မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

ဝိသာခါဝတ္ထုဂါထာ

ဝီကီရင်းမြစ် မှ

၄-ပုပ္ဖဝဂ်

၈-ဝိသာခါဝတ္ထုအဋ္ဌကထာဂါထာ

၁၅၄။ သောဟံ အဇ္ဇ ပဇာနာမိ, ယတ္ထ ဒိန္နံ မဟပ္ဖလံ၊
အတ္ထာယ ဝတ မေ ဘဒ္ဒါ, သုဏိသာ ဃရမာဂတာ။

(ဘန္တေ၊ မြတ်စွာဘုရား!) သော အဟံ၊ ထိုတပည့်တော် သည်။ ယတ္ထ၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်၌။ ဝါ၊ အား။ ဒိန္နံ၊ ပေးလှူအပ်သော ပစ္စည်းဝတ္ထုသည်။ ဝါ၊ ပေးလှူကြောင်းဒါနစေတနာသည်။ မဟပ္ဖလံ၊ ကြီးကျယ်ဖွံ့ဖြိုး, များမြတ်သောအကျိုးရှိ၏။ (တံ၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ် ကို။) အဇ္ဇ၊ ယနေ့၌။ ဝါ၊ ယနေ့မှ။ ပဇာနာမိ၊ ကွဲပြားသေချာ, သိရပါ ၏။ ဝတ၊ စင်စစ်။ [ဝတ ဧကန္တေန။ ဓမ္မယော။] ဘဒ္ဒါ၊ ကောင်းသော။ ဝါ၊ ကောင်းခြင်းအင်္ဂါ, လက္ခဏာနှင့် ပြည့်စုံသော။ သုဏိသာ၊ ချွေးမအလိမ္မာ, ဝိသာခါသည်။ မေ၊ မိဂါရခေါ်, တပည့်တော်၏။ အတ္ထာယ၊ အကျိုးငှာ။ ဃရံ၊ အိမ်သို့။ အာဂတာ၊ ကံကောင်း ထောက်၍, ရောက်ခဲ့ပါပြီဘုရား။ (ဋ္ဌ-၉၄)

၁၅၅။ ဝိသာခါ ဝီသတိ ပုတ္တာ, နတ္တာ စ စတုရော သတာ၊
ပနတ္တာ အဋ္ဌသဟဿာ, ဇမ္ဗုဒီပေ သုပါကဋာ။

(ဝိသာခါယ၊ ဝိသာခါ၏။ ဝါ၊ မှာ။) ပုတ္တာ၊ သားသမီးတို့သည်။ ဝီသတိ၊ ၂၀ သည်။ (အဟေသုံ၊ ရှိကုန်ပြီ။) နတ္တာ စ၊ မြေးတို့သည် ကား။ စတုရော၊ ၄လီကုန်သော။ သတာ၊ အရာတို့သည်။ (တစ် နည်း) စတုရော သတာ၊ ၄၀၀တို့သည်။ (အဟေသုံ)။ ပနတ္တာ စ၊ မြစ်တို့သည်ကား။ အဋ္ဌသဟဿာ၊ ရှစ်ထောင်တို့သည်။ (အဟေသုံ၊ ဣတိ၊ ဤသို့။) ဝိသာခါ၊ ဝိသာခါသည်။ ဇမ္ဗုဒီပေ၊ ဇမ္ဗူ ဒိပ်၌။ သုပါကဋာ၊ အလွန်ထင်ရှား, ကျော်ကြားလေပြီ။ (ဋ္ဌ-၉၅)

