မေတ္တာပို့ခြင်း
မေတ္တာပို့ခြင်း
အခန်း-၁၁
မေး။ ။ ဗုဒ္ဓဘာသာတွေရဲ့ နေ့စဉ်ကျင့်ဝတ်မှာ ပရိတ်ရွတ်ပြီး ဘာလုပ်ပါသလဲ။
ဖြေ။ ။ မိမိကိုယ်မှာ ကျရောက်မယ့် အန္တရာယ်တွေ မကျရောက်အောင် အကာအကွယ် အတားအဆီး ပရိတ်တော်ကို ရွတ်ပြီးတဲ့နောက် သတ္တဝါအားလုံး ကျန်းမာချမ်းသာပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ဘေးရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေလို့မေတ္တာပို့ရပါတယ်။ စာတွေထဲမှာ မေတ္တာပွားတယ်လို့ သုံးပါတယ်။ သတ္တဝါအားလုံး ချမ်းသာပါစေလို့ သတ္တဝါတွေကို မေတ္တပို့လွှတ်တဲ့သဘော သက်ရောက်လို့ မြန်မာတွေကတော့ မေတ္တာပို့တယ်လို့ ခေါ်ပါတယ်။
မေး။ ။ မေတ္တာဆိုတာ ဘာလဲ။
ဖြေ။ ။ မေတ္တာဆိုတာက အဘိဓမ္မာတရားကိုယ်အားဖြင့်တော့ မကြမ်းမတမ်း မပြစ်မှားတဲ့ အဒေါသ စေတသိက်ပဲ။ ဒါပေမယ့် အဒေါသစေတသိက်အားလုံးဟာ မေတ္တာမဟုတ်ပါဘူး။ သီလဆောက်တည်တဲ့အခါ ဒါနပြုတဲ့အခါမှာလဲ အဒေါသ ပါတာပဲ။ အဲဒီ အဒေါသက မေတ္တာမဟုတ်ဘူး။ သတ္တဝါအားလုံး ဒါမှမဟုတ် ကိုယ်မေတ္တာပို့ချင်တဲ့လူကို စိတ်အာရုံမှာ မှန်းပြီး ချမ်းသာပါစေ၊ ဘေးရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေလို့ ပွားနေတဲ့အခိုက်မှာ ဖြစ်တဲ့ အဒေါသကိုသာ မေတ္တာလို့ ခေါ်ပါတယ်။
မေး။ ။ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာဆိုတာ ဘာလဲ။
ဖြေ။ ။ သူတစ်ပါးရဲ့ အကျိုးစီးပွားကို လိုလားခြင်း၊ ဆင်းရဲဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ဒုက္ခိတ သတ္တဝါတွေကို ဒုက္ခာမုစ္စန္တု - ဆင်းရဲဒုက္ခမှ ကင်းလွတ်ကြပါစေလို့ ပွားများတာကို ကရုဏာ သနားကြင်နာခြင်းလို့ ခေါ်တယ်။
ချမ်းသာကြွယ်ဝပြီး နေမှု၊ စားမှု အဆင်ပြေနေတဲ့ သုခိတသတ္တဝါတွေကို အာရုံပြုပြီး ယထာလဒ္ဓ သမ္ပတ္တိတော မာဝိဂစ္ဆန္တု - ရပြီးတဲ့စည်းစိမ်ဥစ္စာတွေ တည်မြဲကြပါစေလို့ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ဖြစ်နေတာကို မုဒိတာ - သူတစ်ပါး ချမ်းသာနေတာကို ဝမ်းမြောက်ခြင်းလို့ ခေါ်တယ်။
မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ တစ်ခုခုမဖြစ်ပဲ သတ္တဝါတွေအပေါ်မှာ ကမ္မသကာ = ကံသာလျှင် ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာရှိကြတယ်လို့ ကမ္မသကာ ချတတ်တဲ့ သဘောကို ဥပေက္ခာလို့ ခေါ်တယ်။
မေး။ ။ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ လေးပါးကို ဘာဖြစ်လို့ အပ္ပမညာ ဗြဟ္မဝိဟာရ - ဗြဟ္မစရိယ တရားလို့ ခေါ်သလဲ။
ဖြေ။ ။ ဒီတရားလေးပါးဟာ အတိုင်းအတာမရှိ များပြားတဲ့ သတ္တဝါတွေကို အာရုံပြုပြီး ပွားများရတဲ့အတွက် အပ္ပမညာ တရားလို့ ခေါ်တယ်။ ဒီတရားလေးပါးကို ပွားများနေခြင်းဟာ မြင့်မြတ်တဲ့ နေခြင်းဖြစ်လို့ ဗြဟ္မဝိဟာရလို့ ခေါ်တယ်။ မြင့်မြတ်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေရဲ့ အကျင့်တရားတွေဖြစ်လို့ ဗြဟ္မစရိယတရား မြန်မာလို ဗြဟ္မစိုရ်တရားလို့လဲ ခေါ်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ မေတ္တာမပွားခင် ဘာလုပ်ဖို့လိုသလဲ။
ဖြေ။ ။ မေတ္တာဘာဝနာ မပွားခင် ဒေါသရဲ့ အပြစ်အနာအဆာတွေကို သဘောပေါက်အောင် ဆင်ခြင်သုံးသပ်ဖို့လိုတယ်။ သည်းခံခြင်း၊ ခန္တီတရားရဲ့ အကျိုးအာနိသင်တွေကို ဆင်ခြင်သုံးသပ်ဖို့လိုတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ မေတ္တာပို့တယ်ဆိုတာ ဒေါသကို ပယ်ဖျောက်ပြီး သည်းခံခြင်း အလေ့အကျင့်ကို မွေးမြူကြတာ ဖြစ်တယ်။ အပြစ်အနာအဆာတွေကို သေသေချာချာ သိမြင်ပြီးမှလဲ တစ်ခုခုကို ပယ်စွန့်နိုင်ဖို့ လွယ်ကူပါတယ်။ အကျိုးအာနိသင်တွေကို ထင်ထင်ရှားရှား မြင်ထားမှလဲ ရအောင်ကြိုးစား အားထုတ်ချင်တယ်။ ဒါကြောင့် မေတ္တာမပို့ခင် ဒေါသရဲ့ အပြစ် သည်းခံခြင်းရဲ့ အကျိုးတွေကို ဆင်ခြင်အောက်မေ့ဖို့ လိုပါတယ်။
မေတ္တာသုတ်မှာတော့ မေတ္တာမပွားခင် ကြိုတင်ပြီး ကျင့်ကြံအားထုတ်ရမယ့် တရား ၁၅-ပါးကို ဟောထားပါတယ်။ မေတ္တာပုဗ္ဗဘာဂတရား ၁၅-ပါးလို့ ခေါ်ပါတယ်။ အဲဒီမေတ္တာရှေ့ပြေးတရား ၁၅-ပါးကတော့ ရှေ့မေတ္တာသုတ် ပရိတ်တော်ရဲ့ မြန်မာပြန်မှာ (စာမျက်နှာ ၂၈၁)မှာ စွမ်းနိုင်ရမှာက ဒုစရိုက်မှုကို အနည်းငယ်မျှသော်လဲ မကျင့်ရာ အထိ ၁၅-ပါးပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာပဲ ပြန်ကြည့်မှတ်ကြပါ။ မေတ္တာမပွားမီ အဲဒီတရား ၁၅-ပါးနဲ့ ပြည့်စုံအောင်လုပ်ပြီးမှ မေတ္တာပွားကြပါ။
မေး။ ။ လူတစ်ယောက်ကို မေတ္တာဘယ်နှစ်ခု ပို့နိုင်ပါသလဲ။ နမူနာ ပို့ပြပါ။
ဖြေ။ ။ လူတစ်ယောက်ကို မေတ္တာ ၄ ခုသာ ပို့နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် -
ပါဠိလို ……………………………………………………………. မြန်မာလို
မမအာစရိယော…………………………………………………. ငါရဲ့ဆရာ (…………….) သည်
၁။ အဝေရာ ဟောတု ………………………………………….. ရန်ကင်းပါစေ
၂။ အဗျာပဇ္ဇော ဟောတု……………………………………….. ကြောင့်ကြကင်းပါစေ
၃။ အနီဃော ဟောတု …………………………………………. ဆင်းရဲကင်းပါစေ
၄။ သုခိ အတ္တာနံ ပရိဟရန္တု ……………………………………. ချမ်းချမ်းသာသာ ရှိပါစေ
လို့ ဒီလေးပါးပဲ ပို့နိုင်ပါတယ်။
မေး။ ။ ငါးရာနှစ်ဆယ့် ရှစ်သွယ်မေတ္တာ အကျဉ်းပို့ပုံကို ဖော်ပြပါ။
ဖြေ။ ။
ပါဠိလို …………………………………………………………. မြန်မာလို
၁။ သဗ္ဗေ သတ္တာ …………………………………………….. ၁။ သတ္တဝါအားလုံး
၂။ သဗ္ဗေ ပါဏာ ……………………………………………… ၂။ အသက်ရှိသူအားလုံး
