားစကား၊ (၃) သဂ္ဂကထာ = နတ်ရွာသုဂတိနှင့်စပ်သော တရားစကား၊ (၄) မဂ္ဂကထာ = မဂ်ဖိုလ်နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်း လမ်းကြောင်းကျင့်စဉ်နှင့်စပ်သော ကာမဂုဏ်တို့၏ အပြစ်ကိုဖော်ပြသော တရားစကား, တောထွက်ခြင်း၌ အကျိုးကို ဖော်ပြသော တရားစကားတို့ကို အစဉ်အတိုင်း ဟောကြားတော်မူ၍ ထိုသူနှစ်ဦးတို့ ခံ့သောစိတ်ရှိကြ နူးညံ့သော စိတ်ရှိကြ ပိတ်ပင်ခြင်း နီဝရဏ ကင်းသောစိတ်ရှိကြ
၅၁၉
တက်ကြွ ဝမ်းမြောက်သော စိတ်ရှိကြ ကြည်လင်သော စိတ်ရှိကြသည်ကို သိတော်မူသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုယသ၏မိခင် သူဌေးကတော်ကြီး သုဇာတာနှင့် ဇနီးဟောင်းတို့အား သစ္စာလေး၀ သာမုက္ကံသိကဓမ္မဒေသနာကို ဟောကြားတော်မူလေလျှင် ယသ၏မိခင် သူဌေးကတော်ကြီး သုဇာတာနှင့် ဇနီးဟောင်းတို့သည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်ကြလေကုန်၏။
ထိုအခါ ယသ၏မိခင် သူဌေးကတော်ကြီး သုဇာတာနှင့် ဇနီးဟောင်းတို့သည် “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. အလွန်နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေစွာ့၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. အလွန် နှစ်သက်ဖွယ် ရှိပါပေစွာ့၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. လောက ဥပမာအားဖြင့် မှောက်၍ထားအပ်သော ဝတ္ထုကို လှန်လိုက်သကဲ့သို့၎င်း, ဖုံးအုပ်ထားအပ်သော အရာဝတ္ထုကို ဖွင့်လှစ်လိုက်သကဲ့သို့၎င်း, မျက်စိလည် လမ်းမှားသောသူအား လက်ကိုဆွဲကာ လမ်းမှန်ကို ပြောကြားလိုက်သတဲ့သို့၎င်း 'မျက်စိအမြင်ရှိသော သူတို့သည် အဆင်းအမျိုးမျိုးတို့ကို မြင်ကြပေလိမ့်မည်'ဟု အမိုက်မှောင်၌ ဆီမီးတန်ဆောင်ကို ထွန်းညှိထားသကဲ့သို့၎င်း ထို့အတူပင် မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်တို့အား များစွာသောအကြောင်းဖြင့် တရားတော်ကို ထင်ရှားစွာ ဟောပြတော်မူအပ်ပါပေပြီ၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. ထိုအကျွန်ုပ်တို့ နှစ်ဦးသားသည် မြတ်စွာဘုရားကို၎င်း, တရားတော်ကို၎င်း, ရဟန်းသံဃာတော်ကို၎င်း ကိုးကွယ်လည်းလျောင်း ပုန်းအောင်းရာဟူ၍ သိမှတ် ဆည်းကပ်ကြပါကုန်၏။ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် အကျွန်ုပ်တို့ကို ယနေ့ကစ၍ အသက်ရှည်သမျှ ကာလပတ်လုံး သရဏဂုံတည်ကြသူ ဥပါသိကာ (ဒါယိကာမ)တို့ဟူ၍ မှတ်ယူတော်မူပါလော့”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထားကြကာ လောကုတ္တရာသရဏဂုံ ခံယူကြလေ၏။ (ထိုယသ၏မိခင် သူဌေးကတော်ကြီး သုဇာတာနှင့် ဇနီးဟောင်းတို့သည် လူ့ပြည်လောက၌ အစဆုံး
၅၂၀