ဝိသာခါ။ ။ “အတ္ထဝသေန ဝိဘတ္တိပရိဏာမော=အနက်၏အစွမ်းဖြင့် ဝိဘတ်ပြောင်းနိုင်၏(အံ၊ဋီ၊၃၊၂၈၄၊ ရူ-၈)”နှင့်အညီ ဝိသာခါကို “ဝိသာခါယ”ဟု ပြင်ပေးသည်၊ သိလေသနည်းစသည်အရ ဝိသာခါ၌ ပထမာဝိဘတ်ကို သုပါကဋာ၌စပ်ခိုက် ကတ္တားအနက်, ပုတ္တာ, နတ္တာ, ပနတ္တာတို့၌စပ်ခိုက် သာမီအနက် ယူ၍ “ဝိသာခါ-၏၊ ပုတ္တာ-တို့သည်၊ အဟေသုံ”ဟုလည်း ပေးနိုင်သည်၊ “ဝိဝိဓာ ဗဟုကာ+ပုတ္တနတ္တပနတ္တာ- ဒိကာ သာခါ ဧတိဿာတိ ဝိသာခါ (ဓာန်-ဋီ-၄၃ရ၊ ပါစိယော-၅၈၂)”ဟု ပြု။

ဇမ္ဗုဒီပေ။ ။ ဇလမဇ္ဈေ ဒိပ္ပတိတီ ဒီပေါ၊ [ဒီပ+ဏ၊] ဒွိဓာ ဝါ အာပေါ ဧတ္ထ သန္ဒတီတိ ဒိပေါ၊ သောယေဝ ဒီပေါ(သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၂၈)၊ နောက်နည်း၌ “ဒွိ+အာပ”ဟု ပကတိပြုပြီးနောက် ဝီသတိဒသေသု ဗာ ဒွိဿ တု၌ တု သဒ္ဒါဖြင့်သော်လည်းကောင်း, တိယေ ဒုတာပိ စ၌ စသဒ္ဒါဖြင့်သော်လည်း ကောင်း ဒွိကို ဒိပြု၊ နောက်အာကို ချေ၍ “ဒိပေါ”ဟု ဖြစ်၏၊ ထိုနောက် “ဒိပေါယေဝ ဒီပေါ”ဟု ဆက်၊ သွတ္ထ၌ အပစ္စည်းသက်၊ အပစ္စည်းကြောင့် ဣကို ဒီဃပြု။ [ဒွီသု+ဂတာ အာပါတြ အစ်, အာဒိဿ အတော ဤ စ၊- ထောမ။] ထို့ပြင် “ဒွီဟိ ဘာဂေဟိ+ အာပေါ ဂတော ဧတ္ထာတိ ဒီပေါ(ဒီ၊ဋီ၊၂၊၁၄၆)။ ဒွိဓာ+အာပေါ ဂတော ဧတ္ထာတိ ဒီပေါ(ဒီ၊ဋီ၊၃, ၂၄)။ ဒွိဓာ+ ဂတာနိ အာပါနိ အသ္မိံ ဟေတုဘူတေတိ ဒီပေါ(ဓာန်-ဋီ-၆၆၄)။ ဒွိဂ္ဂတာ '+အာပါ အတြာတိ ဒီပေါ၊...သမာသန္တော အ(အမရဋီ၊၁၀, ၈)”ဟူသော ဝိဂြိုဟ်များလည်း ရှိသေး၏၊ ဤဝိဂြိုဟ်များအလိုမူ သမာသ်ပုဒ်တည်း၊ “ဒွိ+ အာပ”ဟု ပကတိပြုပြီးနောက် အာပသဒ္ဒါ မနောဂဏာဒိဂိုဏ်းဖြစ်သဖြင့် ယင်းဂိုဏ်းကိုဖျက်ရန် သမာသ်အဆုံးကို အ-ပြု၊ ဒွိကို ဒိပြု, နောက်အာကို ချေ, ဣကို ဒီဃပြု။ ထိုနောက် “ဇမ္ဗုယာ+ပညာတော ပါကဋော+ဒီပေါတိ ဇမ္ဗု- ဒီပေါ(အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၇၇)။ ဇမ္ဗုယာ+လက္ခိတော, ကပ္ပဋ္ဌာယိတာဒိပ္ပဘာဝေန ဝါ တပ္ပဓာနော+ဒီပေါတိ ဇမ္ဗုဒီပေါ (ဓာန်-ဋီ-၁၈၃)”ဟု ဆက်ပြုပါ။ [ဓာန်-ဋီ- နောက်နည်းအလို “ဇမ္ဗု+ပဓာနံ ဧတ္ထာတိ ဇမ္ဗုပ္ပဓာနော၊ ဇမ္ဗုပ္ပဓာနော+ ဒီပေါ ဇမ္ဗုဒီပေါ(သပြေပင် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းရှိသောကျွန်း)”ဟု ပြု။]