၃။ သဗ္ဗေ ဘူတာ …………………………………………….. ၃။ ဖြစ်နေသူအားလုံး
၄။ သဗ္ဗေ ပုဂ္ဂလာ …………………………………………….. ၄။ ပုဂ္ဂိုလ်အားလုံး
၅။ သဗ္ဗေ အတ္တဘာဝ ပရိယာပန္နာ ………………………… ၅။ ကိုယ်ခန္ဓာရှိသူ အားလုံး
၆။ သဗ္ဗာ ဣတ္ထိယော ………………………………………… ၆။ မိန်းမသားအားလုံး
၇။ သဗ္ဗေ ပုရိသာ …………………………………………….. ၇။ ယောက်ျားအားလုံး
၈။ သဗ္ဗေ အရိယာ ……………………………………………. ၈။ အရိယာအားလုံးတို့သည်
၉။ သဗ္ဗေ အနရိယာ …………………………………………. ၉။ ပုထုဇဉ်သေက္ခ အားလုံးတို့သည်
၁၀။ သဗ္ဗေ ဒေဝါ ……………………………………………… ၁၀။ နတ်အားလုံးတို့သည်
၁၁။ သဗ္ဗေ မနုဿာ …………………………………………. ၁၁။ လူအားလုံးတို့သည်
၁၂။ သဗ္ဗေ ဝိနိပါတိကာ ……………………………………… ၁၂။ အပါယ်ဘုံသား အားလုံးတို့သည်
၁။ အဝေရာ ဟောန္တု …………………………………………… ၁။ ရန်ကင်းကြပါစေ
၂။ အဗျာပဇ္ဇာ ဟောန္တု …………………………………………. ၂။ စိုးရိမ်ကြောင့်ကြ ကင်းကြပါစေ
၃။ အနီဃာ ဟောန္တု ……………………………………………. ၃။ ဆင်းရဲကင်းကြပါစေ
၄။ သုခိ အတ္တာနံ ပရိဟရန္တု …………………………………… ၄။ ချမ်းသာကြပါစေ
နံပါတ် ၁ မှ ၅ အထိဟာ မည်သူမည်ဝါ၊ ယောက်ျားမိန်းမ စသည် မပိုင်းခြားဘဲ ပို့လို့ အနောဓိသ မေတ္တာ (အနောဒိဿမေတ္တာ)လို့ ခေါ်တယ်။ ၆ က ၁၂ အထိဟာ ယောက်ျား မိန်းမ စသည် ကန့်သတ်ပိုင်းခြားပြီး ပို့လို့ သြဓိသမေတ္တာ (သြဒိဿမေတ္တာဲ)လို့ ခေါ်တယ်။ ပုဂ္ဂိုလ် ၁၂ ဦးအနက် တစ်ဦးဦးကို မေတ္တာ ၄-ပါးစီ ပို့တော့ မေတ္တာ ၄၈-မျိုးရတယ်။
၁။ ပုရတ္တိမာယ ဒိသာယ - အရှေ့အရပ်မှာ
၂။ ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ - အနောက်အရပ်မှာ
၃။ ဥတ္တရာယ ဒိသာယ - မြောက်အရပ်မှာ
၄။ ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ - တောင်အရပ်မှာ
၅။ ပုရတ္တိမာယ အနုဒိသာယ - အရှေ့တောင်ထောင့်မှာ
၆။ ပစ္ဆိမာယ အနုဒိသာယ - အနောက်မြောက်ထောင့်မှာ
၇။ ဥတ္တရာယ အနုဒိသာယ - အရှေ့မြောက်ထောင့်မှာ
၈။ ဒက္ခိဏာယ အနုဒိသာယ - အနောက်တောင်ထောင့်မှာ
၉။ ဟေဠိမာယ ဒိသာယ - အောက်အရပ်မှာ
၁၀။ ဥပရိမာယ ဒိသာယ - အထက်အရပ်မှာ
သဗ္ဗေသတ္တာ - သတ္တဝါအားလုံးတို့သည်။ ………… …………….. ……………. …………… သုခီအတ္တာနံ ပရိဟရန္တု - ချမ်းသာကြပါစေ။
အထက်ပါ အရပ်ဒေသ ၁၀ ခု အနက် တစ်ခုခုမှာ မေတ္တာပေါင်း ၄၈ ခု ပို့နိုင်တဲ့အတွက် မေတ္တာပေါင်း ၄၈၀ ရတယ်။ အရပ် ၁၀ မျက်နှာနဲ့ မတွဲခင် မူလ ၄၈ နဲ့ ပြန်ပေါင်းတော့ ၅၂၈ (ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ်မေတ္တာ) ဖြစ်ပါတယ်။
(ဒီ ၅၂၈ သွယ် မေတ္တာပို့နည်းက ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ် ပါဠိတော် မေတ္တာကထာကို အကျဉ်းချုပ်ပြီး ရှေးဆရာတော်ကြီးများ စီစဉ်ထားတဲ့ မေတ္တာပို့ အချုပ်ဖြစ်တယ်။)
ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ် ပါဠိတော် မူရင်းအတိုင်း ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ်မေတ္တာကို ခွဲခွဲခြားခြား အကျယ်ပို့လိုသူတွေအတွက် အပြည့်အစုံ ရေးပေးလိုက်တယ်။ မြန်မာလိုပို့နည်းကို ရေးလိုက်တယ်။
သတ္တဝါအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
သက်ရှိအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
ဖြစ်နေသူအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
ပုဂ္ဂိုလ်အားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
ကိုယ်ခန္ဓာရှိသူအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
မိန်းမအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
ယောက်ျားအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
အရိယာအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
ပုထုဇဉ်သေက္ခအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
နတ်အားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
လူအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
အပါယ်ဘုံသားအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
…………………………………………………………………………………………………………… ၄၈
အရှေ့အရပ်မှာ သတ္တဝါအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
အရှေ့အရပ်မှာ သက်ရှိအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
အရှေ့အရပ်မှာ အပါယ်ဘုံသားအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
….. ………. ………….. ……… ……… …………. ………. …….. ……… ………. ……….. ……….. ………… ၄၈
အနောက်အရပ်မှာ သတ္တဝါအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
…….. …….. ………. ……… ………. ……… …….. ………. ……….. ………… ………. ……….. ……….
အနောက်အရပ်မှာ အပါယ်ဘုံသားအားလုံး - ရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ၊ ၄
……….. ……….. ……….. ………. ………. ………. ……….. ……… ……….. ………. ……….. ………… ……… ၄၈
ကျန်အရပ်တွေမှာလဲ ၄၈ စီရအောင် ပွားများလိုက်ရင် ၅၂၈ - သွယ် မေတ္တာ ဖြစ်ပါတယ်။
ပါဠိတော်မူရင်း
အထက်ပါ ၅၂၈ သွယ်သော မေတ္တာအကျယ် ပို့နည်းဟာ မေတ္တာပို့ မူရင်းပါဠိတော်ဖြစ်တဲ့ ပဋိသဗ္ဘိဒါမဂ္ဂ ပါဠိတော် မေတ္တာကထာမှာ လာတဲ့နည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သဒ္ဓါတရားထက်သန်ပြီး အချိန်ရသူတွေဟာ အထက်ပါ ပါဠိတော်နည်းအတိုင်း အကျယ်ပို့သင့်ပါတယ်။ အချိန်မရရင်တော့ ဆရာတော်ကြီးများ နည်းအတိုင်း အကျဉ်းပဲ ဆိုကြပါ။