တေဝါစိက သရဏဂုံတည် သောတာပန်အရိယာ ဥပါသိကာ ဒါယိကာမတို့ ဖြစ်ကြလေ၏။)
ထိုအခါ အရှင်ယသမထေရ်၏ မယ်တော် ခမည်းတော်တို့နှင့် ဇနီးဟောင်းတို့သည် မြတ်စွာဘုရားနှင့် အရှင်ယသတို့ကို မွန်မြတ်သော ခဲဖွယ်ဘောဇဉ်ဖြင့် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ သာဟတ္ထိကမြောက် ဆက်ကပ် ကျွေးမွေးကြပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရား ဆွမ်းစားတော်မူပြီးသည်ကို သိကြ၍ အပြစ်ခြောက်ပါးလွတ်ရာ သင့်လျော် လျောက်ပတ်သော နေရာ၌ ထိုင်နေကြကုန်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် အရှင်ယသမထေရ်၏ မယ်တော် ခမည်းတော်တို့နှင့် ဇနီးဟောင်းတို့ကို တရားစကား ဟောကြား ပြသတော်မူပြီးလျှင် ထိုင်နေရာမှထ၍ ဣသိပတန မိဂဒါဝုန်တောသို့ ကြွသွားတော်မူလေ၏။
(ဤ၌ မြတ်စွာဘုရားသည် ဆွမ်းမဘုဉ်းပေးမီ အရှင်ယသ၏ မိခင်နှင့် ဇနီးဟောင်းတို့အား ရှေးဦးစွာ တရားဟောတော်မူခြင်းမှာ အရှင်ယသ ရဟန်းပြုသဖြင့် မိခင်နှင့် ဇနီးဟောင်းတို့သည် သောကစူးဝင်လျက် ရှိကြသောကြောင့် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ အလှူကိုလည်း မပေးနိုင်ကြလေရာ မြတ်စွာဘုရားအပေါ်၌ နှလုံးမသာမယာဖြစ်ကြ၍ မဂ်ဖိုလ်ကိုလည်း မရနိုင်ကြလေရာသောကြောင့် မြတ်စွာဘုရားသည် ရှေးဦးစွာ ထိုသူနှစ်ဦးတို့ သောကကင်းပျောက်အောင် တရားဟောပြီးမှ ဆွမ်းဘုဉ်းပေးတော်မူသည်-ဟု မှတ်ယူရာ၏။ ။ဝဇိရဗုဒ္ဓိဋီကာမှ။)
အရှင်ယသ၏ သူငယ်ချင်းဟောင်း ငါးကျိပ်လေးဦးတို့ ရဟန်းပြုကြခြင်းအကြောင်း
ဗာရာဏသီပြည်၌ သူဌေးမျိုးအစဉ်အဆက်မှ ဆင်းသက်လာကြသည့် အရှင်ယသ၏ လူဖြစ်စဉ်အခါ သူငယ်ချင်းဟောင်းများ ဖြစ်ကြသော ဝိမလ သူဌေးသား, သုဗာဟု သူဌေးသား, ပုဏ္ဏဇိ သူဌေးသား, ဂဝမ္ပတိ သူဌေးသား ဤသူဌေးသား လေးဦးတို့သည် မိမိတို့၏ မိတ်ဆွေသူငယ်ချင်းဖြစ်သော ယသသူဌေးသားမှာ ကြီးကျယ်လှစွာသော စည်းစိမ်ဥစ္စာများကို ပယ်ရှားစွန့်ပစ်၍ ရှင်ရဟန်းပြုလေပြီဟု သတင်းစကား ကြားသိကြလေလျှင်
၅၂၁
“ငါတို့၏ သူငယ်ချင်းဖြစ်သူ ယသအမျိုးကောင်းသား ဆံမုတ်ဆိတ်များကို ပယ်ရှား၍ သင်္ကန်းကို ဝတ်ရုံပြီးလျှင် အိမ်ရာတည်ထောင် လူ့ဘောင်မှ ထွက်ခွါ၍ ရှင်ရဟန်းအဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်ရာ မြတ်စွာဘုရား၏ ဓမ္မဝိနယ (= တရားသဖြင့် ဆုံးမရာ) သာသနာတော်သည် ယုတ်ညံ့သောအရာ ဖြစ်လိမ့်မည်မဟုတ် (အထွတ် အမြတ်စင်စစ် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်)။ ထိုရှင်ရဟန်းအဖြစ်သည်လည်း ယုတ်ညံ့သောအရာ ဖြစ်လိမ့်မည်မဟုတ် (အထွတ်အမြတ်စင်စစ် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်)”ဟု တွေးတောဆင်ခြင် ကြံစည်ကြပြီးလျှင် ထိုသူဌေးသား လေးဦးတို့သည် အရှင်ယသမထေရ်ထံသို့ သွားရောက် ချဉ်းကပ်ကြလျက် အရှင်ယသမထေရ်ကို ရိုသေမြတ်နိုး ရှိခိုးကြပြီးသော် သင့်လျော်သောနေရာ၌ ရပ်တည်၍ နေကြကုန်၏။