၁၅၆။ ကဒါဟံ ပါသာဒံ ရမ္မံ, သုဓာမတ္တိကလေပနံ၊
ဝိဟာရဒါနံ ဒဿာမိ, သင်္ကပ္ပော မယှ ပူရိတော။

အဟံ၊ သည်။ ကဒါ၊ ဘယ်အခါ၌။ ဝါ၊ ဘယ်အခါကျမှ။ ရမ္မံ၊ မွေ့လျော်ထိုက်သော။ ဝါ၊ မွေ့လျော်ဖွယ်ကောင်းသော။ သုဓာမတ္တိကလေပနံ၊ အင်္ဂတေ, မြေညက်တို့ဖြင့် သုတ်လိမ်းအပ်သော။ ပါသာဒံ၊ ပြာသာဒ်ကို။ (ကတွာ၊ ဆောက်လုပ်၍။) ဝိဟာရဒါနံကျောင်းအလှူကို။ ဒဿာမိ၊ လှူဒါန်းရမည်နည်း။ (ဣတိ၊ ဤသို့ သော။) မယှံ၊ ငါ၏။ သင်္ကပ္ပော၊ အကြံအစည်သည်။ ပူရိတော၊ ပြည့်လေပြီတကား။ (ဋ္ဌ-၉၆)

ဝိဟာရဒါနံ။ ။ ဒီယတေ ဒါနံ၊ ဝိဟာရဿ+ဒါနံ ဝိဟာရဒါနံ၊ ဝိဟာရဒါနံအရ လှူဒါန်းခြင်းကြိယာရ၍ ဒဿာမိအရလည်း လှူဒါန်း ခြင်းကြိယာကိုပင် ရသောကြောင့် အဘေဒဘေဒူပစာရ(ကံနှင့် ကြိယာ မပြားဘဲလျက် ပြားသကဲ့သို့ ခွဲဆိုအပ်သောစကား)ဟု ကြံပါ။ (တစ်နည်း) ကြိယာဝိသေသနယူ၍ “ဝိဟာရဒါနံ-ကျောင်းကို လှူဒါန်းခြင်းအားဖြင့်၊ ဝါကျောင်းအလှူအနေအားဖြင့်၊ ဒဿာမိ-နည်း”ဟု ပေး။

ဓမ္မယော။ ။ ထို၌ “ပါသာဒံ-ဟူသော၊ ဝါ-ကို၊ ဝိဟာရဒါနံ-လှူအပ် သောကျောင်းကို၊ (ကတွာ-၍၊)”ဟု ပေးစေ၏၊ ထိုအလို “ဒါတဗ္ဗန္တိ ဒါနံ၊ ဝိဟာရောစ+သော+ဒါနဉ္စာတိ ဝိဟာရဒါနံ(ပါစိယော-၄၆၇)”ဟု ဝိသေသနပရပဒကမ္မဓာရည်းပြု၊ သို့သော် နောက်ဂါထာများ၌ အထက်၌ ပေး ထားသည့်အတိုင်းသာ ဖွင့်ရကား သူ့စကားနှင့်သူပင် ရှေ့နောက်မညီပါ။

၁၅၇။ ကဒါဟံ မဉ္စပီဌဉ္စ, ဘိသိဗိမ္ဗောဟနာနိ စ၊
သေနာသနဘဏ္ဍံ ဒဿာမိ, သင်္ကပ္ပော မယှ ပူရိတော။