မေး။ ။ မေတ္တာဟာ ပို့လို့ ရောက်ပါသလား။
ဖြေ။ ။ မေတ္တာဟာ ပို့လို့ ရောက်ပါတယ်။
စရိယာပိဋက ပါဠိတော်မှာ “ချစ်သား သာရိပုတြာ၊ ငါဘုရားဟု သုဝဏ္ဏသာမဖြစ်စဉ် သိကြားမင်း ဖန်ဆင်းပေးသော ကျောင်း၌နေကာ တောထဲမှာ ခြင်္သေ့၊ ကျား တို့ကို မေတ္တာပွားနေတယ်။ ခြင်္သေ့၊ ကျားသစ်၊ ဝံ၊ ကျွဲ၊ သမင်၊ ဝက် တို့နှင့်အတူ နေခဲ့တယ်။ တိရစ္ဆာန်တွေက င့ါကိုမကြောက်၊ ငါကလဲ တိရစ္ဆာန်တွေကို မကြောက်၊ မေတ္တာစွမ်းအား ထောက်ပံ့ထားသည်ဖြစ်၍ ထိုအခါ တောထဲမှာ ငါမွေ့လျော်ခဲ့တယ်” ဟု ဘုရားရှင်က ဟောပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အထူးကျော်ကြားတဲ့ တောရဆရာတော် ဦးသီလဟာ ကျားတွေ ဆင်တွေနဲ့ အတူတူ အန္တရာယ်မရှိဘဲ နေခဲ့တယ်။ ဒီနေရာမှာ သုဝဏ္ဏသာမနဲ့ ဆရာတော်ဦးသီလတို့ရဲ့ မေတ္တာဟာ ဆင် ကျား ခြင်္သေ့ စတဲ့ တောရိုင်းသတ္တဝါတွေဆီ ရောက်လို့သာ တောရိုင်းကောင်တွေဟာ သုဝဏ္ဏသာမနဲ့ ဆရာတော်ဦးသီလတို့ကို မေတ္တာတုံ့ပြန် ချစ်ခင်တာဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် မေတ္တာဟာ ပို့လို့ရောက်တယ်လို့ မှတ်နိုင်ပါတယ်။
ဝိသာခမထေရ်ဟာ စိတ္တလတောင်ကျောင်းမှာ လေးလသီတင်းသုံးပြီး ပြောင်းရွှေ့မယ်အလုပ်မှာ မြစိမ်းပင်နတ်က ငိုပါတယ်။ ဘာကြောင့် ငိုသလဲလို့ မထေရ်ကမေးတော့ အရှင်ဘုရားကြွမယ်ဆိုလို့ ငိုတာပါလို့ လျှောက်တယ်။ အရှင်ဘုရား ဒီမှာသီတင်းသုံးတဲ့အတွက် ဒီအရပ်မှာရှိတဲ့ နတ်၊ ဘီလူး စသည်တွေဟာ အချင်းချင်း မေတ္တာစိတ်ဖြင့် ချစ်ခင်ကြပါတယ်။ အရှင်ဘုရားကြွသွားရင် နတ်၊ ဘီလူးတွေဟာ ငြင်းခုံခိုက်ရန်ဖြစ်ပြီး ကြမ်းတမ်းတဲ့ စကားတွေကို ဆိုကြမယ်လို့ လျှောက်ထားတယ်။ ဒီ ဝိသာခါမထေရ်ရဲ့ အတ္ထုပတ္တိကိုကြည့်ရင် မေတ္တာပို့လို့ရောက်တယ်။ မေတ္တာပို့တဲ့သူမှာသာ အကျိုး ၁၁-ပါးရတာ မဟုတ်ဘူး။ မေတ္တာကို ခံယူတဲ့လူအချင်းချင်းဟာ မေတ္တာတန်ခိုးကြောင့် အချင်းချင်း ချစ်ခင်ကြတယ်ဆိုတာ တွေ့ရတယ်။ ဒါကြောင့် မေတ္တာဟာ ပို့လို့ရတယ်လို့ အခိုင်အမာ မှတ်သားနိုင်ပါတယ်။
မေး။ ။ မေတ္တာပို့သူရဲ့ မေတ္တာကို မတုံ့ပြန်သူဟာ ဘာဖြစ်တတ်ပါသလဲ။
ဖြေ။ ။ မေတ္တာဖြင့် မတုံ့ပြန်သူဟာ မေတ္တာရဲ့တန်ခိုးရှိန်ကြောင့် ဒုက္ခရောက်ရတယ်။ ဗာရာဏသီပြည် ဗြဟ္မဒတ်မင်းကြီးဟာ ဒါန၊ သီလ၊ မေတ္တာဘာဝနာ ပွားနေတယ်။ အပြစ်ရှိလို့ နှင်ထုတ်လိုက်တဲ့ အမတ်တစ်ယောက်က ကောသလမင်းထံဝင်ပြီး ကုန်းတိုက်တဲ့အတွက် ကောသလမင်းက ဗြဟ္မဒတ်မင်းနဲ့ အမတ်တွေကို ဖမ်းဆီးချုပ်နှောင်ထားတယ်။ ဗြဟ္မဒတ်မင်းဟာ ရန်သူတော်ကောသလမင်းကို အမျက်မထွက်ဘဲ မေတ္တာပွားနေရာ မေတ္တာစျာန်ကို ရရှိတယ်။ ထိုမေတ္တာတရားရဲ့တန်ခိုးကြောင့် ကောသလမင်းရဲ့ကိုယ်မှာ မီးမြှိုက်ခံရသလို ပူလောင်နေတယ်။ ကောသလမင်းဟာ အထူးနာကျင် အခံရခက်တဲ့အတွက် ဘာကြောင့် ဒီလိုဖြစ်ရသလဲလို့ မှူးမတ်တွေကို မေးတယ်။ မှူးမတ်တွေက သီလရှိတဲ့ မေတ္တာရှင် ဗြဟ္မဒတ်မင်းကို ပြစ်မှားမိတဲ့အတွက်ဖြစ်ကြောင်း လျှောက်ထားတော့မှ ကောသလမင်းဟာ ဗြဟ္မဒတ်မင်းကို သွားရောက်ကန်တော့ပြီး တိုင်းပြည်ကို ပြန်ပေးတယ်လို့ သေယျဇာတ်မှာ ပြတယ်။
ဧကရာဇ ဇာတ်တော်ထဲမှာလဲ ကောသလတိုင်းရှင် ဒုဗ္ဘိသေနမင်းက ဗာရာဏသီပြည် ဗြဟ္မဒတ်မင်းကို တိုက်ခိုက်သိမ်းယူပြီး မင်း မှူးမတ်တွေကို ချုပ်နှောင်ထားတယ်။ ဗြဟ္မဒတ်မင်းက ဒုဗ္ဘိသေနမင်းကို အာရုံပြုပြီး မေတ္တာပို့သလို့ မေတ္တာစျာန်ကို ရတယ်။ ဒုဗ္ဘိသေနမင်း ကိုယ်တွေပူလောင်လို့ ဗာရာဏသီမင်းကို ထောင်ကလွှတ်ပြီး ကန်တော့ရတယ်။
ရတနာသုံးပါးကို မကြည်ညိုဘဲ ဘုရားရှင်ကြွလာက ကြိုကြစတမ်းဆိုတဲ့ ကတိကဝတ်အရ ဘုရားရှင်ကို ကြိုဆိုတဲ့ ရောဇမလ္လမင်းကို စိတ်နှလုံး နူးညံ့အောင်ပြုဖို့ ညီတော်အာနန္ဒ လျှောက်တဲ့အတွက် ဘုရားရှင်က ရောဇကို သီးသန့်အာရုံပြုကာ မေတ္တာဖြန့်ဝေတော်မူတယ်။ ရောဇမလ္လမင်းဟာ အမိနဲ့ ကွဲနေတဲ့ နွားငယ်လို အငြိမ်မနေနိုင်ဘဲ နောက်ဆုံး ဘုရားကျောင်းတော်ကို လိုက်လာရတယ်။
ဒီသေယျဇာတ်၊ ဧကရာဇဇာတ်၊ ရောဇမလ္လမင်းတို့ကို ထောက်ကြည့်ရင် မေတ္တာပို့သူ မေတ္တာရှင်ကို မေတ္တာနဲ့ မတုံ့ပြန်တဲ့လူဟာ မေတ္တာတန်ခိုးတော်အရ ပူလောင်ပြင်းပြ ဒုက္ခရောက်ရတယ်။ မေတ္တာရှင်ဆီကို လာရောက်ဦးညွှတ်ရတယ်ဆိုတာနဲ့ မေတ္တာပို့လို့ ရောက်တယ်ဆိုတဲ့ သက်သေသာဓကတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ ငါက သူ့ကို ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ်သော မေတ္တာနဲ့ပဲ ချစ်ပါတယ်ဆိုတဲ့ စကားဟာ မှန်ရဲ့လား။
ဖြေ။ ။ မမှန်ပါဘူး။ အထက်မှာ ပြခဲ့တဲ့အတိုင်း လူတစ်ယောက်ဟာ တစ်ယောက်ကို မေတ္တာစိတ် ၄ ခုနဲ့သာ ချစ်နိုင်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်ကို မေတ္တာလေးခုသာ ပို့နိုင်ပါတယ်။ အထက်ပါ ၅၂၈ သွယ် မေတ္တာပို့ကို ကြည့်ရင် ရှင်းလင်းပါလိမ့်မယ်။ ရှေးခေတ် မေတ္တာစာအချို့မှာ “ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ် မေတ္တာသွန်းလောင်းကာဖြင့်”စတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးဆီရေးတဲ့ မေတ္တာစာထဲမှာ မှားယွင်းသုံးနှုံးလာခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
တစ်နည်းအားဖြင့်တော့ ပြောသူရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က ကိလေသာအချစ်နဲ့ မချစ်ဘူး၊ မေတ္တာချစ်ပဲ ချစ်တယ်လို့ ပြောလိုတာကို မေတ္တာချစ်လို့ မပြောဘဲ ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ်မေတ္တာနဲ့ ချစ်တယ်လို့ အသုံးအနှုန်း လွဲမှားသုံးမိတယ်လို့ ယူဆနိုင်ပါတယ်။
