ဝိနည်းပဒေသာသင်တန်း/ဘိက္ခုနီပါရာဇိက (၉)ပါး
ဘိက္ခုနီပါရာဇိက (၉) ပါး
ပါရာဇိက (၂၄)ပါး ပြည့်အောင် ရေးရန်အတွက် ဘိက္ခုနီများသာ သက်ဆိုင်သော ပါရာဇိက (၅)ပါး အကျဉ်းချုံး၍ သိသာရုံ ရေးသားတင်ပြမည် ဖြစ်ပါသည်။
ဘိက္ခုနီမတို့သည် ရဟန်းယောက်ျားတို့ကဲ့သို့ ဗုဒ္ဓံ ပစ္စက္ခာမိ စသည်ဖြင့် ဆို၍ သိက္ခာချရခြင်းမည်သည် မရှိ၊ လူဝတ်လဲရုံမျှနှင့်ပင် ပါရာဇိက ကျသောကြောင့် ပထမပါရာဇိကသိက္ခာပုဒ်၌ “သိက္ခာသာဇီဝသမာပန္နော သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလျံ အနဝိကတွာ”ဟု မဟောကြားတော့ပါ။
(၁) ဥဗ္ဗဇာဏုမဏ္ဍလိကာ သိက္ခာပုဒ်
ကိုယ်လက်နှီးနှောလိုသော ရာဂစိတ်ရှိသော ဘိက္ခုနီမသည် ညှပ်ရိုးနှစ်ဖက်အောက် ပုဆစ်ဒူးဝန်း နှစ်ဘက်အထက် တစ်တောင်ဆစ်မှ အထက် လက်မောင်းအဆုံးထိ ခန္ဓာကိုယ်တစ်နေရာရာ၌ ကိုယ်လက်နှီးနှောလိုသော ရာဂစိတ်ရှိသော ယောက်ျား၏ သုံးသပ်ခြင်း, ကိုင်ခြင်း, တို့ထိခြင်း, ပွေ့ယူဖျစ်ညှစ်ခြင်းတို့ကို သာယာငြားအံ့၊ ထိုဘိက္ခုနီမသည် ဥဗ္ဗဇာဏုမဏ္ဍလိကာ မည်သော ပါရာဇိကအာပတ်သင့်၏၊ ရဟန်းမိန်းမကောင်းတို့နှင့် အတူတကွ ပေါင်းသင်းခြင်း မရတော့ချေ။
(မှတ်ချက်) နှစ်ဦးလုံး ရာဂစိတ်ရှိမှသာလျှင် ပါရာဇိကအာပတ် သင့်၏၊ တစ်ဦးတည်း၌ ရာဂစိတ်ရှိလျှင် ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ် သင့်၏၊
(၂) ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာ သိက္ခာပုဒ်
ဘိက္ခုနီမသည် ပါရာဇိကကျနေသော တခြားဘိက္ခုနီမ တစ်ယောက်ကို ကိုယ်တိုင်လည်း မစောဒနာ ဘိက္ခုနီဂိုဏ်းအားလည်း မတိုင်ကြားဘဲ အပြစ်ကို ဖုံးလွှမ်းထားအံ့၊ အပြစ်ကို ဖုံးလွှမ်းသောကြောင့် ဝဇ္ဇပဋိစ္ဆာဒိကာမည်သော ပါရာဇိကအာပတ် သင့်၏၊ ရဟန်းမိန်းမကောင်းတို့နှင့် အတူတကွ ပေါင်းသင်းခြင်း မရတော့ချေ။
(မှတ်ချက်) အပြစ်ကို ဖုံးထားမိသည်ဟု ဝန်ခံသည့်အခါမှ ပါရာဇိကကျသည် မဟုတ်၊ ဖုံးထားတော့မည်ဟု ဆုံးဖြတ်တုန်းကပင် ပါရာဇိက ကျခဲ့သည်ဟု သိပါ။
(၃) ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာ သိက္ခာပုဒ်
ဘိက္ခုနီမသည် ညီညွတ်သော ဘိက္ခုသံဃာက ဟုတ်မှန်သော အကြောင်း ဝတ္ထုဖြင့် ဝိနည်းတော်အတိုင်း စစ်ဆေးသတိပေး၍ ဉတ်ကမ္မဝါစာဖြင့် နှင်ထုတ်ထားသော, ရိုသေလေးစားခြင်း မရှိသော, သံဃာ့ဘောင်သို့ ဩသာရဏကံဖြင့် ပြန်၍ မသွင်းရသေးသော, အပေါင်းအဖော် မပြုရသေးသော ဥက္ခိတ္တကရဟန်း၏ အယူကို အတုလိုက်၍ကျင့်ငြားအံ့၊ ထိုဘိက္ခုနီမကို မြင်ကြ ကြားကြကုန်သော အခြားဘိက္ခုနီမတို့က အထက်ပါအတိုင်း အစုံပြောဆို၍ “အရှင်မ ဤရဟန်း၏ အယူကို အတုလိုက်၍ မကျင့်လေလင့်”ဟု နှစ်ကြိမ် သုံးကြိမ် ပြောဆိုရမည်။ အကယ်၍ ထိုအယူကို စွန့်ငြားအံ့ ကောင်း၏၊ အကယ်၍ မစွန့်ငြားအံ့ ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏၊ (ကြားလျက် မပြောဆိုကြကုန်သော ရဟန်းမတို့အားလည်း ဒုက္ကဋ်အာပတ်သင့်၏၊)
