ဝဇ္ဇိပုတ္တကဘိက္ခုဝတ္ထုဂါထာ
၂၁-ပကိဏ္ဏကဝဂ်
၆-ဝဇ္ဇိပုတ္တကဘိက္ခုဝတ္ထုအဋ္ဌကထာဂါထာ
ဧတာဒိသိကာယ ရတ္တိယာ, ကောသု နာမမှေဟိ ပါပိယော။
ဝနသ္မိံ၊ တော၌။ အပဝိဒ္ဓံ၊ စွန့်ပစ်အပ်သော။ ဒါရုကံ ဣဝ၊ ထင်းနုတ်ထင်းဖွဲကဲ့ သို့။ [ခုဒ္ဒကံ+ဒါရု ဒါရုကံ။] မယံ၊ ငါတို့သည်။၁ ဧကကာ၊ အဖော်မမှီး, တစ်ကိုယ်တည်းတို့ သည်။ (ဟုတွာ၊ ၍။) အရညေ၊ တော၌။ ဝိဟရာမ၊ နေကြရ၏။ ဧတာဒိသိကာယ၊ ဤကဲ့ သို့ ရှုအပ်သော။ ရတ္တိယာ၊ ညဉ့်၌။ အမှေဟိ၊ ငါတို့အောက်။ ပါပိယော၊ အထူးအားဖြင့် ယုတ်ညံ့သော။ ဝါ၊ အောက်တန်းကျသော။ ကော နာမ၊ အဘယ်မည်သူသည်။ (အတ္ထိ၊ ရှိတော့အံ့နည်း။) [သုကား ပဒပူရဏအနတ္ထကနိပါတ်။] (ဋ္ဌ-၂၂၉)
၁။မယံ။ ။ ဗဟုဝုစ်ဝိဘတ်ဖြင့် ထားရာဌာန ၁၆ဌာနရှိ၏၊ ဤ၌ တစ်ပါးတည်းဖြစ်လျက် မိမိကိုယ်ကို ပြောသောအရာဖြစ်သောကြောင့် “မယံ”ဟု ဗဟုဝုစ်သုံးစွဲထားသည်(ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၈၀)၊ ကွစိ ဇာတိအတ္တဂရူသု စ(နီတိ-၆၇၀)သုတ်ဖြင့် အမှနောင် ပထမာဗဟုဝုစ်ယောဝိဘတ် သက်၊ အကျယ်လိုမူ နီတိသုတ္တ-၁၇၂၊ ဘေဒဘာ-၁၅၇ရှု။
သံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၇၀။ ။ ထိုအလို “မယံ-တို့သည်၊ ဧကကာ-တို့သည်၊ (ဟုတွာ) ဝိဟရာမကုန်၏၊ ဝနသ္မိံ-၌၊ အပဝိဒ္ဓံ-သော၊ ဒါရုကံ ဣဝ-ကဲ့သို့၊ (ဇာတံ-ဖြစ်နေပြီ)”ဟု ပေး၊ အထက်၌ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၇၉အတိုင်း ပေးသည်။
တဿ တေ ဗဟုကာ ပိဟယန္တိ, နေရယိကာ ဝိယ သဂ္ဂဂါမိနံ။
ဝနသ္မိံ၊ ၌။ အပဝိဒ္ဓံ၊ သော။ ဒါရုကံ ဣဝ၊ ကဲ့သို့။ (ယော) တွံ၊ အကြင်သင်သည်။ ဧကကောဝ၊ အဖော်မမှီး, တစ်ကိုယ်တည်းသာ။ (ဟုတွာ၊ ၍။) အရညေ၊ ၌။ ဝိဟရသိ၊ နေ၏။ တဿ တေ၊ ထိုသင့်အား။ ဝါ၊ ကို။၂ ဗဟုကာ၊ များစွာသောသူတို့သည်။ ပိဟယန္တိ၊ လိုလားတောင့်တကုန်၏။ (ကိမိဝ၊ အဘယ်ကဲ့သို့နည်း။) နေရယိကာ၊ ငရဲ၌ ဖြစ်သူတို့ သည်။ [နိရယေ နိဗ္ဗတ္တာ နေရယိကာ။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၇၉။] သဂ္ဂဂါမီနံ၊ နတ်ပြည်သို့ လား ရောက်သူတို့အား။ ဝါ၊ တို့ကို။၂ ပိဟယန္တိ ဝိယ၊ လိုလားတောင့်တကုန်သကဲ့သို့တည်း။ (ဋ္ဌ-၂၃၀)