အဟံ၊ သည်။ ကဒါ၊ ၌။ မဉ္စပီဌဉ္စ၊ ညောင်စောင်း အင်းပျဉ်ကို သော်လည်းကောင်း။ ဘိသိဗိမ္ဗောဟနာနိ စ၊ ဘုံလျှို (မွေ့ရာ) ခေါင်းအုံးတို့ကိုသော်လည်းကောင်း။ (ကတွာ၊ ပြုလုပ်၍။) သေနာသနဘဏ္ဍံ၊ အိပ်ရာနေရာဟူသော အသုံးအဆောင်ဘဏ္ဍာ အလှူကို။ ဝါ၊ ကျောင်း၏ အသုံးအဆောင်ဘဏ္ဍာအလှူကို။ ဒဿာမိ၊ နည်း။ (ဣတိ၊ သော။) မယှံ၊ ၏။ သင်္ကပ္ပော၊ သည်။ ပူရိတော၊ တကား။ (ဋ္ဌ-၉၇)

သေနာသနဘဏ္ဍံ။ ။ သေတိ ဧတ္ထာတိ သေနံ၊ အာသတိ ဧတ္ထာတိ အာသနံ၊ သေနဉ္စ+တံ+အာသနဉ္စာတိ သေနာသနံ(သီဘာ၊၃၊၁၁၇၊ ကင်္ခါမဟာဋီ၊၃၊၂၅၈၊ ပါတိပဒတ္ထ-၁၉၈)၊ ဒွန်သမာသ်ဟုဆိုသော သီဋီ၊သစ်၊၂၊၁၁၉အဆိုကို ဆရာအများ မနှစ်သက်ကြပါ။ သေနာသနအရ မဉ္စပီဌ, ဘိသိဗိမ္ဗောဟနတို့ကို ယူ၍ “သေနာသနမေဝ+ဘဏ္ဍံ သေနာသန ဘဏ္ဍံ”ဟုလည်းကောင်း, သေနာသနအရ ကျောင်းကို ယူ၍ “သေနာသန- ဿ+ဘဏ္ဍံ သေနာသနဘဏ္ဍံ”ဟုလည်းကောင်း ၂ မျိုးပြုနိုင်သည်(ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၈၇)။ ထိုနောင် ဒါနပုဒ်အကျေကြံ၍ “သေနာသနဘဏ္ဍဿ+ဒါနံ သေနာသနဘဏ္ဍံ”ဟုပြု၊ ဒါနပုဒ်အကျေမကြံလိုလျှင် “မဉ္စပီဌဉ္စ-သော်လည်းဖြစ်သော၊ ဘိသိဗိမ္ဗောဟနာနိ စ-တို့သော်လည်းဖြစ်သော၊ သေနာသနဘဏ္ဍံ-အိပ်ရာနေရာဟူသော အသုံးအဆောင်ဘဏ္ဍာကို၊ ဝါ-ကျောင်း ၏ အသုံးအဆောင်ဘဏ္ဍာကို၊ ဒဿာမိ-နည်း”ဟု ပေးပါ။

၁၅၈။ ကဒါဟံ သလာကဘတ္တံ, သုစိံ မံသူပသေစနံ၊
ဘောဇနဒါနံ ဒဿာမိ, သင်္ကပ္ပော မယှ ပူရိတော။

အဟံ၊ သည်။ ကဒါ၊ ၌။ သုစိံ၊ သန့်ရှင်းစင်ကြယ်သော။ မံသူပသေစနံ၊ အသားဖြင့် သွန်းလောင်းထည့်ခတ်အပ်သော။ ဝါ၊ အသားဖြင့် ရောပြွမ်းအပ်သော။ သလာကဘတ္တံ၊ မဲချလှူဒါန်း, စာရေးတံဆွမ်းကို။ (ကတွာ၊ ၍။) ဘောဇနဒါနံ၊ ဆွမ်းအလှူကို။ ဒဿာမိ၊ နည်း။ (ဣတိ၊ သော။) မယှံ၊ ၏။ သင်္ကပ္ပော၊ သည်။ ပူရိတော၊ တကား။ (ဋ္ဌ-၉၈)