မေး။ ။ အချစ်နဲ့မေတ္တာဟာ တူသလား၊ မတူဘူးလား။
ဖြေ။ ။ အဘိဓမ္မာသဘောအရ အချစ်နဲ့ မေတ္တာဟာ မတူပါဘူး။ အချစ်ဆိုတာက တဏှာလောဘ စေတသိက်ဖြစ်ပါတယ်။ မေတ္တာဆိုတာက အဒေါသ ကုသိုလ်စေတသိက် ဖြစ်ပါတယ်။ အချစ်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး တစ်ခါတစ်ရံ စိတ်ချမ်းသာ ပျော်ရွှင်မှုရှိသလို၊ ရံခါ စိတ်ညစ်ရတယ်။ ပူပန်သောက ရောက်ရတယ်၊ စိုးရိမ်ပူဆွေးရတတ်ပါတယ်။ မေတ္တာက အမြဲတမ်း အေးမြကြည်လင်နေတဲ့အတွက် မေတ္တာစိတ် ကိန်းဝပ်နေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ဟာ အမြဲစိတ်ချမ်းသာပါတယ်။
ဒါပေမယ့် နေ့စဉ် မြန်မာတို့ အရပ်သုံးမှာတော့ မေတ္တာနဲ့ အချစ်ကို အတူတူလို့ သုံးနေကြပါတယ်။ အချစ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးဟာ နည်းနည်းရိုင်းတယ်။ ညစ်ညမ်းတယ်လို့ ယူဆပြီး အချစ်အစား မေတ္တာဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးနေကြပါတယ်။ ဘယ်သူက ဘယ်သူ့ကို မေတ္တာရှိနေတယ်၊ လူငယ်ချင်း မေတ္တာမျှနေကြတယ်ဆိုတာက ကိလေသာလောဘအချစ်ကို ယဉ်ကျေးအောင် သုံးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ မိဘက သားသမီးကို ချစ်တာဟာ မေတ္တာချစ်လား၊ တဏှာချစ်လား။
ဖြေ။ ။ မိဘက သားသမီးကိုချစ်တာ၊ သားသမီးက မိဘကိုချစ်တာ၊ လင်မယားဆွေမျိုးသားချင်း အပြန်အလှန်ချစ်ကြတာဟာ သံယောဇဉ်မကင်းတဲ့ တဏှာအချစ်ဖြစ်တယ်။ ကျမ်းဂန်တွေမှာတော့ ဂေဟသိတပေမ = အိမ်မှာမှီတဲ့အချစ်၊ အိမ်သူအိမ်သားချစ်လို့ ခေါ်တယ်။ ဘုရားရှင်ရဲ့ ဖွားဘက်တော် ငယ်ကျွန်ကြီး ဆန္နမထေရ်ဟာ ဘုရားရှင်ကို ဂေဟသိတပေမနဲ့ ချစ်ခင်နေတဲ့အတွက် ဘုရားသက်တော်ထင်ရှား ရှိတုန်းမှာ တရားထူးမရဘူး။ ဘုရားပရိနိဗ္ဗာန်စံပြီးမှ တရားထူးရတယ်။ ဒီ အိမ်သူအိမ်သားချစ်၊ သမီးရည်းစားချစ်မျိုးကို မေတ္တာတုလို့ ခေါ်တယ်။
မိဘ သားသမီး ညီအစ်ကို မောင်နှမအချင်းချင်း မေတ္တာစစ်နဲ့ မချစ်နိုင်ဘူးလို့တော့ မမှတ်ရဘူး၊ အထူးသဖြင့် မိဘက သားသမီး၊ သားသမီးက မိဘ အပေါ်မှာ အကျိုးစီးပွား လိုလားနေတာ၊ ကျန်းမာစေလိုတာဟာ အေးမြကြည်လင်တဲ့ မေတ္တာဖြစ်တယ်။ လိပ်မကြီးဟာ သဲထဲမှာ ဥထားပြီး အဝေးက မေတ္တာပို့နေလို့ ဥတွေဟာ မပုပ်ဘူးလို့ဆိုတယ်၊ သားငယ်ကို နို့တိုက်နေတဲ့ နွားမကြီးကို မုဆိုးက လှံနဲ့ထိုးတာ လှံဟာမစူးပဲ ထန်းရွက်လို ပျော့ခွေကျသွားတယ်လို့ ဝိသုဒ္ဓိမဂ်မှာ ပြထားပါတယ်။
ဒါကြောင့် အိမ်သူအိမ်သားအချင်းချင်း မေတ္တာစစ်နဲ့ ချစ်နိုင်တယ်လို့ မှတ်နိုင်ပါတယ်။
မေး။ ။ မေတ္တာရဲ့ အနီးကပ်ရန်သူနဲ့ အဝေးရန်သူတွေဟာ ဘာတွေလဲ။
ဖြေ။ ။ ပဉ္စနာတရား (၃၇)ပါးထဲမှာ တဏှာပေမ - ဂေဟသိတပေမ ခေါ် အိမ်သူအိမ်သားချစ်ဟာ မေတ္တာ အယောင်ဆောင်ပြီး လူသားတွေကို လှည့်ပတ်တတ်တယ်လို့ ပြထားပါတယ်။ အဲဒီတဏှာချစ် မေတ္တာအတုဟာ အနီးရန်သူဖြစ်တယ်။
ဒေါသစိတ်ကတော့ အဝေးရန်သူဖြစ်တယ်။ အဝေးရန်သူ ဝင်ရောက်လာတာကိုတော့ ကိုယ်ကိုယ်တိုင်ရော၊ ဘေးလူကရော အလွယ်တကူ သိနိုင်ပေမယ့် အယောင်ဆောင်ပြီး ဝင်လာတဲ့ မေတ္တာတု အနီးရန်သူကိုတော့ ဘေးလူလဲ သိဖို့ခဲယဉ်းတယ်။ ကာယကံရှင် ကိုယ်တိုင်တောင်မှ ဘယ်အချိန်မှာ ဘယ်လိုဝင်လာမှန်း မသိလိုက်ကြဘူး။ ဒါကြောင့် မေတ္တာဘာဝနာ ပွားနေတဲ့နေရာမှာ အဝေးရန်သူရော အနီးရန်သူပါ မဖျက်ဆီးနိုင်ဖို့ အထူးသတိပြုရမယ်။
မေး။ ။ ဘယ်ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို မေတ္တာစပို့လို့ မရဘူးလဲ။ ဘာကြောင့်လဲ။
ဖြေ။ ။ လုံးဝမချစ်ခင်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်၊ သိပ်ပြီးစွဲလမ်းချစ်ခင်နေတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်၊ အလတ်စားချစ်ခင်နေတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်၊ ရန်သူပုဂ္ဂိုလ်၊ ဒီလေးယောက်ကို မေတ္တာစမပို့ရဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ လုံးဝမချစ်ခင်တဲ့ သာမန်လူတစ်ယောက်ကို မေတ္တာစိတ် သက်ဝင်ပွာများဖို့ မလွယ်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။သိပ်ပြီး ချစ်ခင်စွဲလမ်းနေတဲ့ လူကျတော့လဲ ပြင်းထန်တဲ့ တဏှာချစ်ကနေ ပျော့ပျောင်းနူးညံ့တဲ့ မေတ္တာအဖြစ် ပြန်ပြောင်းဖို့ မလွယ်တဲ့အတွက် ဖြစ်ပါတယ်။ အလယ်အလတ် ချစ်ခင်တဲ့လူကိုလဲ စ စချင်း မေတ္တာအရှိန်မရခင်မှာ မေတ္တာစိတ် သက်ဝင်ပွားများဖို့ မလွယ်လို့ပါပဲ။ ရန်သူအပေါ်မှာ မေတ္တာထားဖို့ မလွယ်တာကတော့ အထင်ရှားဆုံးဖြစ်လို့ ဒီပုဂ္ဂိုလ်လေးယောက်ကို မေတ္တာ စ မပို့ရပါဘူး။ အခြားပုဂ္ဂိုလ်တွေပို့ပြီးလို့ မေတ္တာအရှိန် ရလာတဲ့အခါကျတော့ အဲဒီပုဂ္ဂိုလ်လေးယောက်ကိုလဲ မေတ္တာပို့ရပါတယ်။ မေတ္တာပို့ အစတွင်တော့ ဒီလေးယောက်ကို မပို့ရပါဘူး။
မေး။ ။ ဘယ်ပုဂ္ဂိုလ်မျိုးကို မေတ္တာလုံးဝမပို့ရဘူးလဲ၊ ဘာကြောင့်လဲ။
ဖြေ။ ။ လိင်မတူတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်၊ ဥပမာ ယောက်ျားက မိန်းမကို၊ မိန်းမက ယောက်ျားကို တစ်ယောက်တည်း ခွဲခြားမေတ္တာ မပွားရဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ ဆန့်ကျင်ဘက်လိင်ဖြစ်လို့ မေတ္တာဟာ ရာဂအဖြစ် ပြောင်းလဲပြီး တဏှာရာဂတွေ ထကြွသောင်းကျန်းလာနိုင်လို့ ဖြစ်ပါတယ်။