ထိုအခါ အရှင်ယသမထေရ်သည် လူ့ဘဝက သူငယ်ချင်းဟောင်းဖြစ်ကြသည့် ထိုသူဌေးသား လေးယောက်တို့ကို ခေါ်ဆောင်၍ မြတ်စွာဘုရားထံမှောက်သို့ သွားရောက် ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေမြတ်နိုး ရှိခိုးပြီးသော် သင့်လျော်သောနေရာ၌ ထိုင်နေကာ “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. ဤဝိမလ သူဌေးသား, သုဗာဟု သူဌေးသား, ပုဏ္ဏဇိ သူဌေးသား, ဂဝမ္ပတိ သူဌေးသား ဤလေးဦးသားတို့သည် ဗာရာဏသီပြည်၌ သူဌေးမျိုးအစဉ်အဆက်မှ ဆင်းသက်လာသော အမျိုးကောင်းသူဌေးသားများလည်း ဖြစ်ကြပါကုန်၏။ ရှေးလူဖြစ်စဉ်အခါ ကပည့်တော်၏ သူငယ်ချင်းဟောင်းများလည်း ဖြစ်ကြပါကုန်၏၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် တပည့်တော်၏ သူငယ်ချင်းဖြစ်ကြသော သူဌေးသား လေးယောက်တို့ကို ဆုံးမကံမြစ်တော်မူပါဘုရား”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား တောင်းပန်လေ၏။
ထိုသူဌေးသား လေးဦးတို့အား မြတ်စွာဘုရားသည် ရှေး၌ ဆိုအပ်ပြီးသောနည်းအတိုင်း မဂ်ဖိုလ်ရောက်ကြောင်း ကောင်းမြတ်သော တရားလမ်းစဉ်ဖြစ်သည့် (၁) ဒါနကထာ၊ (၂) သီလ ကထာ၊ (၃) သဂ္ဂကထာ၊ (၄) မဂ္ဂကထာ = ကာမာနံ အာဒီန၀ +
၅၂၂
နေက္ခမ္မေ အာနိသံသကထာ ဒေသနာအစဉ်အတိုင်း ဟောကြားတော်မူ၍ ထိုသူလေးဦးတို့ ခံ့သောစိတ်ရှိကြ နူးညံ့သောစိတ် ရှိကြ ပိတ်ပင်ခြင်း နီဝရဏကင်းသော စိတ်ရှိကြ တက်ကြွဝမ်းမြောက်သော စိတ်ရှိကြ ကြည်လင်သောစိတ် ရှိကြသည်ကို သိတော်မူသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုသူလေးဦးတို့အား သစ္စာလေး၀ သာမုက္ကံသိက ဓမ္မဒေသနာကို ဟောကြားတော်မူလေလျှင် အရှင်ယသ၏ သူငယ်ချင်းဟောင်းဖြစ်ကြသည့် ထိုသူဌေးသား လေးဦးတို့သည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်ကြလေကုန်၏။
ထိုသူဌေးသား လေးဦးတို့သည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်ကြပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရား ကို “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. အကျွန်ုပ်တို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အထံတော်၌ ရှင်အဖြစ်ကို ရကြပါရစေ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရကြပါရစေ”ဟု ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ကို တောင်းပန်ကြလေသော် မြတ်စွာဘုရားသည် “ဧထ ဘိက္ခဝေါ အစရှိသည်ဖြင့် = ရဟန်းတို့.. လာကြလော့၊ သင်ချစ်သားတို့ တောင်းပန်အပ်သော ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ကို ခံယူကြလော့၊ တရားတော်ကို ငါဘုရား ကောင်းစွာ ဟောကြားအပ်ပြီ၊ သင်ချစ်သားတို့သည် ဆင်းရဲ၏အဆုံးကို ပြုခြင်းငှါ အထက်မဂ်သုံးပါးတည်းဟူသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့်ကြံကြိုးကုတ် ရအောင် အားထုတ်ကြလော့”ဟု ရွှေလက်တော်ကို ဆန့်တန်း၍ ဧဟိဘိက္ခု ခေါ်တော်မူလိုက်သည်နှင့် တပြိုင်နက် ထိုသူဌေးသား လေးဦးတို့သည် ရှစ်ပါးသော ဣဒ္ဓိမယပရိက္ခရာကို သူ့နေရာနှင့်သူ အဆင်သင့် ဆင်ယင်ပြီးသားဖြစ်ကြလျက် အဝါ ၆ဝ-ရသော မထေရ်ကြီးများပမာ မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေစွာ ရှိခိုးကြလျက် ရဟန်းပြုပြီးသား ဖြစ်ကြလေတော့သည်။ အံ့ဩဖွယ်ရာ လူ့အသွင် ကွယ်ပျောက်၍ ရဟန်းအသွင်သို့ ကူးရောက်သွားကြလေတော့သည်။ (ဧထ ဘိက္ခဝေါ-ဟူ၍ မြတ်စွာဘုရားက ရွှေနှုတ်တော်မြွက်၍ ခေါ်တော်မူလိုက်ခြင်းသည်ပင် ထိုသူဌေးသားလေးဦးတို့အဖို့ရာ ဧဟိဘိက္ခု-ရဟန်းခံခြင်းပင် ဖြစ်လေသည်၊ သိမ်ဝင်ဖွယ်ရာ မရှိပြီ။)
၅၂၃
ထိုသူဌေးသား လေးဦးတို့ကို ဧဟိဘိက္ခု ရဟန်းပြုပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုရဟန်းလေးပါးတို့ကို တရားစကားဖြင့် ဆုံးမကံမြစ်တော်မူလေ၏၊ ယင်းသို့ တရားစကားဖြင့် ဆုံးမကံမြစ်တော်မူအပ်သည်ရှိသော် ထိုသူဌေးသား ရဟန်းလေးပါးတို့သည် မကြာမြင့်မီပင် အာသဝေါကုန်ခန်း ရဟန္တာအဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏၊ ထိုသို့ သူဌေးသားလေးဦးတို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြသောအခါ လူ့ပြည်လူသား ရဟန္တာအရှင်မြတ်များကား မြတ်စွာဘုရား, ပဉ္စဝဂ္ဂီမထေရ်ငါးပါး အရှင်ယသ, အရှင်ဝိမလ, အရှင်သုဗာဟု, အရှင်ပုဏ္ဏဇိ, အရှင်ဂ၀မ္ပတိ ဤသို့အားဖြင့် တဆယ့်တပါး ဖြစ်ကြကုန်၏။
အရှင်ယသ၏ သူငယ်ချင်းငါးကျိပ်တို့ ရဟန်းပြုကြခြင်းအကြောင်း
ထိုအခါ အရှင်ယသ၏ လူဖြစ်စဉ်အခါ သူငယ်ချင်းဟောင်းများဖြစ်ကြသည့် ရှေးအစဉ်အဆက်အားဖြင့်ပင် အမျိုးကောင်းသားများဖြစ်ကြသော ဇနပုဒ်နေသူ သူငယ်ချင်းငါးကျိပ်တို့သည် ရှေးနည်းအတူ မိမိတို့၏ မိတ်ဆွေ သူငယ်ချင်းဖြစ်သော ယသသူဌေးသားမှာ ကြီးကျယ်လှစွာသော စည်းစိမ်ဥစ္စာများကို ပယ်ရှားစွန့်ပစ်၍ ရှင်ရဟန်းပြုလေပြီ-ဟု သတင်းစကား ကြားသိကြလေလျှင် “ငါတို့၏ သူငယ်ချင်းဖြစ်သူ ယသအမျိုးကောင်းသား ဆံမုတ်ဆိတ်များကို ပယ်ရှား၍ သင်္ကန်းကို ဝတ်ရုံပြီးလျှင် အိမ်ရာတည်ထောင် လူ့ဘောင်မှ ထွက်ခွါ၍ ရှင်ရဟန်းအဖြစ်သို့ ကပ်ရောက်ရာ မြတ်စွာဘုရား၏ ဓမ္မဝိနယ သနာတော်သည် ယုတ်ညံ့သောအရာ ဖြစ်လိမ့်မည်မဟုတ် (အထွတ်အမြတ်စင်စစ် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်)။ ထိုရှင်ရဟန်းအဖြစ်သည်လည်း ယုတ်ညံ့သောအရာ ဖြစ်လိမ့်မည်မဟုတ် (အထွတ်အမြတ်စင်စစ် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်)”ဟု တွေးတောဆင်ခြင် ကြံစည်ကြပြီးလျှင် ထိုသူငယ်ချင်းဟောင်း ငါးကျိပ်တို့သည် အရှင်ယသမထေရ်ထံသို့ သွားရောက် ချဉ်းကပ်ကြလျက် အရှင်ယသမထေရ်ကို ရိုသေမြတ်နိုး ရှိခိုးကြပြီးသော် သင့်လျော်သော နေရာ၌ ရပ်တည်၍ နေကြကုန်၏။
၅၂၄
ထိုအခါ အရှင်ယသမထေရ်သည် လူ့ဘဝက သူငယ်ချင်းဟောင်းဖြစ်ကြသည့် ထိုဇနပုဒ်သား အမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့ကို ခေါ်ဆောင်၍ မြတ်စွာဘုရားထံတော်မှောက်သို့ သွားရောက်ချဉ်းကပ်ပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေမြတ်နိုး ရှိခိုးပြီးသော် သင့်လျော်သောနေရာ၌ ထိုင်နေကာ “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား.. ဤငါးကျိပ်သော ဇနပုဒ်၌နေသူ အမျိုးကောင်းသားတို့သည် ရှေး အစဉ်အဆက်အားဖြင့်ပင် အမျိုးကောင်းသားများ ဖြစ်ကြပါကုန်၏၊ ရှေးလူဖြစ်စဉ်အခါ တပည့်တော်၏ သူငယ်ချင်းဟောင်းများလည်း ဖြစ်ကြပါကုန်၏၊ ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရားသည် တပည့်တော်၏ သူငယ်ချင်းဟောင်းများဖြစ်ကြသော ဤအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့ကို ဆုံးမကံမြစ်တော်မူပါဘုရား”ဟု မြတ်စွာဘုရားအား လျှောက်ထား တောင်းပန်လေ၏။
ထိုအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့အား မြတ်စွာဘုရားသည် ရှေး၌ ဆိုအပ်ပြီးသော နည်းအတိုင်း မဂ်ဖိုလ်ရောက်ကြောင်း ကောင်းမြတ်သော တရားလမ်းစဉ်ဖြစ်သည့် (၁) ဒါနကထာ၊ (၂) သီလကထာ၊ (၃) သဂ္ဂကထာ၊ (၄) မဂ္ဂကထာ = ကာမာနံ အာဒီန၀ + နေက္ခမ္မေ အာနိသံသကထာ ဒေသနာအစဉ်အတိုင်း ဟောကြားတော်မူ၍ ထိုအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့ ခံ့သောစိတ်ရှိကြ နူးညံ့သောစိတ်ရှိကြ ပိတ်ပင်ခြင်း နီဝရဏကင်းသော စိတ်ရှိကြ တက်ကြွ ဝမ်းမြောက်သော စိတ်ရှိကြ ကြည်လင်သော စိတ်ရှိကြသည်ကို သိတော်မူသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့အား သစ္စာလေးဝ သာမုက္ကံသိက ဓမ္မဒေသနာကို ဟောကြားတော်မူလေလျှင် အရှင်ယသ၏ သူငယ်ချင်းဟောင်းများဖြစ်ကြသည့် ထိုအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့သည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်ကြလေကုန်၏။
ထိုအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့သည် သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်ကြပြီးလျှင် မြတ်စွာဘုရားကို “ဘုန်းတော်ကြီးသော မြတ်စွာဘုရား..