သလာကဘတ္တံ။ ။ သလာကာယ+ဂါဟေတဗ္ဗံ+ဘတ္တံ သလာက ဘတ္တံ-စာရေးတံမဲဖြင့် ယူစေအပ်သောဆွမ်း(အံ၊ဋီ၊၁၊၂၀၀)၊ သလာကာယ '+ဒါတဗ္ဗံ+ဘတ္တံ သလာကဘတ္တံ-စာရေးတံမဲဖြင့် လှူအပ်သောဆွမ်း(ဒီ၊ဋီ၊၃၊၂၂၈၊ အံ၊ဋီ၊၂၊၂၇၁)၊ သလာကံ+ဂါဟာပေတွာ ဒါတဗ္ဗံ+ဘတ္တံ သလာကဘတ္တံ-စာရေးတံမဲကို ယူစေ၍ လှူအပ်သောဆွမ်း(သာရတ္ထ၊၃၊၂၃၄)၊ သလာကံ+ပါတေတွာ ဂါဟေတဗ္ဗံ+ဘတ္တံ သလာကဘတ္တံ-စာရေးတံမဲချ၍ ယူစေအပ်သောဆွမ်း(ဝိလံ၊ဋီ၊၂၊၃၆)၊ သလာကာယော+ဆိန္ဒိတွာ ကာတဗ္ဗံ '+ဘတ္တံ သလာကဘတ္တံ-စာရေးတံမဲတို့ကို ဖြတ်၍ ပြုအပ်သောဆွမ်း(ပါစိ ယော-၅၀၁)၊ သလာကာယ+ကာတဗ္ဗံ ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ ဝါ+ဘတ္တံ သလာကဘတ္တံ-စာရေးတံမဲဖြင့် ပြုအပ်, ညွှန်အပ်သောဆွမ်း(စူဘာ- ၃၀၄)။

၁၅၉။ ကဒါဟံ ကာသိကံ ဝတ္ထံ, ခေါမကပ္ပာသိကာနိ စ၊
စီဝရဒါနံ ဒဿာမိ, သင်္ကပ္ပော မယှ ပူရိတော။

အဟံ ကဒါ ကာသိကံ၊ ကာသိတိုင်း၌ ဖြစ်သော။ ဝတ္ထံ၊ အဝတ်ကိုလည်းကောင်း။ ခေါမကပ္ပာသိကာနိ၊ ခုံချည်တို့ဖြင့် ရက်အပ်, ဝါချည်တို့ဖြင့် ရက်အပ်ကုန်သော။ (ဝတ္ထာနိ) စ၊ အဝတ် တို့ကိုလည်းကောင်း။ (ကတွာ၊ သင်္ကန်းချုပ်လုပ်၍။) စီဝရဒါနံသင်္ကန်းအလှူကို။ ဒဿာမိ၊ နည်း။ (ဣတိ၊ သော။) မယှံ၊ ၏။ သင်္ကပ္ပော၊ သည်။ ပူရိတော၊ တကား။ (ဋ္ဌ-၉၉)

ခေါမကပ္ပာသိကာနိ။ ။ ခုမာယ+ဝိကာရော ခေါမံ၊[ခုမာ+ဏ၊- ဓာန်-ဋီ-၂၉၁။] ခူယတေ ဥတ္တမဘာဝေနာတိ ခေါမံ၊ [ခု (သဒ္ဒ-အသံပြုခြင်း အနက်)+မ၊-မောဂ်.၇, ၁၃၆။] ခေါမဿ+ဝိကာရော ခေါမံ၊ [ခေါမ+ဏ၊- မောဂ်-၂၊၄၂၆)၊ ခေါမေဟိ+ဝါယိတံ ခေါမံ(သာရတ္ထ၊၂၊၃၈၅၊ ဝိမတိ၊၁၊၃၁၀)၊ ကရီယတီတိ ကပ္ပာသော၊ [ကရ+အသဏ်၊-မောဂ်-၇၊၂၁၈။] ကပ္ပာသဿ+ဝိကာရော ကပ္ပာသိကံ၊ [ကပ္ပာသ+ဏိက၊-မောဂ်-၄, ၆၆။] ကပ္ပာသေဟိ+ဝါယိတံ ကပ္ပာသိကံ(ဝိမတိ၊၁၊၃၁၀)၊ ခေါမံ စ+ကပ္ပာသိကံ စ ခေါမကပ္ပာသိကာနိ။