ဤကဲ့သို့ သုံးကြိမ် ဆုံးမပြီးနောက် ထိုဘိက္ခုနီမကို ဘိက္ခုနီသံဃာ၏ အလယ်သို့ ခေါ်ဆောင်၍ အထက်၌ ဆိုခဲ့သည့်အတိုင်း သုံးကြိမ်မြောက်အောင် ထပ်မံ၍ ပြောဆိုဆုံးမရမည်။ အကယ်၍ ထိုအယူကို စွန့်ငြားအံ့ ကောင်း၏၊ အကယ်၍ မစွန့်ငြားအံ့ ဒုက္ကဋ်အာပတ် သင့်၏၊ ထိုနောက် ဘိက္ခုနီသံဃာက ထိုရဟန်းမအား အယူကိုစွန့်စေခြင်းငှာ သမနုဘာသနကံ ဉတ်ကမ္မဝါစာဖြင့် ဆိုဆုံးမအပ်၏၊ ဤသို့ ဆုံးမအပ်သည်ရှိသော် ထိုအယူကို စွန့်လျှင် ကောင်း၏၊ မစွန့်လျှင်ကား သုံးကြိမ်မြောက်သော ကမ္မဝါစာအဆုံး၌ ထိုရဟန်းမသည် နှင်ထုတ်ထားသော ဥက္ခိတ္တကရဟန်း၏ အယူကို အတု လိုက်၍ ကျင့်သောကြောင့် ဥက္ခိတ္တာနုဝတ္တိကာမည်သော ပါရာဇိကအာပတ် သင့်၏၊ ဘိက္ခုနီမကောင်းတို့နှင့် အတူတကွ ပေါင်းသင်းခြင်းငှာ မရတော့ချေ။
(မှတ်ချက်) ကိုးကြိမ်ကိုးခါ ဆုံးမရသည်ကို သတိပြုပါ။
အဋ္ဌဝတ္ထုကာ သိက္ခာပုဒ်
ကိုယ်လက်နှီးနှောလိုသော ရာဂစိတ်ရှိသော ဘိက္ခုနီမသည် ထိုကဲ့သို့သော ရာဂရှိသောယောက်ျား၏ (၁) လက်ဆွဲမှုကိုလည်း သာယာငြားအံ့၊ (၂) သင်္ကန်းကိုင်ဆွဲမှုကိုလည်း သာယာငြားအံ့၊ (၃) နှစ်တောင့်ထွာဟတ္ထပါသ် အတွင်း၌မူလည်း ရပ်နေငြားအံ့၊ (၄) နှစ်တောင့်ထွာအတွင်း စကားပြောအံ့၊ (၅) ချိန်းချက်ထားသော အရပ်သို့ သွားငြားအံ့၊ (၆) မိမိထံသို့ ထိုယောက်ျား၏ လာမှုကိုလည်း သာယာငြားအံ့၊ (၇) ဖုံးကွယ်သောနေရာသို့လည်း လိုက်၍ ဝင်ငြားအံ့၊ (၈) မိမိကိုယ်ကိုလည်း ထိုယောက်ျား၏ အနီးသို့ ကပ်ဆောင်ငြားအံ့ ထိုဘိက္ခုနီမသည် ဝတ္ထု (၈)ပါးကို ကျူးလွန်သောကြောင့် အဋ္ဌဝတ္ထုကာ မည်သော ပါရာဇိကအာပတ်သင့်၏၊ ဘိက္ခုနီမကောင်းတို့နှင့် အတူတကွ ပေါင်းသင်းခြင်းငှာ မရတော့ချေ။
(မှတ်ချက်) တစ်မျိုးတစ်မျိုးအတွက် တစ်ခါကျူးလွန်လျှင် ထုလ္လစ္စဉ်းအာပတ် တစ်ချက်သင့်၏၊ (၈)မျိုးလုံး ပြည့်သောအခါ ပါရာဇိကကျ၏ ဟု မှတ်။
(အမှာ) ဘိက္ခုနီတို့အတွက် သီးခြား ပညတ်တော်မူအပ်သော ဤ၌ တိုက်ရိုက်ပြထားသော သာဓာရဏပါရာဇိက (၄)ပါးအပြင် ဘိက္ခုတို့အား ပညတ်အပ်သော မေထုန, အဒိန္နာဒါန, မနုဿဝိဂ္ဂဟ, ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မဟူသော သိက္ခာပုဒ် (၄)ပါးကိုလည်း ဘိက္ခုနီမတို့ လိုက်နာရသည်။ ဘိက္ခုနီမတို့အား ဤသို့ ပါရာဇိက (၈)ပါးနှင့် လူဝတ်လဲသော ဘိက္ခုနီပါရာဇိက (၁)ပါးနှင့် ပေါင်းလျှင် ဘိက္ခုနီပါရာဇိက (၉)ပါးဟု ဆိုသင့်၏၊ ဘိက္ခုနီမတို့နှင့်သာ ဆိုင်သော ပါရာဇိက (၅)ပါး၊ ရဟန်းယောက်ျားတို့၌ (၁၉)ပါး ဖြစ်၍ ပေါင်းသော် ပါရာဇိက (၂၄)ပါး ဖြစ်သည်ဟု မှတ်လေ။
ပါရာဇိကအာပတ် ပြီး၏၊