ပြီးတော့ သေသွားတဲ့လူကို မေတ္တာလုံးဝ မပွားရဘူး။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သေသွားပြီးတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ကို မိမိစိတ်မှာ ထင်မြင်လာအောင် အာရုံပြုလို့ မရတဲ့အတွက် ဖြစ်တယ်။
မေး။ ။ ပထမဆုံး မေတ္တာ ဘယ်သူ့ကို ပို့ရသလဲ။ ဘာကြောင့်လဲ။
ဖြေ။ ။ မေတ္တာပို့မယ့်လူဟာ ပထမဆုံး ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေတ္တာပို့ရမယ်။ ပို့နည်းကတော့ -
အဟံ အဝေရော ဟောမိ၊ ငါသည် ဘေးရန်ကင်းပါစေ။
အဗျာပဇ္ဈော ဟောမိ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ။
အနီဃော ဟောမိ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ။
သုခီ အတ္တာနံ ပရိဟရာမိ၊ ချမ်းသာပါစေ -
လို့ ပို့ရမယ်။
ဘာကြောင့် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပထမ ပို့ရသလဲဆိုတော့ ငါဟာ ရန်ကင်းချင်တယ်။ ဆင်းရဲကင်းပြီး ချမ်းသာချင်တယ်။ အသက်ရှည်ချင်တယ်။ ငါ့လိုပဲ အခြား သတ္တဝါတွေလဲ ချမ်းသာချင်မယ်၊ အသက်ရှည်ချင်မယ်လို့ ကိုယ်ချင်းစာစိတ် ဖြစ်ပေါ်မယ်၊ ဒီကိုယ်ချင်းစာစိတ်ဟာ မေတ္တာစိတ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေမယ်။ ဒါကြောင့် မေတ္တာပျိုးတဲ့အနေနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ပထမဆုံး မေတ္တာပို့ရမယ်။
မေး။ ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေတ္တာပို့ပြီး ဘယ်သူ့ကို ပို့ရမလဲ။
ဖြေ။ ။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေတ္တာပို့ပြီးရင် မိမိ ချစ်ခင်မြတ်နိုးတဲ့ ချီးမွမ်းဖွယ် အလေးပြုဖွယ်ကောင်းတဲ့ ဆရာသမား ကျေးဇူးရှင် စသည်တို့ကို ပို့ရမယ်။ အဲဒီ ချစ်ခင်လေးစားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရဲ့ အကျင့်သီလ၊ အကြားအမြင် ဗဟုသုတ ရှိပုံတွေကို စိတ်မှာ အောက်မေ့ပြီး ငါ့ရဲ့ဆရာ ………….. သည် ဘေးရန်ကင်းပါစေ၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ကိုယ်ရောစိတ်ပါ ချမ်းသာအေးမြပါစေလို့ မေတ္တာလေးချက် ပို့ရမယ်။
ချစ်ခင်လေးစားတဲ့လူကို မေတ္တာပို့ပြီးရင် သိပ်ချစ်ခင်တဲ့ပုဂ္ဂိုလ်ကို မေတ္တာပွားရမယ်၊ ပြီးတော့ အလယ်အလတ် ချစ်ခင်တဲ့သူကို မေတ္တာပွားရမယ်၊ ပြီးတော့ ကိုယ့်မှာ ရန်သူရှိရင် ရန်သူကို မေတ္တာပွားရမယ်၊ ရန်သူမရှိရင် ရန်သူကို ပွားစရာ မလိုဘူး။ ရန်သူကို ပွားရမယ်ဆိုလို့ ပုဂ္ဂိုလ် တစ်ယောက်ယောက်ကို ရန်သူအဖြစ်နဲ့ သတ်မှတ်ပြီး ရန်သူ မဖြစ် ဖြစ်အောင်လုပ်ပြီး ပွားစရာ မလိုဘူး။ အခုလို ကိုယ့်ကို ပထမ၊ ချစ်ခင်လေးစားသူ ဒုတိယ၊ အလွန်ချစ်သူ တတိယ၊ အလွန်ချစ်သူ တတိယ၊ အလတ်ချစ်သူ စတုတ္ထ၊ ရန်သူကို ပဉ္စမ ပို့ရမယ်ဆိုတာက မေတ္တာဘာဝနာကို ပွားများမယ့် မေတ္တာကမ္မဋ္ဌာန်းထိုင်မယ့် ပုဂ္ဂိုလ်တွေအတွက် ဖြစ်တယ်။
မေး။ ။ သာမန် ဗုဒ္ဓဘာသာတွေဟာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေတ္တာပို့ပြီးရင် ဘယ်သူ့ကို မေတ္တာပို့ကြသလဲ။
ဖြေ။ ။ ကမ္မဋ္ဌာန်းထိုင်နေတဲ့ ယောဂီမဟုတ်တဲ့ သာမန်ဗုဒ္ဓဘာသာတွေကတော့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို မေတ္တာပို့ပြီးရင် ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ် မေတ္တာပို့နည်းမှာ ပြခဲ့တဲ့အတိုင်း အနောဓိသပုဂ္ဂိုလ် ၅-မျိုး၊ သြဓိသပုဂ္ဂိုလ် ၇-မျိုး၊ စုစုပေါင်း ၁၂-မျိုးမှာ တစ်ဦးကို မေတ္တာ ၄ ချက်၊ စုစုပေါင်း ၄၈ ချက်ကို ပို့ရပါမယ်။ ပြီးတော့ အရပ် ၁၀ မျက်နှာမှာရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ် ၁၂-မျိုးကို မေတ္တာလေးချက်စီ စုစုပေါင်း ၄၈၀ ပို့ရမယ်။ ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ်သော မေတ္တာ အကျဉ်းအကျယ် ပါဠိလို မြန်မာလို ပို့ပုံတွေကိုတော့ အထက်မှာ ပြခဲ့ပြီးပါပြီ။
မေး။ ။ ၅၂၈ သွယ် မေတ္တာပို့ပြီးတဲ့နောက် အထူးမေတ္တာပို့သင့်တာ ရှိပါသေးသလား။
ဖြေ။ ။ ရှိပါတယ်။ မိမိအိမ်သူအိမ်သား၊ အဝေးရောက် ဆွေမျိုးသားချင်း၊ အထူး ကျေးဇူးရှိသူတွေကို သီးခြား ပို့သင့်ပါတယ်။ ပြီးတော့ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ အကြီးအကဲ အစိုးရအဖွဲ့၊ ဌာနဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ၊ အလုပ်တိုက်ရှင်၊ မန်နေဂျာ စသည့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက် လက်အောက်အမှုထမ်းများ၊ အလုပ်သမားများကို တစ်ဦးစီဖြစ်စေ၊ အစုလိုက်ဖြစ်စေ၊ စိတ်မှာမှန်းပြီး မေတ္တာလေးမျိုးဖြစ်ဖြစ် ချမ်းသာပါစေလို့ မေတ္တာတစ်မျိုးတည်းဖြစ်ဖြစ် ပို့ပေးသင့်ပါတယ်။ မြန်မာလိုပို့တာ အကောင်းဆုံးပါပဲ။
မေး။ ။ မေတ္တာပို့ချင်ရင် ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ်သော မေတ္တာပို့နည်းအတိုင်း အကျဉ်းအကျယ်ပဲ ပို့ရသလား။ ဒီပြင်နည်း မပို့ရဘူးလား။
ဖြေ။ ။ ဒီပြင်နည်းပို့လဲ ရပါတယ်။ သတ္တဝါအားလုံးပေါ်မှာ ဘေးကင်းရန်ကွာ ချမ်းသာစေလိုတဲ့ မေတ္တာစေတနာ ရောက်ဖို့က အဓိကပါပဲ။ ဒါကြောင့် မေတ္တာသုတ်ပါဠိတော်မှာဆိုရင် …
သုခိနောဝ ခေမိနော ဟောန္တု၊
သဗ္ဗသတ္ထာ ဘဝန္တု သုခိတတ္တာ။
သတ္တဝါအားလုံး ကိုယ်ချမ်းသာပါစေ၊ ဘေးရန်ကင်းပါစေ၊ စိတ်ချမ်းသာပါစေလို့ ပို့တယ်။ ပြီးတော့ …