ဓမ္မယော။ ။ ထို၌ “ခေါမရဋ္ဌေ ဥပ္ပန္နာနိ ကပ္ပာသိကာနိ”ဟု ဖွင့်၏၊ ထိုအလို “ခေါမေ+ဥပ္ပန္နာနိ+ကပ္ပာသိကာနိ ခေါမကပ္ပါသိကာနိ-ခေါမ တိုင်း၌ ဖြစ်သော ဝါချည်အဝတ်များ”ဟု ပြု၊ သို့သော် “ခေါမံ ကပ္ပာသိကံ ...ဘင်္ဂံ(ဝိ၊၃၊၇၃)၊ “ခေါမကပ္ပာသိကာနီတိ ခေါမဝတ္ထာနိ စေဝ ကပ္ပာသမယဝတ္ထာနိ စ(ပေတ၊ဋ္ဌ၊၇၁)”ဟူသော စကားများအရ ခေါမနှင့် ကပ္ပာသိကသည် သီးခြားစီဖြစ်သောကြောင့် ဒွန်သမာသ်သာ သင့်၏။

ဆက်ဥုးအံ့-ဤအဆိုများအရ ခေါမ၌ “ခုမာပုဒ်နောင် ဏပစ္စည်း, ခေါမပုဒ်နောင် ဏပစ္စည်း”ဟု ၂မျိုးဖြစ်၏၊ ခုမာ, ခေါမ ၂ပုဒ်လုံး နှမ်း ကြပ်ပင်ကို ဟော၏၊ ထိုအပင်သည် အဝတ်ရက်ရသော လျှော်နှင့် ဆီ ထုတ်ရသော အစေ့များထွက်သည့် ပန်းပြာပွင့်သော အပင်ဖြစ်သည်၊ အစေ့ကို ဗီဇဝါဟူသောအမည်ဖြင့် စိန်ရတနာချိန်ရာတွင် သုံးရသည်။ (မြန်ဓာန်ချုပ်)

၁၆၀။ ကဒါဟံ သပ္ပိနဝနီတံ, မဓုတေလဉ္စ ဖာဏိတံ၊
ဘေသဇ္ဇဒါနံ ဒဿာမိ, သင်္ကပ္ပော မယှ ပူရိတော။

အဟံ၊ သည်။ ကဒါ၊ ၌။ သပ္ပိနဝနီတံ၊ ထောပတ်, ဆီဥုးကို သော်လည်းကောင်း။ မဓုတေလဉ္စ၊ ပျားရည်, ဆီကိုသော်လည်းကောင်း။ ဖာဏိတံ၊ တင်လဲကိုသော်လည်းကောင်း။ (ကတွာ၊ ပြု လုပ်၍။) ဘေသဇ္ဇဒါနံ၊ ဆေးအလှူကို။ ဒဿာမိ၊ နည်း။ (ဣတိသော။) မယှံ၊ ၏။ သင်္ကပ္ပော၊ သည်။ ပူရိတော၊ ကား။ (ဋ္ဌ-၁၀၀)

ဝိသာခါဝတ္ထုပါဠိဂါထာ

၁၆၁။ ယထာပိ ပုပ္ဖရာသိမှာ, ကယိရာ မာလာဂုဏေ ဗဟူ၊
ဧဝံ ဇာတေန မစ္စေန, ကတ္တဗ္ဗံ ကုသလံ ဗဟုံ။