၂။တဿ တေ, သဂ္ဂဂါမိနံ။ ။ ပိဟဓာတ်၏ယှဉ်ရာ၌ “သမ္ပဒါန်အနက်၌ စတုတ္ထီ, ကံ အနက်၌ စတုတ္ထီ, သာမီအနက်၌ ဆဋ္ဌီ”ဟု ၃မျိုးယူနိုင်၏၊ ဤ၌ ကံအနက်၌ စတုတ္ထီ, သာမီ အနက်၌ ဆဋ္ဌီဟု ဖွင့်၏၊ သာမီအနက်၌ ဆဋ္ဌီဟုယူလျှင် “တဿ တေ-ထိုသင်၏၊ (သန္တိကေ အထံ၌၊ ဂုဏေ-ဂုဏ်တို့ကို၊) ပိဟယန္တိ”ဟု ပေး၊ သဂ္ဂဂါမိနံ၌လည်း နည်းတူပင်၊ “သဂ္ဂဂါမီနံ”ဟု ဆိုလိုလျက် ဆန်းကြောင့် နီ၌ရဿပြု။(ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၈၀၊ ဓမ္မဂါနိ၊၂၊၃၃)
ဝဇ္ဇိပုတ္တကဘိက္ခုဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
ဒုက္ခော’သမာနသံဝါသော, ဒုက္ခာနုပတိတဒ္ဓဂူ။
တသ္မာ န စဒ္ဓဂူ သိယာ, န စ ဒုက္ခာနုပတိတော သိယာ။ (ဣဒံ သာသနံ၊ ဤဗုဒ္ဓမြတ်စွာ သာသနာတော်သည်။) ဒုပ္ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ ဆင်းရဲစွာ ရှင် ရဟန်းဘဝသို့ ရောက်ရခြင်းရှိ၏။ ဝါ၊ ခဲယဉ်းစွာပြုအပ်သော ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ရှိ၏။ (ရှင်ရဟန်းပြုနိုင်ဖို့ ခဲယဉ်း၏။)၁ ဒုရဘိရမံ၊ ခဲယဉ်းစွာ မွေ့လျော်အပ်၏။ ဝါ၊ မွေ့လျော် ဖို့ ခဲယဉ်း၏။ ဃရာ၊ အိမ်၌ နေခြင်းတို့သည်။ ဝါ၊ အိမ်ရာတည်ထောင်, လူ့ဘောင်တို့ သည်။ [ဃရေ+အာဝါသာ ဃရာ။ အာဝါသပုဒ်ကျေသည်။ (တစ်နည်း) ဌာနူပစာရ။] ဒုရာဝါသာခဲယဉ်းကျပ်တည်းသော နေရခြင်းရှိကုန်သည်။ (ဟုတွာ၊ ၍။ ဝါ၊ ခြင်းကြောင့်။) ဒုက္ခာဆင်းရဲကုန်၏။ အသမာနသံဝါသော၊ အလိုဆန္ဒ မတူမျှသူတို့နှင့် အတူတကွ နေရခြင်း သည်။ ဒုက္ခော၊ ဆင်းရဲ၏။ အဒ္ဓဂူ၊ ဝဋ်ခရီးကို သွားနေသူတို့သည်။ ဒုက္ခာနုပတိတာ၊ ဒုက္ခ၌ အဖန်ဖန်ကျရောက်ရကုန်၏။ တသ္မာ၊ ထို့ကြောင့်။ အဒ္ဓဂူ စ၊ ဝဋ်ခရီးကို သွားသူ သည်လည်း။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ ဒုက္ခာနုပတိတော စ၊ ဒုက္ခသည် အဖန်ဖန်ရောက် အပ်သူသည်လည်း။ ဝါ၊ ဒုက္ခ၌ အဖန်ဖန်ကျရောက်သူသည်လည်း။ န သိယာ၊ မဖြစ်ရာ။ (ပါ-၃၀၂)
