ဝိနည်းပဒေသာသင်တန်း/ပါဒုကဝဂ် သိက္ခာပုဒ် (၁၅)ပုဒ်
၇။ ပါဒုကဝဂ် သိက္ခာပုဒ် (၁၅) ပုဒ်
၆၁။ ပါဒုက သိက္ခာပဒ
ခြေနင်းစီးထားသော ဂိလာနမဟုတ်သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ပါဒုကာရုဠှဒုက္ကဋ်။
၆၂။ ဥပါဟန သိက္ခာပဒ
ဖိနပ်စီးသော ဂိလာနမဟုတ်သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဥပါဟနာရုဠှဒုက္ကဋ်။
၆၃။ ယာန သိက္ခာပဒ
ယာဉ်ပေါ်၌ တက်ရောက်နေသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ယာနဂတဒုက္ကဋ်။
၆၄။ သယန သိက္ခာပဒ
အိပ်ရာ၌ ရောက်နေသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် သယနဂတဒုက္ကဋ်။
၆၅။ ပလ္လိတ္ထိက သိက္ခာပဒ
လက်, အဝတ်တို့ဖြင့် ထက်ဝန်းကျင် ပတ်ဖွဲ့ခြင်းဟု ဆိုအပ်သော လက်အာယောဂပတ်, ပုဆိုးအာယောဂပတ်ဖွဲ့လျက် ထိုင်နေသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ပလ္လိတ္ထိကနိသိန္နဒုက္ကဋ်။
၆၆။ ဝေဌိတ သိက္ခာပဒ
ဆံစမပေါ်အောင် ရစ်ပတ်အပ်သော ဦးခေါင်းရှိသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဝေဌိတသီသဒုက္ကဋ်။
၆၇။ ဩဂုဏ္ဌိတ သိက္ခာပဒ
ခြုံအပ်သော ဦးခေါင်းရှိသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဩဂုဏ္ဌိတသီသဒုက္ကဋ်။
၆၈။ ဆမာ သိက္ခာပဒ
မြေကြီး၌ ထိုင်နေ၍ အခင်း၌ ထိုင်နေသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဆမာဒုက္ကဋ်။
၆၉။ နီစာသန သိက္ခာပဒ
နိမ့်သော နေရာ၌ ထိုင်၍ မြင့်သော နေရာ၌ ထိုင်နေသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် နီစာသနဒုက္ကဋ်။
၇၀။ ဌိတ သိက္ခာပဒ
ရပ်လျက် ထိုင်နေသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဌိတဒုက္ကဋ်။
၇၁။ ပစ္ဆတော ဂစ္ဆန္တ သိက္ခာပဒ
နောက်မှ သွားစဉ် ရှေ့မှ သွားသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ပစ္ဆတောဂစ္ဆန္တဒုက္ကဋ်။
၇၂။ ဥပ္ပထေန ဂစ္ဆန္တ သိက္ခာပဒ
လမ်းမဟုတ်သော ခရီးဖြင့် သွားစဉ် လမ်းဖြင့် သွားသော သူအား ပါဠိ, အဋ္ဌကထာဓမ္မကို မဟောအံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဥပ္ပထေနဂစ္ဆန္တဒုက္ကဋ်။
၇၃။ ဌိတော ဥစ္စာရ သိက္ခာပဒ
ဂိလာနမဟုတ်ဘဲ ရပ်လျက် ကျင်ကြီးကိုလည်းကောင်း, ကျင်ငယ်ကိုလည်းကောင်း မစွန့်အံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ဤသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဌိတောဥစ္စာရဒုက္ကဋ်။
၇၄။ ဟရိတေ ဥစ္စာရ သိက္ခာပဒ
ဂိလာနမဟုတ်ဘဲ စိမ်းစိုသော မြက်သစ်ပင်ရှိရာ အရပ်၌ ကျင်ကြီးကိုလည်းကောင်း, ကျင်ငယ်ကိုလည်းကောင်း, တံတွေးကိုလည်းကောင်း မစွန့်အံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ထိုသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဟရိတေ ဥစ္စာရဒုက္ကဋ်။
၇၅။ ဥဒကေ ဥစ္စာရ သိက္ခာပဒ
ဂိလာနမဟုတ်ဘဲ သုံးဆောင်ကောင်းသော ရေ၌ ကျင်ကြီးကိုလည်းကောင်း, ကျင်ငယ်ကိုလည်းကောင်း, တံတွေးကိုလည်းကောင်း မစွန့်အံ့ဟု ကျင့်ရမည်။ ထိုသို့ မကျင့်ခြင်းကြောင့် ဥဒကေ ဥစ္စာရဒုက္ကဋ်။
