သမ္ဗဟုလအဓိမာနိကဘိက္ခုဝတ္ထုဂါထာ
၁၁-ဇရာဝဂ်
၄-သမ္ဗဟုလအဓိမာနိကဝတ္ထုပါဠိဂါထာ
ကာပေါတကာနိ အဋ္ဌီနိ, တာနိ ဒိသွာန ကာရတိ။
သာရဒေ၊ သရဒဥတု၌။၃ အပတ္ထာနိ၊ စွန့်ပစ်အပ်ကုန်သော။ [အပယသီယန္တေတိ အပတ္ထာနိ၊ အပ+အသ (ခေပအနက်) +တ။] အလာဗူနိ ဣဝ၊ ဘူးသီးတို့ကဲ့သို့။၁ အပတ္ထာနိ၊ စွန့်ပစ်အပ်ကုန်သော။ ကာပေါတကာနိ၊ ခိုငှက်၏ အဆင်းနှင့်တူသော အဆင်းရှိကုန် သော။၂ ယာနိ ဣမာနိ အဋ္ဌီနိ၊ အကြင်အရိုးတို့သည်။ (သန္တိ၊ ရှိကုန်၏။) တာနိ၊ ထိုအရိုး တို့ကို။ ဒိသွာန၊ မြင်ရ၍။ (တုမှာကံ၊ သင်တို့၏။) ကာ၊ အဘယ်သို့သော။ ရတိ၊ ကာမဂုဏ် တို့၌ မွေ့လျော်ခြင်းသည်။ ဝါ၊ ကိလေသာကာမဖြင့် မွေ့လျော်ခြင်းသည်။ (ဟောတိ၊ ဖြစ်သင့်တော့အံ့နည်း။) [“တုမှာကံ၊ တို့၏။ ဝါ၊ အား။ ရတိ၊ သည်။ ကာ၊ အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း” ဟုလည်း ပေးနိုင်သည်။] (ပါ-၁၄၈)
၃။ သာရဒေ။ ။ သရတိ ပီဠယတိ အသ္မိန္တိ သရဒေါ။ [သရ+တ၊ တကို ဒပြု၊] (တစ်နည်း) သာ သုနခါ ရမန္တိ ဧတ္ထာတိ သရဒေါ၊ [သ+ရမု+အ၊ မကို ဒပြု၊-ဓာန်-ဋီ-၇၉။] သရဒေါယေဝ သာရဒေါ၊ သွတ္ထ၌ ဏပစ္စည်းသက်၊ (တစ်နည်း) “သရဒေ”ဟု ဆိုလိုလျက် ဆန်းကြောင့် ဒီဃပြု။
သရဒဥတု။ ။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၂၊၄၀၉၌ သီတင်းကျွတ်လနှင့် တန်ဆောင်မုန်းလကို သရဒ ဥတုဟု ဆို၏၊ ဓာန်-၇၉၌ တော်သလင်းလပြည့်ကျော် ၁ရက်နေ့မှ တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ အထိ ၂လကို သရဒဥတုဟု ဆို၏။
၁။ အလာဗူနိ။ ။ “တုမ္ဗျာလာဗု စ လာဗု သာ(ဓာန်-၅၉၆)”ဟူသော ဂါထာအရ ဣတ္ထိ လိင်ဖြစ်၍ လိင်္ဂဝိပလ္လာသကြံရဖွယ်ရှိ၏၊ သို့သော် ထောမနိဓိ၌ ဣတ္ထိလိင်, နပုံလိင်ဟု ဆိုသော ကြောင့် ထိုသို့ကြံဖွယ်မလို၊ “အာလမ္ဗန္တိ အဝသံသန္တီတိ(တွဲလျားဆွဲတတ်သောကြောင့်) အလာဗူနိ” ဟု ပြု။ [အာ+လမ္ဗ+ဥု၊ မကိုချေ, လ၌ ဒီဃပြု, အာကို ရဿပြု(မောဂ်-၇၊၄)၊ န+လမ္ဗ+ဥ၊ မ ကိုချေ, နကို အပြု၊-ဓာန်-ဋီ-၅၉၆။]
၂။ ကာပေါတကာနိ။ ။ “ကာပေါတကဝဏ္ဏာနိ”ဟူသော အဖွင့်ကို ရှု၍ “ကပတီတိ (ဖုံးလွှမ်းတတ်သောကြောင့်) ကပေါတော၊ [ကပ အစ္ဆာဒနေ+ဩတ၊-မောဂ်-၇၊၇၅။] ကပေါတော ယေဝ ကပေါတကော၊ ကပေါတကဿ+အယံ ကာပေါတကော(ခို၏ ဥစ္စာဖြစ်သောအဆင်း)၊ ကာပေါတကော ဝိယာတိ ကာပေါတကော(ခိုအဆင်းနှင့် တူသောအဆင်း)၊ ကာပေါတကော+ ယေသံ အတ္ထီတိ ကာပေါတကာနိ(ခိုအဆင်းနှင့် တူသောအဆင်းရှိသော အရိုးများ)”ဟု ပြု။
တစ်နည်း ။ ။ “ပါရေဝတပက္ခဝဏ္ဏနာနိ(ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၅၀)”ဟူသော အဖွင့်ကို ရှု၍ “ကပေါတဿ+ဣမာနိ, ကပေါတဿ အဝယဝါ ဝါ ကာပေါတာနိ(မောဂ်-၄, ၆၆)၊ ကာပေါတာနိယေဝ ကာပေါတကာနိ(ခို၏ဥစ္စာဖြစ်သော အတောင်တို့)၊ ကာပေါတကာနိ ဝိယာတိ ကာပေါတကာနိ(ခိုတောင်နှင့် တူသောအဆင်းတို့)၊ ကာပေါတာနိ+ယေသံ အတ္ထီတိ ကာပေါတကာနိ(ခို တောင်နှင့် တူသောအဆင်းရှိသော အရိုးများ)”ဟု ပြု။(သီဘာ၊၂၊၃၅၀)
သမ္ဗဟုလအဓိမာနိကဘိက္ခုဝတ္ထုဂါထာနိဿယပြီးပြီ။