၁။ဒုပ္ပဗ္ဗဇ္ဇံ။ ။ ဒုပ္ပဗ္ဗဇ္ဇန္တိ ဣမသ္မိံ သာသနေ ဥရံ ဒတွာ ပဗ္ဗဇနဿ ဒုက္ကရတ္တာ ဒုက္ခံ ပဗ္ဗဇနံ, ဒုက္ကရာ ပဗ္ဗဇ္ဇာတိ ဒုပ္ပဗ္ဗဇ္ဇံ(ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၇၉)။ ဤအဖွင့်တွင် “ဣမသ္မိံ သာသနေ ဒုက္ခံ ပဗ္ဗဇနံ, ဒုက္ကရာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ”ကို ကြည့်၍ “ပဗ္ဗဇ္ဇနံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ ပဌမမေဝ ဝဇိတဗ္ဗာတိ ဝါ ပဗ္ဗဇ္ဇာ၊ ဒုက္ကရာ '+ပဗ္ဗဇ္ဇာ ဣမသ္မိန္တိ ဒုပ္ပဗ္ဗဇ္ဇံ(ဆင်းရဲစွာ ရှင်ရဟန်းဘဝသို့ ရောက်ရခြင်းရှိရာ သာသနာ= ခဲယဉ်းစွာ ပြုအပ်သော ရှင်ရဟန်းအဖြစ်ရှိရာ သာသနာ)”ဟု ပြု၊ ဤကား အဖွင့်အတိုင်း ကြံခြင်းတည်း။ “ဒုက္ခေန+ပဗ္ဗဇိတဗ္ဗန္တိ ဒုပ္ပဗ္ဗဇ္ဇံ-ခဲယဉ်းသဖြင့် ရှင်ရဟန်းပြုအပ်၏”ဟု အဖွင့်မှအလွတ် ကြံကြ သေး၏။
တုလျတ်, ကတ္တားထည့်။ ။ ဒုရာဝါသာ, ဒုခါတို့၏ တုလျတ်, ကတ္တားသည် ဃရာတည်း၊ ဒုက္ခော၏ တုလျတ်, ကတ္တားသည် အသမာနသံဝါသောတည်း၊ ဒုက္ခာနုပတိတာ၏ တုလျတ်, ကတ္တားသည် အဒ္ဓဂူတည်း၊ ဤသို့ တုလျတ်, ကတ္တား အသီးအသီးရှိပုံကိုထောက်လျှင် ဒုပ္ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဒုရဘိရမံတို့၌လည်း တုလျတ်, ကတ္တားရှိသင့်ရကား “ဣမသ္မိံ သာသနေ”ဟူသော အဖွင့်ကို ကြည့်၍ ၎င်းတို့၏ ကတ္တားကို “ဣဒံ သာသနံ”ဟု ထည့်သည်။
ပဗ္ဗဇ္ဇာ နာမ ဒုက္ခာရှိသင့်။ ။ ပ+ ဝဇ+ဏျ၊ “ပဝွဇျ”ဟု ဖြစ်သောအခါ ဝဇာဒီဟိ ပဗ္ဗ- ဇ္ဇာဒယော နိပစ္စန္တေသုတ်ဖြင့် ဝွကိုဗ္ဗပြု, ဣတ္ထိလိင်ပြု, အာပစ္စည်းသက်၍ “ပဗ္ဗဇ္ဇာ”ဟု ရုပ်ပြီး စေသော ရူ-၄၀၈အဆိုအရ အဋ္ဌကထာ၌ “ပဗ္ဗဇ္ဇံ နာမ ဒုက္ခံ”နေရာဝယ် “ပဗ္ဗဇ္ဇာ နာမ ဒုက္ခာ”ဟု ရှိစေသင့်သည်။
ဝဇ္ဇီပုတ္တကဘိက္ခုဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။