သန္တတိမဟာမတ္တဝတ္ထုဂါထာ
၁၀-ဒဏ္ဍဝဂ်
၉-သန္တတိမဟာမတ္တဝတ္ထုအဋ္ဌကထာဂါထာ
မဇ္ဈေ စေ နော ဂဟေဿသိ, ဥပသန္တော စရိဿသိ။
ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးအတိတ်သင်္ခါရတို့ကို။ (အာရဗ္ဘ၊ အကြောင်းပြု၍။ ဥပ္ပဇ္ဇနဓမ္မံ၊ ဖြစ်ခြင်းသဘောရှိသော။) ယံ၊ အကြင်ကိလေသာ အပေါင်းနှင့် အတိတ်ကံသည်။ (အတ္ထိ၊ ၏။) တံ၊ ထိုကိလေသာ အပေါင်းနှင့် အတိတ်ကံကို။ ဝိသောသေဟိ၊ ခြောက်ခန်းစေ လော။ ဝါ၊ ပယ်စွန့်လော။ တေ၊ သင်၏။ ဝါ၊ သင့်မှာ။ ပစ္ဆာ၊ နောင် အနာဂတ်သင်္ခါရတို့ကို။ (အာရဗ္ဘ၊ ၍။ ဥပ္ပဇ္ဇနဓမ္မံ၊ သော။) ကိဉ္စနံဖိစီးနှိပ်စက်တတ်သော ရာဂစသောတရားသည်။ မာ အဟု၊ မဖြစ် ပါစေနှင့်။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်ပစ္စုပ္ပန်ခန္ဓာ၅-ပါး, သင်္ခါရတရားတို့ကို။ စေ နော ဂဟေဿသိ၊ အကယ်၍ တဏှာဒိဋ္ဌိဖြင့် မစွဲယူအံ့။ (ဧဝံ သတိ၊ သော်။) ဥပသန္တော၊ ကိလေသာအပူဝေး၍ ငြိမ်းအေး သည်။ (ဟုတွာ၊ ၍။) စရိဿသိ၊ လှည့်လည်နေထိုင်ရလတ္တံ့။ (ဋ္ဌ-၁၅၇) [မဟာနိ၊ဋ္ဌ၊၃၈၄။ သုတ္တနိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၈၄အတိုင်း ပေးခဲ့သည်။ ဒီ၊ဋီ၊၂၊၂၈၂။ မ၊ဋီ၊၁၊၃၃၂အလို “ပုဗ္ဗေ၊ ရှေးအတိတ်ခန္ဓာ၌။ ယံ၊ အကြင်တဏှာ သံကိလေသသည်။ (အတ္ထိ)။ တံ၊ ထိုတဏှာသံကိလေသကို။ ဝိသောသေဟိ၊ လော။ ပစ္ဆာ၊ နောင်အနာဂတ်ခန္ဓာ၌။ တေ၊ ၏။ ကိဉ္စနံ၊ သည်။ မာ အဟု၊ နှင့်။ မဇ္ဈေ၊ အလယ်ပစ္စုပ္ပန်ခန္ဓာ၌။ စေ နော ဂဟေဿသိ၊ အံ့”ဟု ပေး။]
ကိဉ္စနံ။ ။ သတ္တေ ကိဉ္စေတိ မဒ္ဒတိ ပလိဗုန္ဓတီတိ ကိဉ္စနံ(သာရတ္ထ၊၁၊၂၁၃)၊ ကိဉ္စနသည် ရာဂကိဉ္စန, ဒေါသကိဉ္စန, မောဟကိဉ္စန, မာနကိဉ္စန, ဒိဋ္ဌိကိဉ္စန, ကိလေသကိဉ္စန, ဒုစ္စရိတကိဉ္စနဟု ၇မျိုးရှိ၏။ (ခု၊၇၊၃၄၃၊ ခု၊၈၊၁၄၆)။
သန္တတိမဟာမတ္တဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
သန္တော ဒန္တော နိယတော ဗြဟ္မစာရီ၊
သဗ္ဗေသု ဘူတေသု နိဓာယ ဒဏ္ဍံ,
သော ဗြာဟ္မဏော သော သမဏော သ ဘိက္ခု။
(ယော၊ အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်သည်။) အလင်္ကတော၊ အဝတ်အစား တန်ဆာတို့ဖြင့် ဆင်ယင်အပ်သည်။ (သမာနော) ပိ၊ ဖြစ်ပါသော် လည်း။ သန္တော၊ ရာဂစသည်တို့ ငြိမ်းအေးပြီးသည်။ ဒန္တော၊ ဣန္ဒြေ တို့ကို ဆုံးမခြင်းအားဖြင့် ဆုံးမအပ်ပြီးသည်။ ဝါ၊ ယဉ်ကျေးပြီး သည်။ နိယတော၊ မဂ္ဂနိယာမအားဖြင့် မြဲသည်။ ဗြဟ္မစာရီ၊ မြတ် သောအကျင့်ကို ကျင့်လေ့ရှိသည်။ (ဟုတွာ၊ ၍။) သဗ္ဗေသု၊ အလုံး စုံကုန်သော။ ဘူတေသု၊ သတ္တဝါတို့အပေါ်၌။ ဒဏ္ဍံ၊ ကိုယ်ဖြင့် နှိပ် စက်ခြင်းစသော ဒဏ်ကို။ နိဓာယ၊ ချထား၍။ သမံ၊ ကိုယ်နှုတ်စိတ် တို့ဖြင့် ညီမျှသော အကျင့်ကို။ စေ စရေယျ၊ အကယ်၍ ကျင့်အံ့။ (ဧဝံ သတိ၊ သော်။) သော၊ ထိုပုဂ္ဂိုလ်သည်။ ဗြာဟ္မဏော၊ မကောင်း မှုတို့ကို မျှောပြီး၏အဖြစ်ကြောင့် ဗြာဟ္မဏလည်း မည်၏။ သော၊ သည်။ သမဏော၊ မကောင်းမှုတို့ကို ငြိမ်းစေပြီး၏အဖြစ်ကြောင့် သမဏလည်းမည်၏။ သ (သော)၊ သည်။ ဘိက္ခု၊ ကိလေသာတို့ကို ဖျက်ဆီးပြီး၏အဖြစ်ကြောင့် ဘိက္ခုလည်းမည်၏။ (ပါ-၁၄၂)
ဗြဟ္မစာရီ။ ။ ဗြဟ္မံ သေဋ္ဌံ အာစာရံ စရတီတိ ဗြဟ္မစာရီ(ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၇၁၊ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၈၇)၊ ဗြဟ္မံ စရတိ သီလေနာတိ ဗြဟ္မစာရီ(ရူ-၃၆၄)၊ ဗြဟ္မာ+စာရော ဗြဟ္မစာရော၊ ဗြဟ္မစာရော+ဧတဿ အတ္ထီတိ ဗြဟ္မစာရီ (ဣတိ၊ဋ္ဌ၊၁၆၈)။ ဗြဟ္မာနံ သေဋ္ဌာနံ အရိယပုဂ္ဂလာနံ စာရော ဗြဟ္မစာရော၊ ဗြဟ္မစာရော အဿ အတ္ထီတိ ဗြဟ္မစာရီ-မြတ်သော အရိယာပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ အကျင့်ရှိသည်(ကင်္ခါမဟာ၊ဋီ၊၂၊၂၁၀၊ ပါတိပဒတ္ထ-၁၂၀)။
ကသာမိဝ။ ။ ဓမ္မဋ္ဌနှင့် သံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၆၌ “ယထာ...ကသံ”ဟု ဖွင့်ခြင်း, ဥပမာနဘက်၌ “နိဒ္ဒံ”ဟု ရှိခြင်းတို့ကြောင့် “ကသံ+ဣဝ”ဟု ဖြတ်၊ နိဂ္ဂ ဟိတ်ကို မ-ပြု, လောပေ မေ စ ဒီဃော(သဒ္ဒသင်္ဂဟ၊၁၊၁၂၃) သုတ်ဖြင့် သ၏အ-ကို ဒီဃပြု၊ (တစ်နည်း) နိဂ္ဂဟိတ်ချေ, မ-လာ, သ၌ ဒီဃပြု။
တစ်နည်း။ ။ “ကသာ+ဣဝ”ဟုဖြတ်၊ “အပ သာလာယ”၌ သာလာယ ကဲ့သို့ ကသာသည် သဒ္ဒအပါဒါန်တည်း၊ ဓာတု နာမာနသုတ်ဖြင့် အပါဒါန် အမည်မှည့် , အပါဒါနေ ပဉ္စမီသုတ်ဖြင့် ပဉ္စမီသက်။ (တစ်နည်း) ဒူရန္တိက သုတ်၌ စသဒ္ဒါဖြင့်သော်လည်းကောင်း ကာရဏတ္ထေ စ၌ စသဒ္ဒါဖြင့်သော် လည်းကောင်း ဒုတိယာအနက်၌ ပဉ္စမီသက်(ဝဏ္ဏနာ၊ ဝိဗော)၊ “ကသာကြာပွတ်ကို၊ အပဗောဓေတိ ဣဝ-သကဲ့သို့”ဟု ပေး။ ကစ္စည်း, နျာသ, ရူပသိဒ္ဓိတို့၌လည်း “ကသာ+ဣဝ”ဟုပင် ဖြတ်၏၊ နိဿယများ၌ “ကသာမှ၊ အပဗောဓေတိ ဣဝ-သို့”ဟု ပေးခြင်းမှာ အဖွင့်များနှင့် မညီပါ။
သန္တတိမဟာမတ္တဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။