၅၂၅
အကျွန်ုပ်တို့သည် မြတ်စွာဘုရား၏ အထံတော်၌ ရှင်အဖြစ်ကို ရကြပါရစေ၊ ရဟန်းအဖြစ်ကို ရကြပါရစေ”ဟု ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ကို တောင်းပန်ကြလေသော် မြတ်စွာဘုရားသည် (ရှေးနည်းအတူပင်) “ဧထ ဘိက္ခဝေါ- အစရှိသည်ဖြင့် = ရဟန်းတို့.. လာကြလော့၊ သင်ချစ်သားတို့ တောင်းပန်အပ်သော ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ကို ခံယူကြလော့၊ တရားတော်ကို ငါဘုရား ကောင်းစွာ ဟောကြားအပ်လေပြီ၊ သင်ချစ်သားတို့သည် ဝဋ်ဆင်းရဲ၏အဆုံးကို ပြုခြင်းငှါ အထက်မဂ်သုံးပါးတည်းဟူသော မြတ်သောအကျင့်ကို ကျင့်ကြံကြိုးကုတ် ရအောင်အားထုတ်ကြလော့”ဟု ရွှေလက်တော်ကို ဆန့်တန်း၍ ဧဟိဘိက္ခု- ခေါ်တော်မူလိုက်သည်နှင့် တပြိုင်နက် ထိုအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့သည် ရှစ်ပါးသော ဣဒ္ဓိမယပရိက္ခရာတို့ သူ့နေရာနှင့်သူ အဆင်သင့် ဆင်ယင်ပြီးသား ဖြစ်ကြလျက် အဝါ ၆ဝ-ရသော မထေရ်ကြီးများပမာ မြတ်စွာဘုရားကို ရိုသေစွာ ရှိခိုးကြလျက် ရဟန်းပြုပြီးသား ဖြစ်ကြလေတော့သည်။ အံ့ဩဖွယ်ရာ လူ့အသွင် ကွယ်ပျောက်၍ ရဟန်းအသွင်သို့ ကူးရောက်သွားကြလေတော့သည်။ (ဧထ ဘိက္ခဝေါ-ဟူ၍ မြတ်စွာဘုရားက ရွှေနှုတ်တော်မြွက်၍ ခေါ်တော်မူလိုက်ခြင်းသည်ပင် ထိုအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့အဖို့ရာ ဧဟိ ဘိက္ခု- ရဟန်းခံခြင်းပင် ဖြစ်လေသည်။ သိမ်ဝင်ဖွယ်ရာကိစ္စ လုံးဝမရှိတော့ပြီ။)
ထိုအမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့ကို ဧဟိဘိက္ခု- ရဟန်းပြုပြီးသောအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ထိုရဟန်းငါးကျိပ်တို့ကို တရားစကားဖြင့် ဆုံးမကံမြစ်တော်မူလေ၏၊ ယင်းသို့ တရားစကားဖြင့် ဆုံးမကံမြစ်တော်မူအပ်ကုန်သည်ရှိသော် ထိုအမျိုးကောင်းသား ရဟန်းငါးကျိပ်တို့သည် မကြာမြင့်မီပင် အာသဝေါကုန်ခန်း ရဟန္တာအဖြစ်သို့ ရောက်ကြလေကုန်၏။ ထိုသို့အမျိုးကောင်းသား ငါးကျိပ်တို့ ရဟန္တာဖြစ်ကြသောအခါ လူ့ပြည်လူသား ရဟန္တာအရှင်မြတ်များကား ရှေးတဆယ့်တပါးနှင့်ပေါင်း၍ ခြောက်ကျိပ်တပါး ဖြစ်ကြကုန်၏။
၅၂၆
အရှင်ယသတို့၏ ရှေးကောင်းမှုအကြောင်း
ရှေးလွန်လေပြီးသောအခါ သူငယ်ချင်း ငါးကျိပ်ငါးယောက်တို့သည် အသင်းအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်း၍ စေတနာဝန်ထမ်း ကောင်းမှုကုသိုလ်များကို ပြုလုပ်ကြကုန်လျက် ခိုကိုးရာမဲ့ ကွယ်လွန်ကြသော သူတို့၏ ဥတုဇရုပ်ကလာပ်များကို ဖုတ်ကြည်းသင်္ဂြိုဟ်မှု အခမဲ့ ပြုလုပ်နေထိုင်ကြရာ တနေ့သ၌ ခိုကိုးရာမဲ့ ကိုယ်ဝန်ဆောင် မိန်းမတယောက် ကွယ်လွန်သည်ကို တွေ့ရှိကြ၍ ဖုတ်ကြည်းသင်္ဂြိုဟ်ရန် သုသာန်သို့ ထုတ်ဆောင်ခဲ့ကြကုန်၏။