ပါဒုကာရုဠှ သိက္ခာပုဒ်အဓိပ္ပာယ်
အခြားကျမ်းဂန်တို့အလို ပါဒုကနှင့် ဥပါဟနတို့သည် အနက်တူဟုပင် မှတ်သင့်သည်။ ပါဒေ ပဋိမုက္ကန္တော ပဇ္ဇတိ ဂစ္ဆတိ ဧတေနာတိ ပါဒုကော၊ ခြေတို့ကို စွပ်၍ သွားကြောင်းဖြစ်သော ခြေနင်းကို ရ၏၊ ထိုခြေနင်းသည် မြက်ခြေနင်း စသည်ဖြင့် များစွာ ပြား၏၊ ထိုတွင် ရွေ့ပြောင်း၍ မရစကောင်းသော ဝစ္စပါဒုက, ပဿာဝပါဒုက, အာစမနပါဒုက သုံးမျိုးသာ ရဟန်းတို့အား အပ်သည်။
ဤသိက္ခာပုဒ်၌ ပါဒုကအရ ဟိန္ဒူကုလားများ စီးလေ့ရှိသော သဲကြိုး မပါသော အထုံး, သစ်သားဘု စသော ဘုတပ်၍ ထိုဘုကို ခြေမကြားဖြင့် ညှပ်လျက် စီအပ်သော ဖိနပ်တစ်မျိုးကို ယူရန် ရှိသည်။
ဤ၌ အာရုဠှသဒ္ဒါ အဂ္ဂမန ပဋိမုက္က သဒ္ဒါတို့နှင့် အနက်တူ၏၊ ထိုကြောင့် နင်း၍ဖြစ်စေ, စွပ်၍ဖြစ်စေ နေသော သူတို့ကိုလည်း ပါဒုကာရုဠှဟု ဆိုနိုင်သည်။ ထိုခြေနင်းကို စီးထားသောသူအား တရားမဟောကောင်း။
ဥပါဟနာရုဠှ သိက္ခာပုဒ်အဓိပ္ပာယ်
ပါဒတလေ ဥပဂန္တွာ ဟနတိ ဂစ္ဆတိ ဧတေနာတိ ဥပါဟနံ။ ခြေဖဝါး အပြင်တို့သို့ ကပ်၍ သွားကြောင်းဖြစ်သော ဖိနပ်ကို ရ၏၊ သံကြိုးတပ်သော ဖိနပ်အမျိုးမျိုးနှင့် နောက်ပိတ်ရှုးဖိနပ် စသည်များကို ဥပါဟန ခေါ်သည်။သဲကြိုး ဖမိုးဖုံး ဖနောက်ပိတ်များကို ချွတ်၍ သက်သက်စီးထားသော နင်းထားသောသူအား တရားမဟောကောင်း။
ယာနဂတ သိက္ခာပုဒ်အဓိပ္ပာယ်
ယာတိ ဂစ္ဆတိ ဧတေနာတိ ယာနံ၊ သွားကြောင်းဖြစ်သော ယာဉ်ကို ရ၏၊ ယာဉ်ဟူသည် ကာလအလျောက် လှည်း, ရထား, လံချား, ကား, ထမ်းစင် သံလျှင်း စသည်ကို ဆိုသည်။ အယုတ်ဆုံး လူနှစ်ယောက်တို့သည် လက်ချင်းယှက်၍ ချီပွေ့ယူအပ်သော လက်ယှက်ကိုလည်း ယာဉ်ဟု ခေါ်ရမည်။ ယာနေ ဂတော ယာနဂတော၊ ယာဉ်ထက်၌ ရောက်နေသူကို ရ၏၊ အဝတ် ပုဆိုး၌ လူကိုထား၍ ထမ်းပိုးဖြင့် ထမ်းဆောင်အပ်သူကိုလည်းကောင်း, နွားမ ကသော လှည်းစသော ယာဉ်၌လည်းကောင်း, ဖျက်ထားသော လှည်းဘီး၌လည်းကောင်း နေထိုင်သောသူကို ယာနဂတဟု ခေါ်သည်။
တရားဟောသူ, နာသူ နှစ်ယောက်စလုံးတို့သည် ယာဉ်တစ်ခုတည်း၌ နေ၍ ဟောအံ့၊ ဟောကောင်းသည်။ ယာဉ်က တခြားစီ ဖြစ်နေသော် ဟောသူက မြင့်၍ဖြစ်စေ, ညီတူဖြစ်စေ, ရှေ့ကဖြစ်စေ နေ၍ ဟောအံ့၊ ဟောကောင်းသည်။ ဟောသူက နိမ့်မူ နောက်ကဖြစ်မူ မဟောကောင်းဟုသိ။
သယနဂတ သိက္ခာပုဒ်အဓိပ္ပာယ်
သီယတိ ဧတ္ထာတိ သယနံ၊ အိပ်စရာ နေရာကို ရ၏၊ အယုတ်ဆုံး မြေကြီးပေါ်၌ အိပ်နေလျှင် မြေကြီးသည်ပင် ထိုသူ၏အိပ်ရာ ဖြစ်သည်။ သယနေ ဂတော သယနဂတော၊ အိပ်ရာ၌ ရောက်နေသူကို ရ၏၊ မြေပေါ်၌ဖြစ်စေ, ဖျာပေါ်ဖြစ်စေ အိပ်နေသူအား မြင့်သော ညောင်စောင်း, အင်ပျဉ် မြေပေါ်၌ ရပ်လျက်, ထိုင်လျက် တရားမဟောကောင်း၊ အိပ်ရာ၌ အိပ်နေသော ဓမ္မကထိကရဟန်းက အိပ်ရာ၌ အိပ်နေသူအား မြင့်သော်လည်းကောင်း, တူမျှ သော်လည်းကောင်း ဟောကောင်းသည်။ ရပ်နေ ထိုင်နေသော သူအားလည်း ဟောကောင်းသည်။ ထိုင်နေသော ဓမ္မကထိကက ထိုင်နေသူ ရပ်နေသူ နှစ်ဦးစလုံးအား ဟောကောင်းသည်။ ရပ်နေသော ဓမ္မကထိကက ရပ်သော သူအားသာ ဟောကောင်းသည်ဟု သိ။ နောက်၌ န ဌိတော နိသိန္နဿ စသည်ဖြင့် မိန့်ဆိုဦးလတ္တံ့။