(မာလာကာရော၊ ပန်းကုံးမှုတွင် ကျွမ်းကျင်သောပန်းသည် သည်။) ပုပ္ဖရာသိမှာ၊ အမျိုးမျိုးအဖုံဖုံ, ပန်းပေါင်းစုံသည့်, ပန်းပုံ ကြီးထဲမှ။ ဗဟူ၊ ရေတွက်သင်္ချာ, များပြားစွာကုန်သော။ မာလာဂုဏေ၊ ကြည့်၍မဆုံး, လိုတိုင်းသုံးဖို့, ပန်းကုံးတို့ကို။ ကယိရာ ယထာ၊ ဝမ်းမြောက်ကြည်သာ, ပြုလုပ်ရာသကဲ့သို့။ ဧဝံ၊ တူ။ ဇာတေန၊ ရှေးကံအလျောက်, လူ့ထံရောက်အောင်, ပေါ်ပေါက်ဖွား မြင်လာသော။ မစ္စေနပိ၊ မချွတ်ဧကန်, အမှန်သေရမည့် သတ္တဝါ သည်လည်း။ (ပုပ္ဖရာသိမှာ၊ ပန်းပုံနှင့်တူ, လူဖြစ်ရခြင်း, မှီတင်း သူတော်, ဟောဖော်တရား, နာကြားစရှိ, ပုညကိရိယာမှု, အ ကြောင်းစုမှ။) ဗဟုံ၊ ရေတွက်သင်္ချာ, လွန်များစွာသော။ ကုသလံ၊ နောက်နောက်ဘဝ, နိဗ္ဗာန်ကျအောင်, သုခဆောင်ပိုး, ကု သိုလ်မျိုးကို။ ကတ္တဗ္ဗံ၊ သတိတရား, လက်ကိုင်ထား၍, မနားမနေ, ပြုသင့်ပေ၏။ (ပါ-၅၃)

ဝိသာခါဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။

ပုပ္ဖရာသိမှာ။ ။ ဤပုဒ်ကို ဒီပကနည်းစသည်ဖြင့် ဥပမေယျ ဘက်၌လည်း ယူပေးရ၏၊ ဥပမေယျဘက် ပုပ္ဖရာသိမှာအရ လူဖြစ်ရခြင်း, သူတော်ကောင်းကို မှီခိုရခြင်း, သူတော်ကောင်းတရားနာကြားရခြင်း, ယောနိသောမနသိကာရ, စည်းစိမ်ဥစ္စာနှင့်ပြည့်စုံခြင်းစသော ပုညကြိရိယာ ၏ အကြောင်းစုကို သဒိသူပစာ, ဥပမာတဒ္ဓိတ် ကြံ၍ ယူရ၏။ မှန်၏- လူဖြစ်ရခြင်းစသော အကြောင်းများသည် ပုပ္ဖရာသိ(ပန်းပုံ)နှင့် တူ၏၊ ပန်းကဲ့သို့ လှပတင့်တယ်ခြင်း, အကျိုးရနံ့ကောင်းခြင်းစသောဂုဏ်ရှိရကား ဒါနသီလစသော ပုညကိရိယာတို့သည် ပန်းကုံးနှင့် တူကြသည်။ “ပုပ္ဖန္တီတိ ပုပ္ဖာနိ၊ [ပုပ္ဖ+အ။] ရသီယတိ အဿာဒနဝသေန သမောသရီယတီတိ ရာသိ၊ [ရသ+ဣဏ်၊-မောဂ်-၇၊၁၀။] ပုပ္ဖာနံ+ရာသိ ပုပ္ဖရာသိ၊ ပုပ္ဖရာသိ ဝိယာတိ ပုပ္ဖရာသိ”ဟုပြု။ (ဥဒါန၊ဋ္ဌ၊၇၊ သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၁၄၂)