ထိုစေတနာဝန်ထမ်း သူငယ်ချင်း ငါးကျိပ်ငါးယောက်တို့အနက် ငါးကျိပ်သောသူတို့သည် ငါးယောက်သော သူငယ်ချင်းတို့ကို “မင်းတို့ပဲ ပြီးအောင် သင်္ဂြိုဟ်ခဲ့ကြပါတော့”ဟု မှာကြား တာဝန်ပေးထားခဲ့ပြီးလျှင် ရွာသို့ ဝင်နှင့်ကြလေကုန်၏။
ထိုအခါ ကျန်ငါးယောက်တို့အနက် ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သော (ယသသူဌေးသားအလောင်း) လုလင်သည် ထိုဥတုဇရုပ်ကလာပ်ကို တန်စူးဝါးဖြင့် ထိုးဆွလှန်လှောကာ ဖုတ်ကြည်းသင်္ဂြိုဟ်မှု ပြုလုပ်လတ်သည်ရှိသော် အသုဘသညာကို ရရှိလေ၏။ ထိုယသသူဌေးသားအလောင်း လုလင်သည် ကျန်လေးယောက်သော သူငယ်ချင်းတို့အားလည်း “သူငယ်ချင်းတို့.. သင်တို့သည် ဤမစင်မကြယ် စက်ဆုပ်ဖွယ်ကောင်းသော အသုဘရုပ်အလောင်းကို ကြည့်ရှုကြကုန်လော့”ဟု သတိပေးစကား ပြောကြား ပြသလေ၏။ ထိုသူငယ်ချင်း လေးယောက်တို့သည်လည်း ယသသူဌေးသားအလောင်း လုလင်၏ ပြောကြားပြသချက်အရ ထိုဥတုဇရုပ်ကလာပ်၌ အသုဘသညာကို ရရှိကြပြန်လေ၏။
ထိုသူငယ်ချင်း ငါးဦးတို့သည် ဖုတ်ကြည်းသင်္ဂြိုဟ်မှု ပြီးစီးအောင်ပြုပြီးလျှင် ရွာသို့ ရောက်လတ်သည်ရှိသော် ပြန်သွားနှင့်ကြသော အဖွဲ့ဝင်သူငယ်ချင်း ငါးကျိပ်တို့အား မိမိတို့ တွေ့ရှိသိမြင်ခဲ့ရသည့်အတိုင်း အသုဘအကြောင်းအရာကို တဆင့်ပြန်ကြား ပြောဆိုကြသဖြင့် ထိုငါးကျိပ်သော သူငယ်ချင်းတို့သည်လည်း အသုဘသညာကို ရရှိကြပြန်လေ၏။
၅၂၇
ယသသူဌေးသားအလောင်း ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သော လုလင်သည်ကား သူငယ်ချင်းများကို ပြောကြားရုံမျှမကပဲ မိမိအိမ်သို့ ပြန်ရောက်သောအခါ မိခင်ဖခင်တို့နှင့်တကွ ဇနီးအိမ့်ရှင်မအားလည်း ထိုအသုဘအကြောင်းအရာကို တဆင့်ပြန်ကြား ပြောဆိုသဖြင့် မိခင်ဖခင် ကျေးဇူးရှင်တို့နှင့်တကွ ဇနီးအိမ့်ရှင်မတို့သည်လည်း အသုဘသညာကို ရရှိကြပြန်လေ၏။
ထိုယသသူဌေးသားအလောင်း အမှူးပြုသော ငါးကျိပ်ရှစ်ယောက်သော သူတို့သည် မိမိတို့ရရှိသော အသုဘသညာကို အခြေတည်ပြုကာ အသုဘဘာဝနာကို ဆက်လက် ပွါးများခဲ့ကြလေသည်။ ဤကား ထိုသူ ငါးကျိပ်ရှစ်ဦးတို့၏ ရှေးကောင်းမှု ဖြစ်၏။
ထိုရှေးကောင်းမှုကြောင့်ပင် ယခု ဗာရာဏသီသူဌေးသား ဖြစ်လာရသောဘဝ၌ ကခြေသည်တို့အပေါ်ဝယ် အရှင်ယသ၏ သုသာန်ဟူသော အမှတ်သညာ ဖြစ်ပေါ်လာရလေသည်။ ထိုရှေးဘဝက ပွါးများခဲ့ဘူးသော အသုဘဘာဝနာ ကောင်းမှု ဥပနိဿယည်းနှင့် ပြည့်စုံခြင်းကြောင့်ပင် ငါးကျိပ်ရှစ်ဦးသော သူတို့၏ မဂ်ဖိုလ်တရားထူးကို ရခြင်းဖြစ်ပေ၏။
ယသသူဌေးသား ရဟန်းပြုခြင်းအကြောင်း ပြီး၏။
**********