ယေကေစိ ပါဏဘူတတ္ထိ။ တသာဝါစသည်ဖြင့် ကြောက် မကြောက် သတ္တဝါတွေ၊ မြင်ဖူး၊ မမြင်ဖူးတဲ့ သတ္တဝါတွေ။ အနီးအဝေးရှိ သတ္တဝါတွေ၊ ရဟန္တာနဲ့ ပုထုဇဉ် သေက္ခသတ္တဝါတွေ၊ အရှည် အတို အလတ် သတ္တဝါတွေ၊ အကြီး အငယ် အလတ် သတ္တဝါတွေ၊ အဝ အပိန် မပိန်မဝ သတ္တဝါတွေ ကိုယ်ရောစိတ်ပါ ချမ်းသာကြပါစေလို့ မေတ္တာပွားပါတယ်။ သတ္တဝါတွေကို အာရုံပြုပုံချင်းလဲ မတူဘူး။ မေတ္တာပို့ပုံချင်းလဲ မတူဘူး။ ဒါကြောင့် ကြိုက်သလို ပို့နိုင်ပါတယ်။
မေး။ ။ မေတ္တာသုတ်နဲ့ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ် ဘာဖြစ်လို့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေ တစ်မျိုးစီဟောသလဲ။
ဖြေ။ ။ အချို့ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို သတ္တဝါတွေလို့ ခေါ်မှ၊ အချို့က ပါဏ ဘူတ ပုဂ္ဂလ စသည်ခေါ်မှ။ ယောက်ျား မိန်းမ အကြီးအငယ် အပိန်အဝ စသည်ဖြင့် ခေါ်တဲ့ မေတ္တာပို့တဲ့ သတ္တဝါတွေကို ဉာဏ်ထဲမှာ ထင်တယ်။ ပုဂ္ဂိုလ်အမျိုးမျိုးရဲ့ ဉာဏ်အမြင်ပေါက်မှု အမျိုးမျိုးရှိလို့ သတ္တဝါတွေကို အမျိုးမျိုးခေါ်ထားတယ်။ မေတ္တာပို့မယ့်လူတွေက ကြိုက်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်အမည်ကို ခေါ်ပြီး မေတ္တာပို့နိုင်အောင်လို့ အမျိုးမျိုးပြထားတယ်။ ဒါကြောင့် ပုဂ္ဂိုလ် သတ္တဝါတွေရဲ့ နာမည် အမျိုးစုံတွေကို ခေါ်ပြီး မေတ္တာမပို့ဘဲ သတ္တဝါအားလုံး ပို့ပို့၊ ပုဂ္ဂိုလ်အားလုံး၊ ယောက်ျား၊ မိန်းမ အားလုံးစတဲ့ တစ်ခုခုကို ခေါ်ပြီး မေတ္တာပို့ရင်လဲ ပြီးပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရှေးဆရာတော်ကြီးတွေက အောက်ပါအတိုင်း သတ္တဝါတွေကို ကုန်းနေ၊ ရေနေ၊ ကောင်းကင်နေ သုံးမျိုးခွဲပြီး မေတ္တာပို့ကြပါသေးတယ်။ ဗုဒ္ဓဘာသာတွေ အရများတဲ့ မေတ္တာပို့ဖြစ်လို့ ဖော်ပြလိုက်ပါတယ်။
ဥဒ္ဓံ ယာဝ ဘဝဂ္ဂါစ၊ အဓော ယာဝ အဝီစိတော။
သမန္တာ စက္ကဝါဠေသု ယေသတ္တာ။
(ပထဝီစရာ)၊ အဗျာပဇ္ဇာ နိဝေရာစ၊ နိဒုက္ခာစ နုပ္ပဒ္ဒဝါ။
အထက်ဘဝဂ်၊ အောက်အဝီစိ၊ အတွင်း စကြဝဠာရှိ (ကုန်းနေ) သတ္တဝါအားလုံး ကြောင့်ကြကင်းကြပါစေ၊ ဘေးရန်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ဥပဒ်ကင်းပါစေ။
ပါဠိ ပထဝီစရာ နေရာမှာ ဥဒကေစရာ လဲပြီး မြန်မာကုန်းနေ သတ္တဝါနေရာမှာ ရေနေသတ္တဝါ အစားသွင်းပြီး ရေသတ္တဝါတွေကို မေတ္တာပို့ပါ။
ပထဝီစရာ နေရာမှာ အာကာသေစရာ လဲပြီး ကုန်းနေသတ္တဝါနေရာမှာ ကောင်းကင်နေသတ္တဝါလို့ ပြောင်းကာ ကောင်းကင်သတ္တဝါကို မေတ္တာပို့ပါ။
မေး။ ။ မေတ္တာပို့လို့ ဘာအကျိုးတွေရသလဲ။
ဖြေ။ ။ မေတ္တာပို့တဲ့အတွက် ပို့တဲ့လူမှာ အောက်ပါ မေတ္တာအကျိုး ၁၁-မျိုးကို ရပါတယ်။
အိပ်နိုးချမ်းသာ၊ ယုတ်မာမမက်၊ နှစ်သက်လူနတ်၊ စောင့်မှတ် နတ်များ၊ ဆိပ်ကားမနှံ့၊ စိတ်ပြန့်တည်ကြည်၊ ရွှင်သည့်မျက်နှာ၊ သေခါမတွေ၊ လားလေဗြဟ္မာ၊ ဆယ့်တစ်ခါဟု၊ မေတ္တာနိသင်၊ ကျိုးဆက်ထင်သည်၊ ရှင်လူအများ ကျင့်ရာသော် …
ဆိုတဲ့ ဝိသုဒ္ဓိမဂ် နိသျှဆရာတော်ရဲ့ လင်္ကာအရ-
၁။ ချမ်းသာစွာ အိပ်ရတယ်။
၂။ ချမ်းသာစွာ နိုးရတယ်
၃။ အိပ်မက်ဆိုး မမက်ဘူး။
၄။ လူတွေ ချစ်တယ်။
၅။ နတ်တွေ ချစ်တယ်။
၆။ နတ်တွေက စောင့်ရှောက်တယ်။
၇။ မီးမလောင်၊ အဆိပ်မတက်၊ လက်နက်မထိဘူး။
၈။ စိတ်တည်ငြိမ်တယ်။
၉။ မျက်နှာကြည်လင် ရွှင်ပြုံးတယ်။
၁၀။ ကြည်ကြည်လင်လင် သေရတယ်။
၁၁။ သေရင် ဗြဟ္မာ့ပြည် ရောက်နိုင်တယ်။
အဲဒီ အကျိုး ၁၁-မျိုးကို ခံစားရတယ်။
ပြီးတော့ ဣတိဝုတ် ပါဠိတော် မေတ္တာ ဘာဝနာသုတ်မှာ ဒါန၊ သီလ စတဲ့ ပုညကိရိယာဝတ္ထု ၁၀-မျိုးကို ပြုလုပ်နေမှုဟာ မေတ္တာစျာန်ကို ပွားများမှုရဲ့ တစ်ဆယ့်ခြောက်စိတ် တစ်စိတ်ကိုပင် မမီဘူး။ မေတ္တာဘာဝနာ အကျိုးကသာ လွှမ်းမိုးတောက်ပြောင် ထွန်းလင်း တင့်တယ်တယ်လို့ ဟောထားတယ်။
ပြီးတော့ မျက်စိတစ်မှိတ် လက်ဖျောက်တစ်တီးကြာလောက် မေတ္တာဘာဝနာကို ပွားများပြီးတဲ့ ရဟန်းဟာ တိုင်းသူပြည်သား ဒကာ ဒကာမတွေက အမြတ်တနိုး လှူဒါန်းတဲ့ဆွမ်းကို စားသင့် စားထိုက်ပြီလို့ အင်္ဂုတ္တိုရ်မှာ ဟောပါတယ်။
အခုကာလ မေတ္တာ ဘာဝနာ ပွားများပြီး အကြားအမြင်ပေါက်ကာ သတ္တဝါတွေကို ကူညီစောင့်ရှောက်နေတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ထူး ပုဂ္ဂိုလ်မြတ်တွေ အထင်အရှား ရှိနေတာဟာလဲ မေတ္တာရဲ့တန်ခိုးကို ဖော်ပြနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ နွားနို့တစ်ညှစ်၊ နံ့သာတရှုပ် ရှုသောကာလမျှ မေတ္တာဘာဝနာကို ပွားများတာက ဆွမ်းဟင်းကောင်း အိုးကြီးတစ်ရာ ချက်လှူရသည်ထက် အကျိုးများကြောင်း နိဒါနသံယုတ် သြပမ္မသုတ်မှာ ဟောထားပါတယ်။
အလွန်ထက်လှတဲ့ လှံသွားကို လူတွေ မကိုင်ဝံ့သလို မေတ္တာဘာဝနာ ပွားများနေသူကို ဘီလူး၊ အစိမ်းသရဲတွေက မပူး မကပ်ဝံ့ဘူးလို့ နိဒါနသံယုတ် သတ္တိသုတ်မှာ ဟောထားတယ်။
ယောက်ျားများတဲ့ အိမ်ကို ခိုးသားဓားပြ မနှိပ်စက်နိုင်သလို မေတ္တာဘာဝနာ ပွားထားသူကို ဘီလူး သရဲတွေက မကပ်ရောက် မနှိပ်စက်နိုင်ကြောင်း နိဒါနသံယုတ်မှာ ဟောထားတယ်။
မေတ္တာအကျိုးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဟောထားချက်တွေ ပိဋကမှာ အတော်များများ ရှိပါသေးတယ်။
မေး။ ။ ညအိပ်တဲ့အခါ ဟောက်တတ်၊ ယောင်တတ်၊ သွားကြိတ်တတ်၊ အအိပ်ကြမ်းတဲ့ လူတွေဟာ မေတ္တာ များများပို့အိပ်ရင် အထက်ပါအကျင့်တွေ ပျောက်တယ်ဆိုတာ ဖြစ်နိုင်ပါသလား။
