ဝိနည်းပဒေသာသင်တန်း/ပိဋကတ်နှင့် ကျင့်စဉ်
ပိဋကတ်နှင့် ကျင့်စဉ်
ပိဋကတ်သုံးသွယ် နိကာယ်ငါးရပ် ဓမ္မက္ခန္ဓာပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထောင်ကို အကျဉ်းချုံးလျှင် ဗောဓိပက္ခိယတရား (၃၇)ပါး ရ၏၊ ၎င်းကို ထပ်မံ ချုံးလျှင် သီလ သမာဓိ ပညာ သိက္ခာသုံးပါးကိုပင် ရသည်။
ပိဋကတ် (၃) ပါးနှင့် ကျင့်စဉ် (၃) ပါး
သီလကျင့်စဉ် ဝိနည်းပိဋကတ်, သမာဓိကျင့်စဉ် သုတ္တန္တပိဋကတ်, ပညာကျင့်စဉ် အဘိဓမ္မာပိဋကတ်ဟူ၍ ဖြစ်သည်။
နိကာယ် (၅) ပါးနှင့် ပိဋကတ် (၃) ပါး တွဲပုံ
ခုဒ္ဒကနိကာယ်၌ ဝိနည်းပိဋကတ်နှင့် အဘိဓမ္မာပိဋကတ်ဟု ယူပြီး ဒီဃနိကာယ် မဇ္ဈိမနိကာယ် သံယုတ္တနိကာယ် အင်္ဂုတ္တရနိကာယ်တို့ကို သုတ္တန္တပိဋကတ်ဟု ယူရသည်။ အားလုံးပေါင်းသော် ဓမ္မက္ခန္ဓာပေါင်း ရှစ်သောင်းလေးထောင် ဖြစ်သည်။
ဝိနယပိဋက(ဝိနည်း ၅-ကျမ်း)
ပါရာဇိကဏ်ပါဠိတော်, ပါစိတ်ပါဠိတော်, မဟာဝါပါဠိတော်, စူဠဝါ ပါဠိတော်, ပရိဝါပါဠိတော်ဟု ဝိနည်း (၅)ကျမ်း ရှိသည်။ အဋ္ဌကထာဖွင့်, ဋီကာဖွင့်, အနုဋီကာဖွင့်, ဂဏ္ဌိ, ယောဇနာတို့ ဖွင့်ဆိုထားသော ကျမ်းတို့ကိုပါ သင်ယူ မှတ်သား ကြည့်ရှုကြရသည်။
သုတ္တန္တပိဋကသုတ် ၃-ကျမ်း (= နိကာယ် ၄-ရပ်)
သုတ်သီလက္ခန်, သုတ်မဟာဝါ, သုတ်ပါထေယျဟု သင်ရိုးကျမ်း၌ (၃)ကျမ်းဟု ဆိုသော်လည်း ဒီဃနိကာယ်, မဇ္ဈိမနိကာယ်, သံယုတ္တနိကာယ်, အင်္ဂုတ္တရနိကာယ်လာ သုတ္တန္တတရားတော်တို့သည်လည်း သုတ္တန်ဒေသနာတော်များပင် ဖြစ်ကြသည်။ ခုဒ္ဒကပါဌ, ဓမ္မပဒ, ဥဒါန စသော (၁၉)ကျမ်းသည်လည်း ခုဒ္ဒကနိကာယ် သုတ္တန္တတရားတို့ပင် ဖြစ်၏၊
အဘိဓမ္မာပိဋကတ်(အဘိဓမ္မာ ၇-ကျမ်း)
ဓမ္မသင်္ဂဏီကျမ်း, ဝိဘင်းကျမ်း, ဓာတုကထာကျမ်း, ပုဂ္ဂလပညတ်ကျမ်း, ကထာဝတ္ထုကျမ်း, ယမိုက်ကျမ်း, ပဋ္ဌာန်းကျမ်းဟူ၍ အဘိဓမ္မာ (၇)ကျမ်း ရှိသည်။ ဤသို့လျှင် ဝိနည်း (၅)ကျမ်း, အဘိဓမ္မာ (၇)ကျမ်း, သုတ္တန် (၄၁)ကျမ်း ဟူ၍ ကျမ်းပေါင်း (၅၃)ကျမ်း၊ စာအုပ်ပေါင်း (၄၀) ရှိသည်။ ဤကား ပါဠိတော်မျှ ဖြစ်သည်။