ဖြေ။ ။ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ မေတ္တာပို့သူ ရရှိတဲ့ အကျိုး ၁၁-ပါးထဲမှာ ချမ်းသာစွာ အိပ်ရတယ်။ ချမ်းသာစွာ နိုးရတယ်။ အိပ်မက်ဆိုးတွေ မမက်ဘူးလို့ ပါပါတယ်။ ဟောက်တယ်၊ ယောင်တယ်၊ သွားကြိတ်တယ်၊ အိပ်တဲ့အခါ ငြိမ်ငြိမ်ဆိမ်ဆိမ် သိပ်မရှိဘဲ လူးလှိမ့် ကန်ကျောက်ပြီး အိပ်ရတယ်ဆိုတာက သက်သက်သာသာ မအိပ်နိုင်တဲ့သဘော၊ ချမ်းချမ်းသာသာ မနိုးရတဲ့ သဘော ဖြစ်ပါတယ်။ မေတ္တာပွားများပြီး အိပ်ခြင်းဖြင့် အထက်ပါ ရောဂါတွေ ပျောက်ပြီး မေတ္တာအကျိုးတွေကို ခံစားရဖို့ ရှိပါတယ်။ ကျမ်းဂန်မှာ တိုက်ရိုက်မလာပေမယ့် ချမ်းသာစွာ အိပ်ရ နိုးရတယ်ဆိုတဲ့ မေတ္တာအကျိုး ၂-ပါးမှာ အကျုံးဝင်တဲ့အတွက် မေတ္တာ အထူးပို့အိပ်တဲ့လူဟာ အအိပ်ကြမ်း၊ ဟောက်ခြင်း၊ သွားကြိတ်ခြင်းတွေ ပျောက်နိုင်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဆရာတော်ကြီး တစ်ပါးက ဟောက်တတ်တဲ့ ဒုလ္လဘ ရဟန်းတစ်ပါးကို နည်းပေးလမ်းပြ ပြုလုပ်ခဲ့ရာ တစ်လအတွင်း နည်းပါးသွားပြီး နှစ်လလောက်မှာ လုံးဝပျောက်သွားခဲ့တယ်။ သူ့ရဲ့ကိုယ်တွေ့ကို သူငယ်ချင်းတွေကို တစ်ဆင့်ပြောပြရာက သူငယ်ချင်းတွေလဲ လက်တွေ့ ပျောက်ကင်း ခံစားရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဟောက်တတ်၊ သွားကြိတ်တတ်၊ အအိပ်ကြမ်းရောဂါတွေကို ကုနိုင်တဲ့ ခေတ်မီဆေးဝါး သိပ္ပံဆေး မရှိသေးဘဲ တန်ဖိုးမကြီးတဲ့ လက်တွေ့ပျောက်ကင်းနေတဲ့ ဘုရားရှင်ရဲ့ မေတ္တာဆေးတော်ကြီးကို ယုံကြည်စွာ မှီဝဲနိုင်ကြပါစေ။
မေး။ ။ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ ပွားနည်းတွေဟာ ပါဠိတော်မှာ မရှိဘူးဆိုတာ ဟုတ်ပါသလား။
ဖြေ။ ။ ဟုတ်ပါတယ်။ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ် ပါဠိတော်မှာတော့ ၅၂၈ သွယ် မေတ္တာပွားနည်းပဲ ရှိပါတယ်။ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ ပွားလိုသူတွေဟာ မေတ္တာပွားနည်းကို နည်းမှီပြီး ပွားနိုင်ကြဖို့ ရှေးဆရာတော်ကြီးတွေက ထည့်သွင်းစီစဉ်ထားပါတယ်။ လူတိုင်းပွားရမယ်လို့တော့ မဆိုလိုပါဘူး။ ဗြဟ္မစိုရ်တရား လေးပါးလုံး စုံသွားအောင် ဆိုပြီး ဆရာတော်ကြီးတွေက ထည့်ပေးထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာတော်ကြီးတွေကလဲ မဟာဝဂ္ဂသံယုတ် မေတ္တာသဟဂတသုတ် ပါဠိတော်မှာ မေတ္တာစိတ် ပျံ့နှံ့စေရန် ဟောတာကို မှီးပြီး ထည့်သွင်းစီစဉ်လိုက်တာ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ တစ်ရာ့သုံးဆယ့်နှစ်သွယ် ကရုဏာပွားပုံ ပို့ပုံကို အကျဉ်းဖော်ပြပြပါ။
ဖြေ။ ။ အထက်မေတ္တာမှာ ဖော်ပြခဲ့တဲ့ သြဓိသ၊ အနောဓိသ ပုဂ္ဂိုလ် ၁၂-မျိုးဟာ ဆင်းရဲဒုက္ခ ကြုံတွေ့နေရင် သဗ္ဗေသတ္တာ ဒုက္ခာမုစ္စန္တု - ဆင်းရဲဒုက္ခ ရောက်နေကြတဲ့ သတ္တဝါအားလုံး ဆင်းရဲဒုက္ခမှ လွတ်ကင်းပါစေလို့ ကရုဏာ ၁၂-မျိုးကို ပွားရမယ်။ ပြီးတော့ အရပ် ၁၀ မျက်နှာမှာရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ် ၁၂၀ ကို ဆင်းရဲဒုက္ခ ရောက်နေကြတဲ့ အရှေ့အရပ်မှာ များသတ္တဝါ ဆင်းရဲ ကင်းကွာကြပါစေ စသည်ဖြင့် ကရုဏာ ၁၂၀ ပို့ရမယ်။ အဲဒီတော့ ကရုဏာ ၁၃၂-ပါး ဖြစ်သွားတယ်။
မေး။ ။ ၁၃၂ သွယ် မုဒိတာပွားပုံ အကျဉ်း ဖော်ပြပါ။
ဖြေ။ ။ ကရုဏာမှာ ပွားသလိုပဲ သဗ္ဗေသတ္တာ ယထာလဒ္ဓ သမ္ပတ္တိတော မာဝိဂစ္ဆန္တု = ချမ်းသာနေကြတဲ့ အားလုံး သတ္တဝါ ရမြဲစည်းစိမ် ရပါစေလို့ မုဒိတာ ၁၂-မျိုး၊ ချမ်းသာနေကြတဲ့ အရှေ့အရပ်မှာ များသတ္တဝါ ရမြဲစည်းစိမ် ရကြပါစေလို့ မုဒိတာ ၁၂၀ ပေါင်းလိုက်ရင် မုဒိတာ ၁၃၂-ပါး ဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ ၁၃၂ သွယ် ဥပေက္ခာပွားပုံကို ဖော်ပြပါ။
ဖြေ။ ။ သဗ္ဗေသတ္တာ ကမ္မသကာ = အားလုံးသတ္တဝါ ကံတရားသာ ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာ ရှိကြတယ်။ …. သဗ္ဗေဝိနိပါတိကာ ကမ္မသကာ = အပါယ်ဘုံ သတ္တဝါ ကံတရားသာ ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာ ရှိကြတယ်လို့ ဥပေက္ခာ ၁၂-မျိုးကို ပွားနိုင်တယ်။
ပုရတ္တိမာယ ဒိသာယ သဗ္ဗေသတ္တာ ကမ္မသကာ = အရှေ့အရပ်ရှိ သတ္တဝါ ကံတရားသာ ကိုယ်ပိုင်ဥစ္စာ ရှိကြတယ် စသည်ဖြင့် အရပ်ဒေသ တစ်ခုမှာ ပုဂ္ဂိုလ် ၁၂ ယောက်ကို ၁၂ ခါ ပွားရမယ်။ အရပ် ၁၀ မျက်နှာ ဥပေက္ခာ ၁၂၀ ရမယ်။ အရပ် မသတ်မှတ်တဲ့ ဥပေက္ခာ ၁၂ နဲ့ ပေါင်းလိုက်ရင် တစ်ရာ့သုံးဆယ့်နှစ်သွယ် ဥပေက္ခာ ဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ ဗြဟ္မစိုရ်တရား ပွားနည်းအကျယ် ဘယ်လောက် ရသလဲ။
ဖြေ။ ။
ငါးရာ့နှစ်ဆယ်ရှစ်သွယ်မေတ္တာ - ၅၂၈
တစ်ရာ့သုံးဆယ့်နှစ်သွယ် ကရုဏာ - ၁၃၂
တစ်ရာ့သုံးဆယ့်နှစ်သွယ် မုဒိတာ - ၁၃၂
တစ်ရာ့သုံးဆယ့်နှစ်သွယ် ဥပေက္ခာ - ၁၃၂
စုစုပေါင်း ဗြဟ္မစိုရ်တရား = ၉၂၄-ပါး ရှိပါတယ်။
မေး။ ။ ရှေးဆရာတော်ကြီးတွေက ဗြဟ္မစိုရ်တရား ၉၂၄-ပါးကို အကျဉ်းဆုံးပွားနည်း ဘယ်လို စီစဉ်ခဲ့သလဲ။
ဖြေ။ ။ သဗ္ဗေသတ္တာ သဗ္ဗေပါဏာ သဗ္ဗေဘူတာ သဗ္ဗေပုဂ္ဂလာ သဗ္ဗေအတ္တဘာဝ ပရိယာပန္နာ၊ သဗ္ဗာ ဣတ္တိယော သဗ္ဗေပုရိသာ သဗ္ဗေအရိယာ သဗ္ဗေအနရိယာ သဗ္ဗေဒေဝါ သဗ္ဗေမနုဿာ သဗ္ဗေဝိနိပါတိကာ …
အဝေရာ ဟောန္တု အဗျာ ပေဇ္ဇာ ဟောန္တု အနီဃာ ဟောန္တု သုခီ အတ္တာနံ ပရိဟရန္တု (မေတ္တာလေးပါး)၊ ဒုက္ခာ မုစ္စန္တု (ကရုဏာ) ယထာလဒ္ဓသမ္ပတ္တိတော မာဝိဂစ္ဆန္တု (မုဒိတာ) ကမ္မသကာ (ဥပေက္ခာ)
ပုရတ္တိမာယ ဒိသာယ ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ ဥတ္တရာယ ဒိသာယ ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ ပုရတ္တိမာယ အနုဒိသာယ၊ ပစ္ဆိမာယ အနုဒိသာယ ဥတ္တရာယ အနုဒိသာယ ဒက္ခိဏာယ အနုဒိသာယ ဟောဋ္ဌိမာယ ဒိသာယ ဥပရိမာယ ဒိသာယ။
သဗ္ဗေသတ္တာ သဗ္ဗေပါဏာ … သဗ္ဗေ ဝိနိပါတိကာ … အဝေရာ ဟောန္တု အဗျာပဇ္ဈာ ဟောန္တု … ကမ္မသကာ။
အဲဒီ အခုပြခဲ့တာကတော့ ဗြဟ္မစိုရ်တရား ၉၂၄-ပါးကို အကျဉ်းချုံးပြီး ပွားခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ အထက်မှာ ပြပြီးဖြစ်လို့ မြန်မာလိုလဲ ပွားတတ်လောက်ပါပြီ။
မေး။ ။ မေတ္တာချည်း သက်သက် သီးခြား ခွဲပွားလို့ကော မရဘူးလား။
ဖြေ။ ။ ရပါတယ်။ မေတ္တာသက်သက် ခွဲပွားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေလဲ အများပဲ ရှိပါတယ်။ ကမ္မဋ္ဌာန်းဘာဝနာ ပွားတဲ့ အခါမှာလဲ တစ်ခုစီ ပွားရတာပါပဲ။ မေတ္တာတစ်ခုတည်း ပွားရုံနဲ့ စျာန်သမာဓိကို ရနိုင်ပါတယ်။ အခုလို မေတ္တာ အကျဉ်းသက်သက် ပွားချင်ရင်တော့ သုခီအတ္တာနံ ပရိဟရန္တုမှာ ရပ်လိုက်ရုံပါပဲ။
မေး။ ။ ကရုဏာတစ်မျိုးတည်း၊ မုဒိတာတစ်မျိုးတည်း ဥပေက္ခာတစ်မျိုးတည်း ပွားချင်ရင် ဘယ်လိုပွားရမလဲ။
ဖြေ။ ။ (က) သဗ္ဗေသတ္တာ … သဗ္ဗေ ဝိနိပါတိကာ၊ ဒုက္ခာ မုစ္စန္တုလို့ ပွားများရင် ကရုဏာသက်သက် ပွားနည်း ဖြစ်ပါတယ်။
(ခ) သဗေသတ္တာ … သဗ္ဗေ ဝိနိပါတိကာ ယထာလဒ္ဓ သမ္ပတ္တိတော မာဝိဂစ္ဆန္တုလို့ ပွားရင် မုဒိတာသက်သက် ပွားနည်း ဖြစ်ပါတယ်။
(ဂ) သဗ္ဗေသတ္တာ … သဗ္ဗေ ဝိနိပါတိကာ ကမ္မသကာလို့ ပွားရင် ဥပေက္ခာသက်သက် ပွားနည်း ဖြစ်ပါတယ်။
မေး။ ။ ငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ်မေတ္တာ အကုန်မပွားဘဲနဲ့ အကျဉ်းချုပ်ပွားလို့ ရပါသလား။
ဖြေ။ ။ ရပါတယ်။ သဗ္ဗေသတ္တာ သတ္တဝါအားလုံး ဆိုတဲ့အထဲမှာ ပိုးမွှားတိရစ္ဆာန် လူ နတ် ဗြဟ္မာ သတ္တဝါအားလုံး ပါဝင်ပြီးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အကျဉ်းဆုံးနဲ့ အထိရောက်ဆုံး မေတ္တာပို့ချင်ရင် သတ္တဝါအားလုံး ဘေးရန်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာကြပါစေလို့ ပို့ရမယ်။ သတ္တဝါအားလုံး ဘေးရန်ကင်းပါစေလို့ တစ်မျိုးတည်း၊ စိုးရိမ်ကင်းပါစေ၊ ဆင်းရဲကင်းပါစေ၊ ချမ်းသာပါစေ ဆိုတာတွေကို တစ်မျိုးစီပဲ ပို့လို့ရပါတယ်။
သတ္တဝါအားလုံးလို့ ဆိုတဲ့အခါ ပိုးမွှားတိရစ္ဆာန် လူ နတ် ဗြဟ္မာတွေကို အာရုံထဲမှာ ပေါ်အောင် ကြိုးစားရမယ်။ ဒီသတ္တဝါတွေ အပေါ်မှာ တကယ်လဲ ဘေးရန်ကင်းကွာ ချမ်းသာစေလိုတဲ့ စိတ်စေတနာ ရှိရမယ်။ ဟိုကြည့် ဒီကြည့် စိတ်က တောင်ရောက် မြောက်ရောက် လျှောက်ဆိုနေရင်၊ အဖွဲ့လိုက် မေတ္တာပို့တဲ့အခါ အများနဲ့ ရောယောင် ဆိုသွားရင်တော့ မေတ္တာပို့တာ မဟုတ်ဘဲ မေတ္တာရွတ်ဖတ်တာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ မေတ္တာပို့တယ်ဆိုတာ စိတ်လုပ်ငန်း သမာဓိလုပ်ငန်း ဖြစ်တဲ့အတွက် စိတ်စေတနာ ပါပါနဲ့ မေတ္တာပို့အစစ်ဖြစ်ဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။
အချိန်ရလို့ မေတ္တာကို များများ ကြာကြာ ပွားများချင်တယ်ဆိုရင် အထက်ပါအတိုင်း သတ္တဝါအားလုံး ချမ်းသာပါစေဆိုတာ အကြိမ်ကြိမ် အထပ်ထပ် ပွားများပေးပါ၊ ပြီးတော့ မိမိ အထူးမေတ္တာပို့သင့်တဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်တွေကို အမည်ဖော်ပြီး ပို့ပါ။ ဒါ အကျဉ်းဆုံးနဲ့ အထိရောက်ဆုံး မေတ္တာပို့နည်းပါပဲ။
မေး။ ။ ဘုရားရှေ့မှာ မထိုင်ဘဲ အိပ်ရာထဲမှာ လှဲရင်း၊ ရုံးအလုပ်စားပွဲမှာ ထိုင်ရင်း၊ လမ်းလျှောက်ရင်း မေတ္တာပို့လို့ ရပါသလား။
ဖြေ။ ။ ရပါတယ်၊ ဘုရားရှင်ကိုယ်တိုင်က မေတ္တသုတ်မှာ တိဋ္ဌံ စရံနိသိန္နော ဝါသယာနော ယာဝတဿ ဝိတမိဒ္ဓေါ ရပ်ရင်း၊ သွားရင်း၊ ထိုင်ရင်း၊ လျောင်းရင်း၊ အိပ်ငိုက်မနေဘူးဆိုရင် မေတ္တာပွားနေနိုင်တယ်လို့ ဟောထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဆင်းရဲ ချမ်းသာမရွေး၊ နေရာမရွေး၊ အလွယ်အကူဆုံး ပြုလုပ်နိုင်တဲ့ မေတ္တာဘာဝနာကို လူတိုင်း ပွားကြဖို့ အထူးသတိပေး တိုက်တွန်းပါတယ်။
မေး။ ။ သဗ္ဗေသတ္တာစတဲ့ မေတ္တာပို့ ဗြဟ္မဝိဟာရ ပွားများနည်းကို အနက်အဓိပ္ပာယ်မသိဘဲ ရွတ်နေလို့ မေတ္တာပို့ရာ ရောက်ပါ့မလား။
ဖြေ။ ။ အနက်အဓိပ္ပာယ်မသိဘဲ ပါဠိကို လျှောက်ရွတ်နေလို့ မေတ္တာပို့ရာ မရောက်ပါဘူး။ ပရိတ်ကိုရွတ်လို့ အန္တရာယ်ကင်းပေမယ့် မေတ္တာကိုရွတ်လို့ မရပါဘူး၊ မသိဘဲ ရွတ်နေလို့ မေတ္တာပို့ရာ မရောက်ပါဘူး။ ပရိတ်တော်ကတော့ မသိဘဲရွတ်ပေမယ့် ဘုရားဂုဏ်တော်တွေကို ရွတ်ဖတ်နေတာဖြစ်လို့ အဲဒီပရိတ်ကို ကြားနာလိုတဲ့ နတ်ဗြဟ္မာတွေက ကြားနာနိုင်တဲ့အတွက် မိမိက မသိပေမယ့် ဓမ္မဒေသနာကုသိုလ်တော့ ရနိုင်ပါတယ်။ အဲဒီကုသိုလ်ကြောင့် အန္တရာယ် ကင်းနိုင်ပါတယ်။
ဒီ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာဆိုတဲ့ ဗြဟ္မဝိဟာရ တရားတွေက စိတ်တည်ငြိမ်အောင် သမာဓိရအောင် ပွားများရတဲ့ ဘာဝနာကမ္မဋ္ဌာန်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ ချစ်မြတ်နိုးတဲ့ သတ္တဝါတွေ အကျိုးကို တကယ်မလိုလားဘဲ၊ ဒုက္ခိတ သတ္တဝါတွေကို တကယ်မသနားဘဲ၊ သုခိတသတ္တဝါတွေကို တကယ်မဝမ်းမြောက်ဘဲ သတ္တဝါတွေဟာ ကမ္မသကာ ကံတရားစီမံရာပဲလို့ တကယ်စိတ်က မရောက်ဘဲ သဗ္ဗေသတ္တာ၊ သဗ္ဗေပါဏာတွေကို အရကျက်ပြီး လျှောက်ရွတ်နေလို့တော့ မေတ္တာပို့ရာ မရောက်ပဘူး။ ဒါကြောင့် ပါဠိကို ခက်လို့ အနက်မထင်တဲ့ ပါဠိမတတ်တဲ့ လူတွေဟာ ရှေးငါးရာနှစ်ဆယ့်ရှစ်သွယ်သော မေတ္တာပွားနည်းမှာ ပြထားတဲ့အတိုင်း မြန်မာလို မေတ္တာပို့ကြ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ ပွားကြရင် အကောင်းဆုံးပါပဲ။
+++++++++++++++++++++++